Griko
La griko estas nov-greka dialekto. Oni ankoraŭ parolas tiun dialekton en la suda parto de Italio (historia regiono "Magna Grecia", Granda Grekio). La grekoj nomas tiun lingvon Katoitaliótika (greke Κατωιταλιώτικα, "suda itala") aŭ Kalabrian dialekton.
| Griko | |
| dialekto | |
|---|---|
| Italiot Greek | |
| Parolantoj | 20 000 |
| Skribo | greka alfabeto |
| Lingva statuso | 4 severe endanĝerigita |
| Lingvaj kodoj | |
| Glottolog | apul1237 |
| Angla nomo | Griko |
| Franca nomo | griko |
La du malgrandaj grekaj komunumoj ankoraŭ nun parolantaj ĝin troviĝas en la regionoj de Kalabrio kaj Apulio en areo de Grecia Salentina. La salenta areo konsistas el 9 urbetoj "Grecìa Salentina". En Kalabrio oni nomas tiun areon "Bovesia".
La origino de tiu greka dialekto en Italio (laŭ iuj historiistoj) devenas de la epoko de la greka kolonio "Magna Grecia", Granda Grekio. Tiu itala dialekto tre similas al la greka-dorika dialekto. Dancado, kantoj, muzikaĵoj kaj poemoj en tiu dialekto estas famaj en Italio kaj Grekio.
Laŭ aliaj historiistoj, la griko devenas de la alveno de multaj bizancanoj en Salento kaj Kalabrio dum la Mezepoko, kaj plue aliaj historiistoj kredas ke ambaŭ teorioj ĝustas kaj kunfluis.
La itala parlamento rekonis tiun komunumon kiel "grekan komunumon de la Salento", kiel etnan lingvan grupon.
Ekzemplo de teksto en griko redakti
de Kalinifta, grika kanto:
Grika redakti
- Εβώ πάντα σε σένα πενσέω,
- γιατί σένα φσυχή μου 'γαπώ,
- τσαι που πάω, που σύρνω, που στέω
- στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ.
- Evò pànta se sèna pensèo,
- ghiatì sèna phsikhèy mou gapò,
- Tsai pou pào, pou syrno, pou stèo
- steyn kardià mou pànta sena vastò.
moderna greka redakti
- Εγώ πάντα εσένα σκέφτομαι,
- γιατί εσένα ψυχή μου αγαπώ,
- και όπου πάω, όπου σέρνομαι, όπου στέκομαι,
- στην καρδιά μου πάντα εσένα βαστώ.
itala redakti
Io ti penso sempre,
perché ti amo, anima mia,
e ovunque andrò, in qualsiasi cosa sarò trascinato, ovunque io mi trovi,
ti porterò sempre dentro al mio cuore.
esperanta redakti
Mi ĉiam pensas al Vi,
ĉar mi amas Vin, animo mia,
ĉie vi iros, en ĉiuj aĵoj kunportita mi estos, kie ajn estos mi,
mi portos vin ĉiam en mia koro.
Ligiloj redakti
- Grika milume! Arkivigite je 2005-08-28 per la retarkivo Wayback Machine reta grika komunumo
- Enosi Griko, Coordinazione of Grecìsalenta asocio
- Magna Graecia Arkivigite je 2006-03-08 per la retarkivo Wayback Machine forumo di Yahoo! in grika, greka, angla kaj itala
Eksteraj ligiloj redakti
- http://www.greciasalentina.org Arkivigite je 2005-03-24 per la retarkivo Wayback Machine