Amedeo Avogadro
Lorenzo Romano Amedeo Carlo AVOGADRO (grafo de Quaregna kaj de Cerreto; naskiĝis la 9-an de aŭgusto 1776 en Torino, mortis la 9-an de julio 1856 en Torino) estis itala fizikisto kaj kemiisto.
| Amedeo Avogadro | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro di Quaregna e Cerreto | |||||
| Naskonomo | Lorenzo Romano Amede | ||||
| Naskiĝo | 9-an de aŭgusto 1776 en Torino | ||||
| Morto | 9-an de julio 1856 (79-jaraĝa) en Torino | ||||
| Lingvoj | itala vd | ||||
| Alma mater | Universitato de Torino vd | ||||
Subskribo 
| |||||
| Familio | |||||
| Dinastio | House of Avogadro vd | ||||
| Edz(in)o | Felicita Mazzé vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | fizikisto • kemiisto • universitata instruisto vd | ||||
| Laborkampo | Polus of Aegina vd | ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Biografio redakti
Lernado redakti
Filo de torina magistrato, li lernis pri kanona juro en Torino, pasas en 1795 licencion pri juro kaj komencis praktiki. Sed tuj poste, li interesiĝis pri fiziko kaj matematiko, pri kiuj li komencis lerni en en 1809, en la liceo de Verĉelo.
Estas notinde, ke inter 1802 kaj 1814, tiu ĉi urbo, en la departemento de Sesia, estis franca (sub la regado de Napoléon Bonaparte). Konsekvence iuj el la verkoj de Avogadro estos franclingvaj.
Laboroj redakti
En 1811, li formulas hipotezon[1] konata kiel la leĝo de Avogadro (aŭ leĝo pri la idealaj gasoj). Baziĝinte sur la atoma teorio, la leĝo de Dalton kaj la leĝo de Gay-Lussac, li malkovris ke du egalaj volumenoj da gaso en sama kondiĉoj de temperaturo kaj premo, entenas saman nombron da molekuloj. Li ankaŭ enkondukas distingon inter molekulo kaj atomo.
La konstanto de Avogadro estos unue mezurita de la aŭstria fizikisto Johann Josef Loschmidt en 1865. Ĝi estos tiel nomita honore al Amedeo Avogadro far de la franca fizikisto Jean Baptiste Perrin en 1909.
Honoro redakti
Oni donis lian nomon al kratero sur Luno kaj al asteroido 12294 Avogadro.
Notoj kaj referencoj redakti
- ↑ Essai d'une manière de déterminer les masses relatives des molécules élémentaires des corps, et les proportions selon lesquelles elles entrent dans ces combinaisons, Journal de physique, de chimie et d’histoire naturelle : La du hipotezoj de Avogadro, en BibNum
Eksteraj ligiloj redakti
- franceitale Verkoj de Avogadro (Franca, Itala): el Gallica (BnF)
- Fisica de' corpi ponderabili (Volumoj 1 al 4): Dokumenta servo de la Universitato de Strasburgo Arkivigite je 2009-11-10 per la retarkivo Wayback Machine.
- france La hipotezo de Avogadro (de Etienne Chartier et Valérie Sauvé) Arkivigite je 2010-01-06 per la retarkivo Wayback Machine
- angle Biografio de Amedeo Avogadro