Vikipedio

Falun Gong

spirita disciplino devenanta el Ĉinio

Falun Gong (en la ĉina 法轮功, en pinjina skribo Fǎlún Gōng, ankaŭ konata sub la nomo Falun Dafa (ĉina: 法轮大法; pinjina: fǎlún dàfǎ) [1]) estas nova spirita movado el Ĉinio [2][3] en kiu oni praktikas kutime kvin ekzercojn surbaze de tradicioj de ĉigongo[4] kaj tajĝiĉŭano, mallongita kiel tajĝio.

Falun Gong
Falun Gong-praktikantoj ekster Ĉinio okazigas eventojn kiel ĉi tiu grupa ekzercado en Los-Anĝeleso.
Falun Gong-praktikantoj ekster Ĉinio okazigas eventojn kiel ĉi tiu grupa ekzercado en Los-Anĝeleso.
religia aktiveco • filozofia movado • nova religia movado
Geografia situo 41° 26′ 50″ N, 74° 35′ 25″ U (mapo)41.447180555556-74.590180555556Koordinatoj: 41° 26′ 50″ N, 74° 35′ 25″ U (mapo)
Lando(j) Usono vd
Sidejo Dragon Springs
Situo Deerpark
Falun Gong (Usono)
Falun Gong (Usono)
DEC
Falun Gong
Falun Gong
Map
Falun Gong
Fondinto(j) Li Hongzhi vd
Filioj Q15930737 vd
Retejo Oficiala retejo
v • d • r
La kvin ekzercoj de Falun Gong
Matene Falun Dafa ekzercoj en Guangzhou
Dosiero:2017年5月6日都柏林奥康奈尔街法轮功游行.jpg
Falun Gong-procesio en Dublino la 6-an de majo 2017

Tajĝio (ĉine 太極) estas nomo por la plej alta principo en la ĉina filozofio; ĝi estas uzata precipe en la taoismo kaj la konfuceismo. En la taoismo ĝi estas la esprimo por la poluseco de jino kaj jango.

Ĝia fondinto estas Li Hongzhi, nun loĝanta en Usono. Li publikigis en 1994 la libron Zhuan Falun, la bazan verkon de Falun Gong..

Historio redakti

Falun Gong prezentiĝis unue en 1992 en Ĉina Popola Respubliko, kie praktikis ĝin 70 ĝis 100 milionoj da homoj[5], interalie altranguloj de Komunista Partio de Ĉinio. En la mezo de la 1990-aj jaroj estis jam 2 mil praktikejoj sole en Pekino[5]. Nuntempe ĝi estus praktikata en pli ol 80 landoj de la mondo[6][7].

En 1999, post paca manifestacio de 10 000 praktikantoj de Falun Gong en parko antaŭ la sidejo de la centra ĉina registaro petante juran agnoskon kaj liberecon de ŝtata enmiksiĝo, la Komunista Partio de Ĉinio decidis ke homoj ne plu povas praktiki Falun Gong, ĉar "kontraŭleĝa sekto"[8]. Timigita de la ebleco, ke granda parto de la populacio fariĝas pli lojala al Falung Gongo ol al la Komunista Partio, la registaro malpermesis kaj ĉigongo-grupojn kaj la vendadon de Falun Gong-eldonaĵoj[5]. La ĉina registaro asertis, ke Falun Gong disvastigas superstiĉojn, dum aliaj sugestas, ke la populareco de Falun Gong defias la regadon de la Ĉina Komunista Partio[9].

Falun Gong administras etendaĵojn en aliaj landoj, inkluzive de Usono, kiuj precipe akiris la atenton de amaskomunikiloj pro iliaj politika implikiĝo kaj ideologiaj mesaĝoj, precipe ekde la implikiĝo de tiuj etendaĵoj en la 2016a usona prezidanta elekto. La etendaĵoj de Falun Gong inkludas la usona ĉina/anglalingva politike ekstremdekstra gazeto The Epoch Times, kiuj akiris signifan atenton pro sia promocio de konspiraj teorioj, kiel QAnon kaj kontraŭvakcina misinformado, kaj sia produktado de reklamadoj pri la eks-Usonoprezidanto Donald Trump.[10][11] La baleta spektaklo de Falun Gong, Ŝen Jun (神韻, Shen Yun), akiris la atenton de amaskomunikiloj por, ekzemple, sia emfazo de kontraŭ-evoluadaj deklaroj kaj la doktrino de Falun Gong, asertante ke oni fondis ĝin sur antikva ĉina tradicio.[12][13][14]

Polemiko redakti

Falun Gong fariĝis konata en la okcidenta mondo nelaste pro la malpermeso en Ĉinio, la 20-an de julio 1999, kaj la sekva persekutado de ĝiaj anoj. Ĝi estigis polemikon tutmonde pri la politiko de la ĉina registaro rilate al religia libereco kaj homaj rajtoj[15][16].

