Covarrubias
Covarrubias [kobaRUbjas] estas vilaĝo apartenanta al la jurisdikcio de Lermo, en la distrikto Arlanza, 40 km sudoriente de Burgoso en norda (Hispanio). Ĝi estas unu el la plej bonaj ekzemploj de la kastilia populara arkitekturo, nomata "Cuna" (lulilo) de Kastilio, kaj deklarita Nacia Art-Historia Komplekso en 1965 kaj premiita per premiaĵoj pri turismo kaj plibeligo. El turisma vidpunto, ĝi formas kun la najbaraj urboj Lerma kaj Santo Domingo de Silos la nomitan Triangulon de Arlanza.
| Covarrubias | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| municipo en Hispanio | |||
|
|
| ||
| Flago | Blazono | ||
| Administrado | |||
| Poŝtkodo | 09346 | ||
| En TTT | Oficiala retejo [+] | ||
| Demografio | |||
| Loĝantaro | 529 (2023) [+] | ||
| Loĝdenso | 13 loĝ./km² | ||
| Geografio | |||
| Geografia situo | 42° 4′ N, 3° 31′ U (mapo)42.059166666667-3.52Koordinatoj: 42° 4′ N, 3° 31′ U (mapo) [+] | ||
| Alto | 894 m [+] | ||
| Areo | 41 km² (4 100 ha) [+] | ||
| Horzono | UTC+01:00 [+] | ||
| |||
| |||
| |||
|
| |||
| Alia projekto | |||
 Vikimedia Komunejo Covarrubias [+]
| |||
La loknomo Covarrubias estas komprenebla kiel Ruĝetaj Grotoj. Siavice la loknomo iĝis familinomo de nobela familio, nun tre disvastigita en Hispanio.
Vilaĝoj redakti
La vilaĝo estas la ĉefurbo de la municipo, kiu havas la vilaĝeton Ura, enklavo je 10 km sude, kun 16 loĝantoj. Ura estas enklavo ĉirkaŭita de la municipaj teritorioj de Quintanilla del Coco, Cebrecos kaj Puentedura. Ĝi havas belan ravinan valeton kun tre interesaj naturaj flaŭro kaj faŭno, el kiu gipoj kaj kadavrogrifoj.
Ĝeneralaĵoj redakti
Historio redakti
Plurnombraj kulturoj - paleolitika, keltibera, romia k.a. - loĝis en la fruktodona valo, kie troviĝas Covarrubias, kaj de ĉiuj oni trovis spurojn. Sed la origino de la vilaĝo estas mezepoka. Ĝi estis fondita de la visigota reĝo Ĉindasvinto en la 7-a jarcento.
La areo apartenis unue al la Regno Kastilio. En Mezepoko okazis reloĝado fine de la 9-a jarcento. En la 10-a jarcento la grafo Fernán González foje rezidis tie en la kastelo de sia patrino Muniadona. Lia filo Garcí Fernández pligrandigis Covarrubias, aĉetinte la urbon al la monaĥoj de Valeránica, kaj fondis la Infantlandon de Covarrubias en la jaro 978. Tiu enhavis ses dek vilaĝojn kaj preĝejojn, du dek monaĥejojn, multnombrajn domarojn, bienojn, montojn, paŝtejojn, salputojn ktp. En la 13-a jarcento okazis krizo de la senjorlando.
Ĝia municipa teritorio okupas totalan areon de 41,07 km² kaj laŭ la demografia informo de la municipa censo fare de la INE en 2021, ĝi havis 539 loĝantojn. Ĝi perdis pli ol mil loĝantojn dum la 20-a jarcento pro migrado al urbaj areoj, kiel ja okazis en multaj loĝlokoj de la regiono.
Vidindaĵoj redakti
El historia pasinteco Covarrubias havas multajn monumentojn kaj vidindaĵojn, nome la jenaj:
- Turo de Fernán González, de la 10-a jarcento, kvaretaĝa, iam ligita al la murego.
- Colegiata de San Cosme y San Damián, trinava kaj kvarkapela, kun bela klostro de la 16-a jarcento, orgeno de la 17-a jarcento kaj barokaj altaroj de la 18-a jarcento kaj paroĥa muzeo kun romanikaj kapiteloj kaj triptiko de la Tri Magiuloj, de la 15-a jarcento, atribuita al lernanto de Gil de Siloé.
- Restaĵoj de la murego.
- Preĝejo de Sankta Tomaso, kun romanika baptujo kaj platereska ŝtuparo.
- Moderna Ermitejo de Sankta Olav, je 3 km el la historia kerno de Covarrubias, kun vikingaj elementoj.
- Arkivo de la institucio Adelantamiento de Castilla.
- Pilorio.
- Domo de doña Sanĉa.
- Krucoj.
- Domo de la episkopo Peña.
- Palaco de Fernán González, nuna urbodomo.
- Statuo de la norvega princino Kristina.
- Ponto de Sankta Paŭlo super la rivero Arlanza.
Demografio redakti
En nur unu jarcento ĝi transiras de 1.767 al nur 618 loĝantoj.
| 1842 | 1857 | 1860 | 1877 | 1887 | 1897 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1981 | 1991 | 2001 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 879 | 1558 | 1622 | 1763 | 1747 | 1767 | 1685 | 1691 | 1403 | 1503 | 1541 | 1381 | 1161 | 978 | 663 | 629 | 618 |
Bildoj redakti
-
Ponto de Sankta Paŭlo super la rivero Arlanza. -
Domo de doña Sanĉa, edzino de Fernán González. -
Sarkofago de la norvega princino Kristina.
Eksteraj ligiloj redakti
- Retejo de la Asocio de Entreprenistoj de Covarrubias Arkivigite je 2019-04-21 per la retarkivo Wayback Machine