Interreta relajsa babilo
IRC estas protokolo por babili rete. La angla mallongigo signifas "Internet Relay Chat" (laŭvorte, "Interreta relajsa babilo"). Ĝi estas tiel nomata, ĉar diference de aliaj servoj por babilado, kiuj uzas unu centran servilon, IRC ligas multajn servilojn kune, kiuj relajsas mesaĝojn interalie.
| Interreta relajsa babilo | ||
|---|---|---|
| ||
| retbabilado • komputila retkomunika protokolo • komunikilo • klienta-servila arkitekturo • text-based protocol vd | ||
| Dum | 1989 - nekonata/nuntempe | |
| Tavolo | Tavolnomo | IP pera/rilata (havas RFC) |
|---|---|---|
| 7 | Aplikada tavolo | HTTP, SMTP, POP3, IMAP, FTP, SSH, IRC, SIP, DNS... |
| 6 | Prezenta tavolo | MPEG, MIME, SSL, TLS, ... |
| 5 | Seanca tavolo | NetBIOS, RPC, SAP, SDP... |
| 4 | Transporta tavolo | TCP, UDP, SCTP, RTP... |
| 3 | Reta tavolo | IPv4, IPv6, IPsec, ICMP, IGMP, ARP... |
| 2 | Kanala tavolo | Ethernet, 802.11 Wi-Fi, MAC, HDLC, V.42bis, V.42), V.44... |
| 1 | Fizika tavolo | DSL, ADSL, WiMAX, 802.11b, 802.11g 10BASE-T, V.90... |
Jarkko Oikarinen, kun helpo de siaj amikoj Jyrki Kuoppala kaj Jukka PIHL, kreis IRC je aŭgusto 1988, kiam li laboris por la Universitato de Oulu, Finnlando.[1]
Klientoj redakti
Por konektiĝi kun IRC-servilo oni bezonas IRCan klientprogramon. Estas diversaj IRCaj klientoj por preskaŭ ĉiuj operaciumoj.
| Kliento | Operaciumo(j) | Licenco(j) | Ligilo |
|---|---|---|---|
| Irssi | Tekstkonzoloj de Linukso, BSD, Unikso, Mac OS X | Libera laŭ GPL kaj senpaga. | [1] |
| KVirc | GNU/Linux, Unikso (BSD, Mac OS X), Vindozo | Libera laŭ GPL kaj senpaga. | [2] Arkivigite je 2021-05-06 per la retarkivo Wayback Machine |
| mIRC | Vindozo | Senpaga unu monaton, $20 poste. | [3] |
| XChat | Vindozo, Linukso, BSD, Mac OS X, Unikso | Ĉiuj versioj krom la oficiala vindoza versio estas liberaj kaj senpagaj; ekzistas ankaŭ senpagaj neoficialaj vindozaj versioj. | [4] |
Multaj klientoj ankaŭ kapablas skriptetiĝi por aldoni funkciojn al la programo.
Serviloj redakti
Jenas listeto de la plej popularaj IRCaj serviloj.
| Reto | Uzata servilo | pordo |
| irc | irc://irc.xs4all.nl | 6661 |
| under | irc://Diemen.NL.EU.Undernet.org | 6662 |
| ef | irc://irc.isdnet.fr | 6669 |
| dal | irc://nexgo.de.eu.dal.net | 6666 |
| bras | irc://irc.cpunet.com.br | 6665 |
| disc | irc://Roma.IT.Discussioni.Org | 6667 |
| hispa | irc://libres.irc-hispano.org | 6667 |
| freenode | irc://irc.freenode.net | 6667 |
| Libera.chat | irc://irc.libera.chat | 6697 |
| IrCQnet | irc://irc.icq.com | 6667 |
En Esperanto redakti
Eblas partopreni per IRC en la plej aktiva esperantlingva telegrama grupo, Nova Esperantujo (vidu la eksterajn ligilojn).
Referencoj redakti
- ↑ STENBERG, Daniel (la 8-an de Aprilo). History of IRC (Internet Relay Chat). Alirita la la 18-a de Aprilo 2002.[rompita ligilo]
Vidu ankaŭ redakti
- Mallongigoj uzataj en babilejo
- Tujmesaĝilo
- Jabber (per iuj el kies serviloj kaj klientoj eblas uzi IRC’on)
- Miensimbolo
- Babilejo
- Inter-para ŝutado
- SILC
- UTC por tempo en Interreto
- Baŭncero
Eksteraj ligiloj redakti
- Babilu en Esperanto. Por akordi la tempo por renkontiĝi oni uzas UTC.
- Kiel fari TTT ligojn al IRC
- Nova Esperantujo ĉe la IRC-servilo libera.chat