Multaj homoj kaj organizaĵoj ekstere de Ĉinio alvokis la ĉinan registaron ĉesi la persekutadon de praktikantoj de Falun Gong[17].

Politikaj implikiĝoj redakti

The Epoch Times kaj Ŝen Jun redakti

  Pli detalaj informoj troveblas en artikoloj The Epoch Times kaj Ŝen Jun.

La prezentarta grupo Ŝen Jun kaj la amaskomunikila organizo The Epoch Times estas la ĉefaj disvastigaj organizoj de Falun Gong.[18] Ambaŭ organizoj reklamas la spiritajn kaj politikajn instruojn de Falun Gong.[12][13][14] Ili kaj aliaj diversaj organizoj, kiel New Tang Dynasty Television (NTD), funkcias kiel etendaĵoj de Falun Gong. Ĉi tiuj etendaĵoj reklamas ĉi tiun novan religian movadon kaj iliajn instruojn. Kun The Epoch Times, ili ankaŭ reklamas konspirajn teoriojn, kiel QAnon kaj misinformoj kontraŭ vakcinoj [19][20][21], kaj ankaŭ ekstremdekstra politiko en kaj Eŭropo kaj Usono.[11][21][22] Dum la 2016a usona prezidanta elekto, The Epoch Times komencis publikigi artikolojn kiuj montras subtenon pri Donald Trump kaj kritikon pri liaj politikaj kontraŭuloj.[10][21]

Laŭ raporto de la usona anglalingva revuo Los Angeles je 2020:

Kaj Ŝen Jun kaj Epoch Times estas financitaj kaj funkciigitaj de membroj de Falun Gong, kio estas kontestata spirita grupo, kiu estis malpermesita de la registaro de Ĉinio en 1999. ... Falun Gong kunfandas tradiciajn taoismajn principojn kun foje bizaraj deklaroj de sia ĉin-naskita fondinto kaj gvidanto, Li Hongzhi. Inter aliaj deklaroj, Li asertis, ke eksterteranoj komencis invadi homajn mensojn en la komenco de la 20-a jarcento, kaŭzante amaskorupton kaj la inventon de komputiloj. Li ankaŭ denuncis feminismon kaj samseksemon, kaj asertis, ke li povas piediri tra muroj kaj levi. Sed la centra dogmo de la vasta kredsistemo de la grupo estas sia furioza opozicio al komunismo.

Li fondis [la gazeton] "Epoch Times" je 2000 por disvastigi parolpunktojn pri Falun Gong al usonaj legantoj. Ses jarojn poste, li komencis [la danctrupon] Ŝen Jun por reklami sian instruon al ĉefaj okcidentaj spektantaroj. Tra jaroj, Ŝen Jun kaj "Epoch Times", dum nominale apartaj organizoj, funkciis tandeme kun la daŭranta publikrilata kampanjo de Falun Gong kontraŭ la ĉina registaro, prenante direktojn de Li.

Malgraŭ ĝia konservativa tagordo, ĝis antaŭ nelonge, "Epoch Times" certigis eviti vadi en partian usonan politikon. Tiu aliro ŝanĝiĝis je junio 2015, post kiam Donald Trump malsupreniris sur oran rulŝtuparon por anonci sian prezidentan kandidatecon, proklamante ke li "batadas Ĉinion ĉiam." Falun Gong vidis pli ol nur aliancanon ene de Trump—ili vidis savanton. Kiel eks-redaktisto de "Epoch Times" diris al NBC News, la gvidantoj de la grupo "kredas, ke Trump estis sendita de la ĉielo por detrui la komunistan partion."[13]

