A Noite
A Noite (La Vespero) estis populara brazila gazeto en Rio-de-Ĵanejro. Ĝi aperis kun kelkaj interrompoj kaj pluraj posedantoj de la 18-a de julio 1911 ĝis la 27-a de decembro 1957 kaj de la 20-a de decembro 1960 ĝis la 31-a de aŭgusto 1964, kiam ĝi estis finfine ĉesigita. La redakcio situis ĉe Praça Mauá en la distrikto Saúde en la historia centro de la urbo.
| A Noite (La Vespero) | ||
  | ||
| gazeto | ||
|---|---|---|
| Speco | taggazeto | |
|
| ||
| Establodato | 18-a de julio 1911 | |
| Fondinto(j) | Herbert Moses • Irineu Marinho vd | |
| Ĉesigita publikado | 31-a de aŭgusto 1964 | |
|
| ||
La gazeto estis komencita fare de Irineu Marinho en 1911 kiel vespergazeto, ŝprucita kun policnovaĵoj, bildoj kaj granda cirkulado, post kiam li kaj dek tri aliaj dungitoj forlasis la gazeton Gazeta de Notícias pro politikaj malkonsentoj. La gazeto rapide iĝis la ŝatata legomaterialo de la urbanoj, nomataj cariocas.
A Noite difinis sin de la komenco kiel specon de politika opozicio kaj estis sin deklarita akra kritikisto de la tiam lastatempe formita registaro de Hermes Rodrigues da Fonseca (1910-1914). En tiu tempo, A Noite subtenis ĝentilan grupon ĉirkaŭ Ruy Barbosa kiel kandidato por Prezidanto de la Respubliko. En pli posta fazo, la papero forlasis la opozicion kaj ekde tiam subtenis la registaron de Washington Luís kaj postajn registarojn.
Tiutempe, A Noite estis konsiderita unu el la unuaj popularaj gazetoj de Rio-de-Ĵanejro kun malalta podetala prezo.
Rilatoj al Esperanto redakti
De sia fondiĝo en 1911 la gazeto tre favore raportis pri la rapide disvolvanta Esperanto-movado de la urbego: Ekde la fino de 1906 sennombraj esperantaj kursoj funkciis en la urbo kaj en la najbararoj, sub la aŭspicioj de "Brazila Klubo". Tiu intensa instrua aktiveco rezultis, ankoraŭ en 1906, en la fondiĝo de tri pliaj urbaj esperantaj grupoj krom la menciita Brazila Klubo, tio estas: Grupo Verda Stelo, Laboristara Grupo Esperantista kaj la Societo Brazila Esperantista, krom klubo en la najbara urbo Niterói aliĝinta al Brazila Klubo Esperanto (Niteroja Grupo). La granda evento de la jaro 1907 estis la okazigo en Rio de Janeiro de la Unua Brazila Kongreso de Esperanto de la 12-a ĝis la 21-a de julio, kiu kulminis kun la fondiĝo de Brazila Ligo Esperantista. Do en la 1910-aj ĝis 1950-aj estis multaj okazoj raporti pri la loka Esperanto-movado, interalie okaze de la Brazila Kongreso de Esperanto de 1913, 1923, 1936 kaj 1945 en la urbego, aldone al ekstra Metropola Konferenco de Esperanto de 1946.
