Grajndimensio (pedologio)

Grajna dimensio aŭ grajndimensio rilatas al diametro de ero de grajna materialo, kiel sedimento aŭ ŝtoniĝaj eroj en klasta roko. Grajna materialo povas varii ekde tre malgrandaj koloidaj eroj, tra argilo, silto, sablo, kaj gruzo ĝis rokeroj.

Superrigardo de ordigitaj grajnoj kiuj varias laŭ dimensio ekde silto ĝis tre kruda sablo.

Kontraŭe, mult-kristala dimensio estas la dimensio de unuobla kristalo ene de la grajno. Unuobla grajno povas konsisti el pluraj kristaloj.

Wentworth

La Wentworth skalo aŭ Udden-Wentworth skalo estas uzata en Usono. Ĝi difinas dimensiajn intervalojn je coloj.

Krumbein φ

Adaptiĝo de la Wentworth skalo kreita de W. C. Krumbein, la Krumbein phi skalo, estas logaritma skalo kiu estas jene difinita :

$D=D_{0}2^{-\phi }$

Tiel ke :

$D$ estas la diametro de la grajno

$D_{0}$ estas referenca diametro, egala al 1 mm

$\phi$ estas la phi skalo

Tabelo

φ skalo	dimensio intervalo	Wentworth intervalo	nomo	aliaj nomoj
-8 ĝis -∞	256-∞ mm	10.1-∞ coloj	rokero
-6 ĝis -8	64–256 mm	2.5–10.1 coloj	ŝtonego
-5 ĝis -6	32–64 mm	1.26–2.5 coloj	tre kruda gruzo	ŝtoneto
-4 ĝis -5	16–32 mm	0.63–1.26 coloj	kruda gruzo	ŝtoneto
-3 ĝis -4	8–16 mm	0.31–0.63 coloj	krudeta gruzo	ŝtoneto
-2 ĝis -3	4–8 mm	0.157–0.31 coloj	fajna gruzo	ŝtoneto
-1 ĝis -2	2–4 mm	0.079–0.157 coloj	tre fajna gruzo	grajno
0 ĝis -1	1–2 mm	0.039–0.079 coloj	tre kruda sablo
1 ĝis 0	0.5–1 mm	0.020–0.039 coloj	kruda sablo
2 ĝis 1	0.25–0.5 mm	0.010–0.020 coloj	meza sablo
3 ĝis 2	125–250 µm	0.0049–0.010 coloj	fajna sablo
4 ĝis 3	62.5–125 µm	0.0025–0.0049 coloj	tre fajna sablo
8 ĝis 4	3.9–62.5 µm	0.00015–0.0025 coloj	silto	ŝlimo
∞ ĝis 8	1/∞-3.9 µm	1/∞ –0.00015 coloj	argilo	ŝlimo
∞ ĝis 10	1/∞-1 µm	1/∞–0.000039 coloj	koloido	ŝlimo

En iuj sistemoj gruzo estas io ajn pli granda ol sablo, kaj inkluzivas grajnon, ŝtoneton, ŝtonegon, kaj rokeron ĉe la tabelo ĉi supre. En tiu sistemo, ŝtoneto ampleksas la dimension intervalon 4 ĝis 64 mm.

Vidu ankaŭ

• Volumenaĵo

Bibliografio

• Krumbein, W.C. & Sloss, L.L. 1963 : Stratigraphy and Sedimentation, Freeman, San Francisco, 2nd edition. angle
• Udden, J.A. 1914 : Mechanical composition of clastic sediments, Bull. Geol. Soc. Am. 25:655–744. angle
• Wentworth, C.K. 1922 : A scale of grade and class terms for clastic sediments, J. Geology 30:377–392 angle.