Etendaĵoj de Falun Gong ankaŭ estis aktivaj en la promocio de la eŭropa alternativa dekstro.[11]

La precizaj financaj kaj strukturaj ligoj inter Falun Gong, Shen Yun kaj The Epoch Times restas neklaraj. Laŭ anglalingva raporto de la usona NBC News:

La Epoch Media Group, kune kun Ŝen Jun, kiu estas danctrupo konata pro sia ĉiea reklamado kaj maltrankviligaj prezentoj, konsistigas la disvastigan penadon de Falun Gong, kiu estas relative nova spirita praktiko kiu kombinas antikvajn ĉinajn meditajn ekzercojn, mistikismon kaj ofte ultrakonservativan kulturajn mondkonceptojn. La fondinto de Falun Gong nomis Epoch Media Group "nian amaskomunikilaron", kaj la praktiko de la grupo ege informas la novaĵkovradon de The Epoch Times, laŭ eks-dungitoj kiuj parolis kun NBC News. La senprofita reto, kiun Li nomas "nian amaskomunikilaron", ĉiuj konsistas el The Epoch Times, la cifereca produktentrepreno NTD, kaj la forte reklamita danctrupo Ŝen Jun. Financaj dokumentoj pentras komplikan bildon de pli ol dekduo teknike apartaj organizoj, kiuj ŝajnas kunhavi misiojn, monon kaj oficulojn. Kvankam la fonto de ilia enspezo estas neklara, la plej lastatempaj financaj rekordoj de ĉiu organizo pentras bildon de ĝenerala komerco prosperanta en la Trump-epoko.[23]

Ŝen Jun redakti

La danca trupo Ŝen Jun (神韻, Shen Yun, Ritmo de la Dia spirito) ankaŭ estus aliĝinta al Falun Gong. Ĝi prezentas centon da spektakloj tra la tuta mondo kiuj esence estas religia-politika propagando kaj kiuj similas pli al baleto kun akrobataĵoj ol al prezentoj de tradiciaj ĉinaj dancoj (dancoj de la liono aŭ de la dranko ekzemple) sur kiuj ili baziĝus laŭ Ŝen Jun[5].

Literaturo redakti

David Ownby, Falun Gong and the Future of China, Oxford University Press 2008, ISBN 978-0-19-532905-6

Li Hongzhi, Falun Gong (pola versio), Radom 2003, p. 172, ISBN 957-552-734-8

Li Hongdży, Dżuan Falun (pola versio), Varsovio 2007, p. 328 ISBN 978-83-89632-40-1

