Hana lingvo

lingvo

La Häna Lingvo estas aŭtoĥtona amerika endanĝerigita lingvo parolata en nur du lokoj: Aglo, Alasko kaj Dawson-Urbo, Jukonteritorio. Restas nur kelkaj fluaj parolantoj (eble ĉirkaŭ 15), ĉiuj el ili kadukuloj.

Hana lingvo
Hän
lingvo • moderna lingvo
Northern Athabaskan
Parolata en Kanado, Usono
Regiono Jukonteritoria Teritorio, Alasko
Parolantoj malpli ol 15
Skribo Latina (variaĵo Dené)
Lingvistika klasifiko

Na-Dené
Atabaska-Ejaka
Atabaska
Norda
Hana
Lingva statuso 5 krize endanĝerigita
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-2 ath
  ISO 639-3 haa
  Glottolog hann1241
Angla nomo Hän
Franca nomo han
vdr
Ĉefo Isaak de la HAN popolo

Ĝi estas membro de la Atabaska lingva familio, kiu estas parto de la pli granda Na-Denéa familio. La nomo de la lingvo estas derivita de la nomo de la popolo, "Hän Hwëch'en", kiu en la lingvo signifas "popolo kiu loĝas laŭ la rivero", kiu rivero estas la Jukono. Estas nun klopodoj revigliĝi la lingvon loke.

Fonologio redakti

Konsonantoj redakti

La konsonantoj de la hana en la norma ortografio estas listitaj sube (per IFA-notacio en krampoj):


Konsonantoj de la hana lingvo
  Bilabialo Interdentalo Alveolaro Lateralo Postalveolaro Retroflekso Velaro Glotalo
Plozivo senvoĉa b [p] d [t] dr [ʈ] g [k] [ʔ]
aspiracia (p) [pʰ] t [tʰ] tr [ʈʰ] k [kʰ]
ejectiva t’ [tʼ] tr’ [ʈʼ] k’ [kʼ]
Afrikato senvoĉa ddh [tθ] dz [ʦ] dl [tɬ] dj [ʧ]
aspiracia tth [tθʰ] ts [ʦʰ] tl [tɬʰ] ch [ʧʰ]
ejectiva tth’ [tθʼ] ts’ [ʦʼ] tl’ [tɬʼ] ch’ [ʧʼ]
Frikativo voĉis dh [ð] z [z] zh [ʒ] zr [ʐ] gh [ɣ]
senvoĉa th [θ] s [s] ł [ɬ] sh [ʃ] sr [ʂ] kh [x] h [h]
Nazalo voĉis m [m] n [n]
senvoĉa nh [n̥]
voĉa plozivo mb [mb] nd [ⁿd]
voĉa afrikato nj [ⁿʤ]
Alproksimanto voĉis w [w] l [l] y [j] r [ɻ]
senvoĉa wh [ʍ] yh [j̊] rh [ɻ̥]


Vokaloj redakti

La vokaloj de la hana en la norma ortografio estas listitaj sube (per IFA-notacio en krampoj):


Vokaloj de la hana lingvo
Mallonga Longa Diftonga, j Diftonga, ŭ
Alta antaŭa i [i] ii [iː] iw [iu]
malantaŭa u [u] uu [uː]
Meza antaŭa e [e] ee [eː] ey [ei] ew [eu]
centra ë [ə] ëë [əː]
malantaŭa o [o] oo [oː] oy [oi]
Malalta antaŭa a [a] aa [aː] ay [ai] aw [au]
malantaŭa ä [ɑ] ää [ɑː] äw [ɑu]


Eksteraj ligiloj redakti

Bibliografio redakti