Franca buldogo
La Franca buldogo estas malgranda kunul-raso de hundo. La nomo indikas ke Francio estu la devenlando, sed, fakte, la usonanoj kaj britoj eble ludis pli grandan rolon en la evoluo de la raso. La hundoj estas ofte moknomitaj "klaŭnoj" kaj "rano-hundoj".
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
Francaj buldogoj estas malgrandaj kunulohundoj, aktivaj sed ne sportemaj. Ili estas muskolaj hundoj kun glata haŭto, plata nazo kaj solida ostostrukturo. Ilia fizika aspekto estas karakterizita per "vespertaj oreloj" kiuj estas kovrataj ĉe la bazo kaj rondetaj ĉe la pinto. Iliaj vostoj estas mallongaj ekde la naskiĝo.
La franca buldogo estas raso kiu tipe havas senzorgan sintenon. Kiel multaj aliaj hund-akompanajn rasojn, ili adaptiĝis al proksima kontakto kun homoj. Ili havas sufiĉe minimumajn ekzercobezonojn, sed postulas minimume unufoje tage promenadon. Ilia trankvila naturo igas ilin elstaraj elektoj por domloĝantoj, pro ilia kutime prudenta bojado. Estas esencaĵo ke posedantoj komprenu ke francaj buldogoj ne povas vivi ekstere. Ilia spira sistemo igas ĝin maleble reguligi sian temperaturon efike.
Francaj buldogoj povas ludi tro malglate por kelkaj pli malgrandaj infanoj, kaj devus esti vidataj en ĉiuj momentoj. Ankaŭ, infanoj devus esti avertitaj por ne havi francajn buldogojn, kiam la malgrandeco de la hundoj povas maski kiom pezaj ili estas.
Fizike ili povas atingi 31 cm kaj pezi 12,5 kg. Ilia hararo estas sufiĉe mallonga, dika kaj brilaspekta, kaj ĝi povas esti el kvar malsamaj koloroj: flavbruna, bruna, tigrostria flava kaj tigrostria nigra. Inter ĝiaj ĉefaj nazproblemoj estas la malsanoj pri okuloj, spirado kaj varmiĝo.
Historio redakti
Ekde la komenco de la deknaŭa-jarcenta buldogoj estis breditaj en Britio por celoj krom tradiciaj sangaj sportoj kiel bovludado, kiuj estis malpermesitaj en 1835. Meze de la jarcento ekzistis miniaturaj buldogoj, ofte pezantaj proksimume 7–11. kg (15-24 funt.), kvankam kelkaj pezis konsiderinde malpli.[1]
En la sama tempo, puntolaboristoj de Nottingham kiuj estis delokigitaj fare de la Industria revolucio komencis ekloĝi en Normandio, Francio. Ili kunportis diversajn hundojn, inkluzive de Ludilaj Buldogoj.[2] La hundoj iĝis popularaj en Francio kaj komerco de importitaj malgrandaj Buldogoj estis kreita, kun bredistoj en Anglio sendas super Buldogojn kiujn ili konsideris esti tro malgrandaj, aŭ kun faŭltoj kiel ekzemple oreloj kiuj staris. Antaŭ 1860, ekzistis malmultaj Ludilbuldogoj forlasitaj en Anglio, tia estis ilia populareco en Francio, kaj pro la heroaĵoj de specialistaj hundeksportantoj.[1]
La malgranda Buldogo-speco iom post iom iĝis pripensita kiel raso, kaj ricevis nomon, la Bouledogue Francais. Ĉi tiu Francigo de la angla nomo ankaŭ estas kuntiriĝo de la vortoj boule ('pilko') kaj dogo ('mastino'). La hundoj estis tre modaj kaj estis serĉataj fare de sociosinjorinoj kaj parizaj prostituitinoj egale, same kiel kreintoj kiel ekzemple artistoj, verkistoj, kaj modokreantoj. La artistoj Edgar Degas kaj Henri de Toulouse-Lautrec supozeble havas Francajn Buldogojn en siaj pentraĵoj. Tamen, rekordoj ne estis konservitaj de la evoluo de la raso kiam ĝi diverĝis pli for de siaj originaj Buldogradikoj. Ĉar ĝi ŝanĝiĝis, terhundakcioj estis alportitaj por evoluigi trajtojn kiel ekzemple la longaj rektaj oreloj de la raso.[3]
-
Brindle -
Pied -
Cream -
Fawn -
Gray
.jpg)
Sano redakti
Kiel sekvo de selektema reproduktado, Francaj Buldogoj estas misproporcie trafitaj per sanrilataj problemoj.[4]
Brakicefala aervoja obstrukca sindromo redakti
La krania misformiĝobrakicefalio estis pliigita per reproduktoselektado kiu kaŭzis la okazon de la brakicefala aervoja obstrukca sindromo. Tial multaj Francaj Buldogoj ofte anhelas, eligante sian langon eĉ ĉe etaj klopodoj kiel promeni.[5] La brakicefala sindromo igas ilin havi multoblajn kromefikojn, kiel en malfacileco spirado (kiu inkluzivas ronkadon, laŭtan spiradon). Ĝi okazas ĉar ili havas mallarĝajn naztruomalfermaĵojn, longan molan palaton, kaj sufiĉe mallarĝajn trakeojn. Ĉi tiu afero povas konduki al morto en Francaj Buldogoj se ili ne estas spertataj taŭgan traktadon.[6]