Vidu ankaŭ redakti

Referencoj redakti

  1. ↑ Wells, John C. (2008), Longman Pronunciation Dictionary (3rd ed.), Longman, (ISBN 978-1405881180) 
  2. ↑ Junker, Andrew. 2019. Becoming Activists in Global China: Social Movements in the Chinese Diaspora, pp. 23–24, 33, 119, 207. Cambridge University Press. (ISBN 978-1108655897); Barker, Eileen. 2016. Revisionism and Diversification in New Religious Movements, cf. 142–43. Taylor & Francis. (ISBN 978-1317063612); Oliver, Paul. 2012. New Religious Movements: A Guide for the Perplexed, pp. 81–84. Bloomsbury Academic. (ISBN 9781441125538); Hexham, Irving. 2009. Pocket Dictionary of New Religious Movements, pp. 49, 71. InterVarsity Press. (ISBN 978-0830876525); Clarke, Peter. 2004. Encyclopedia of New Religious Movements. Taylor & Francis. (ISBN 978-1134499694); Partridge, Christopher. 2004. Encyclopedia of New Religions: New Religious Movements, Sects and Alternative Spiritualities, 265–66. Lion. (ISBN 978-0745950730).
  3. ↑ Ownby, David. 2005. "The Falun Gong: A New Religious Movement in Post-Mao China" in Lewis, James R. & Jesper Aagaard. Editors. Controversial New Religions, 195–96. Oxford University Press.
  4. ↑ (en) Penny, Benjamin, "The Falun Gong, Buddhism and 'Buddhist qigong", Asian Studies Review (marto 2005) Vol 29, paĝoj 35-46.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 (en) Jia Tolentino, "Stepping Into the Uncanny, Unsettling World of Shen Yun", The New Yorker, la 19-an de marto 2019, ISSN 0028-792X.
  6. ↑ (en) "Answers to Commonly Asked Questions about Falun Gong", Falun Dafa, la 1-an de septembro 2004, alirite la 26-an de decembro 2019.
  7. ↑ (en) David Ownby, "Falun Gong and the Future of China" (Falung Gong kaj la estonteco de Ĉinio), Oxford University Press, 2008. ISBN 978-0-19-532905-6.
  8. ↑ (en) "China Bans Falun Gong", People's Daily Online, la 22-an de julio 1999.
  9. ↑ (en) Julia Ching, "The Falun Gong: Religious and Political Implications", American Asian Review, Vol. 19, n-ro 4, Vintro 2001, p. 12
  10. ↑ 10,0 10,1 Roose, Kevin, "Epoch Times, Punished by Facebook, Gets a New Megaphone on YouTube", The New York Times, 5-a de februaro 2020. (en-US)
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Hettena, Seth. 2019. "The Obscure Newspaper Fueling the Far-Right in Europe". The New Republic. Online.
  12. ↑ 12,0 12,1 Tolentino, Jia. 2019. Stepping into the Uncanny, Unsettling World of Shen Yun. The New Yorker. March 19, 2019. Online. Last accessed May 18, 2020.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Braslow, Samuel. 2020. "Inside the Shadowy World of Shen Yun and Its Secret Pro-Trump Ties". Los Angeles Magazine. March 9, 2020. Online.
  14. ↑ 14,0 14,1 Andrew Junker. (2019) Becoming Activists in Global China: Social Movements in the Chinese Diaspora. Cambridge University Press, p. 99. ISBN 978-1-108-48299-8.
  15. ↑ (en) Vidu p. 214, "La movado" - Falung gong "kondukis al la plej grandaj publikaj manifestacioj en Ĉinio ekde la manifestacioj antaŭ la Placo Tian an Men por demokratio en 1989. La 25-an de aprilo 1999, ĉirkaŭ 10 000 ĝis 30 000 adeptoj de falung gong kunvenis antaŭ Zhongnanhai, konstruaĵo de la Komunista Partio de Ĉinio, kaj partoprenis silentan proteston kontraŭ ŝtata subpremo de iliaj agadoj". Danny Shecht, "Falun Gong's Challenge to China: Spiritual Practice Or 'evil cult'?" (La defio de Falun Gong al Ĉinio: spirita praktiko aŭ 'malbona sekto'?), Akashic Books, 2001 [ 2012-12 -20 ], ISBN 978-1-888451-27-6.
  16. ↑ (ĉina) 中国官方杂志批评镇压法轮功 (Ĉina oficiala revuo kritikas misuzon pri Falun Gong), Radio Free Asia, la 14-an de aprilo 2000, alirite la 28-an de decembro 2019.
  17. ↑ (en) The crackdown on Falun Gong and other so-called heretical organizations, Amnestio Internacia, la 23-an de marto 2000
  18. ↑ Zadronzy, Brandy & Ben Collins. 2019. "Trump, QAnon and an impending judgment day: Behind the Facebook-fueled rise of The Epoch Times". NBC News. Online. Last accessed May 19, 2020.
  19. ↑ Alba, Davey, "Facebook Bans Ads From The Epoch Times", The New York Times, August 23, 2019. (en-US)
  20. ↑ . Epoch Times banned from advertising after sneaking pro-Trump propaganda onto Facebook (angle) (August 23, 2019). Alirita December 16, 2019.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 A key source for Covid-skeptic movements, the Epoch Times yearns for a global audience (en-US) (2022-03-10). Alirita 2022-03-13.
  22. ↑ Allen-Ebrahimian, Bethany (September 23, 2017). "The German Edition of Falun Gong's 'Epoch Times' Aligns with the Far Right". ChinaFile. Center on U.S.-China Relations at Asia Society. Archived from the original on October 28, 2017.
  23. ↑ Collins, Zadrozny & Ben Collins. 2019. "Trump, QAnon and an impending judgment day: Behind the Facebook-fueled rise of The Epoch Times". NBC News. August 20, 2019. Online Arkivigite je 2019-08-23 per la retarkivo Wayback Machine.

Eksteraj ligiloj redakti

Bibliotekoj
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Falun_Gong&oldid=8464706"