Por trakti ĉi tiujn hundojn kaj krei pli glatan aervojon al la pulmoj, procedo devas esti farita, kiu elprenas parton de ilia mola palato. La rezultoj de la proceduro montras minimume 60% pli bonan aervojon al la pulmoj.[6]
En 2013, UK Medical Study reviziis la sanon de 2228 Francaj Buldogoj sub veterinara prizorgo en la UK. La studo trovis, ke 1612 (72,4%) el ĉi tiuj Francaj Buldogoj havis almenaŭ unu registritan sanproblemon: "La plej oftaj malordoj registritaj estis orelinfektoj (14,0%), diareo (7,5%) kaj konjunktivito (3,2%). Haŭtaj problemoj estis; la plej ofte raportita grupo de malordoj (17,9%).Ĉi tiu studo de pli ol du mil Francaj Buldogoj provizas kadron por identigi la plej gravajn sanprioritojn en Francaj Buldogoj en Britio kaj povas helpi kun reformoj por plibonigi sanon kaj bonfarton ene de la raso. "[7]
Temperaturo reguligo-rilataj aferoj redakti
Ĉar ili estas brakicefala raso, Francaj Buldogoj estas malpermesitaj de pluraj komercaj aviadkompanioj pro la nombroj kiuj mortis dum en la aero.[8] Ĉi tio estas ĉar hundoj kun malnoblaj nazoj malfacilas spiri kiam ili estas varmaj kaj streĉitaj. La temperaturo en kargospaco en aviadilo povas pliiĝi same alte kiel 30 °C (86 ℉) dum atendado sur la startleno.[9]
Naskiĝo kaj reproduktado redakti
Francaj Buldogoj foje postulas artefaritan fekundigon kaj, ofte, cezaran sekcion por naski, kun pli ol 80% de portiloj liveritaj tiel.[10][11]
Dorso kaj spino redakti
Francaj buldogoj emas havi denaskajn duonvertebrojn (ankaŭ nomitajn "papilio-vertebroj"), kiuj montros sur Rentgenradio.[12][13]
En oktobro 2010, la UK French Bulldog Health Scheme estis lanĉita. La skemo konsistas el tri niveloj: la unua nivelo, Bronzo, indikas bazan veterinaran kontrolon kiu kovras ĉiujn la Kennel Club Breed Watch punktojn de maltrankvilo por la raso. La sekva nivelo, Arĝento, postulas DNA-teston por heredaj kataraktoj, simplan kardiologian teston kaj patela gradadon. La fina nivelo, Oro, postulas koksan poentaron kaj spinan taksadon. La eŭropaj kaj britaj francaj buldogaj ŝatantoj kaj Hundejokluboj moviĝas for de la ŝraŭbo, korktirilo aŭ "streĉita" vosto (kiu estas endogamia mjeldifekto), kaj revenas al la mallonga guta vosto kiun la raso origine havis.[14] La UK-rasnormo postulas ke la vosto estu "malaldigita, metita malalte, dika ĉe radiko, mallarĝiĝanta rapide al pinto, prefere rekta, kaj sufiĉe longa por kovri la anuson" kaj "neniam kurbiĝi super dorso nek portita gaje". La Franca Buldogo povas disvolvi haŭtan falddermiton.[15]
Referencoj redakti
- ↑ 1,0 1,1 French bulldogs : everything about purchase, care, nutrition, behavior, and training. Hauppauge, NY : Barron's.
- ↑ "Get to Know the French Bulldog"
- ↑ French Bulldog Dog Breed Information (angle). Alirita 2020-01-31.
- ↑ French Bulldog Study Shows Just How Badly Extreme Breeding Has Impacted Their Health (15 December 2021).
- ↑ Pet Health Network: Brachycephalic Syndrome
- ↑ 6,0 6,1 The French Bulldog – Statement of The Health of The Breed. French Bulldog Club of England. Alirita 1 June 2015.
- ↑ "Demography and disorders of the French Bulldog population under primary veterinary care in the UK in 2013" https://cgejournal.biomedcentral.com/articles/10.1186/s40575-018-0057-9#Sec4
- ↑ Haughney, Christine, "Banned by Many Airlines, These Bulldogs Fly Private", 6 October 2011.
- ↑ White, Madeleine, "Why are cute, snub-nosed dogs being banned from flying?", Phillip Crawley, 7 October 2011.
- ↑ (2010) “Proportion of litters of purebred dogs born by caesarean section”, Journal of Small Animal Practice 51 (2), p. 113–8. doi:10.1111/j.1748-5827.2009.00902.x.
- ↑ How Many Puppies Can a French Bulldog Have?. Elizabeth.
- ↑ Hemivertebrae. Mar Vista Animal Medical Center. Arkivita el la originalo je 30 April 2015. Alirita 21 December 2019.
- ↑ Hemivertebrae. Top Dog Animal Health. Alirita 1 June 2015.
- ↑ The Kennel Club Dog Health Group, Annual Report 2013, SPECIAL FEATURE - FRENCH BULLDOGS. The Kennel Club (UK). Arkivita el la originalo je 2016-09-21. Alirita 1 June 2015.
- ↑ Skin fold dermatitis in dogs. PDSA.org. Alirita 2021-03-05.