Jehuda Amiĥaj
Jehuda Amiĥaj (hebree יהודה עמיחי, nomŝanĝo en 1946 al Amiĥaj, signifante en la hebrea "Mia popolo vivas"; naskiĝis Ludwig Pfeuffer, la 3an de majo 1924 en Würzburg, Germanio, mortis 22 septembron 2000 en Jerusalemo, Israelo) estis israela poeto, dramisto kaj tradukisto.
| Jehuda Amiĥaj | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| יהודה עמיחי | |||||
| Naskonomo | Ludwig Pfeuffer | ||||
| Naskiĝo | 3-an de majo 1924 en Vircburgo | ||||
| Morto | 22-an de septembro 2000 (76-jaraĝa) en Jerusalemo | ||||
| Mortis pro | naturaj kialoj vd | ||||
| Mortis per | kancero vd | ||||
| Tombo | Sanhedria Cemetery vd | ||||
| Lingvoj | hebrea • germana vd | ||||
| Ŝtataneco | Germanio • Israelo vd | ||||
| Alma mater | Hebrea Universitato de Jerusalemo vd | ||||
Memorigilo 
| |||||
| Profesio | |||||
| Okupo | poeto • verkisto • romanisto • edukisto • dramaturgo • tradukisto vd | ||||
| Aktiva dum | 1946– vd | ||||
| |||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Li estas konsiderata pioniro kaj revolucianto en la nova hebrea poezio, kaj estas inter la plej elstaraj en la internacia sceno de poezio de la 20a jarcento.
En 1935 li fuĝis kun sia familio al la Mandata Palestino, unue al Petah Tikva kaj poste la sekvan jaron al Jerusalemo. Li estis soldato en la Juda Brigado ĉe la Brita Armeo dum Dua Mondmilito. Li ankaŭ partoprenis la sekvan Arab-Israelan-Militon.
Amiĥaj diplomiĝis pri literaturo ĉe la Hebrea Universitato de Jerusalemo. Li estas konsiderita de multaj kiel inter la plej grandaj poetoj en moderna Israelo. Krome, li publikigis multajn poezikolektojn en la angla.
Stilo redakti
La verkado de Amiĥaj estas nedisigeble ligita al liaj traŭmataj travivaĵoj dum la jaroj da Nacisocialismo kaj en pluraj israel-arabaj militoj. Mova forto malantaŭ lia literatura agado estas lia "duobla identeco" kiel germano kaj judo [1]. La "dolor-saturita, spert-riĉa poezio de Amiĥaj zorgas pli pri vivo ol lingvo, ĝi ofertas vivsubtenon [2]. Pri lia rolo kiel poeto, Amiĥaj diras: "La vera tasko de verkistoj kaj artistoj estas doni al homoj vortojn kiuj apogas ilin. Arto devus helpi vivi kun realo, sed neniam devus veki iluziojn." [3] En lia romano Ne de nun, ne de ĉi tie, la infantempaj impresoj de Amiĥaj kaj la travivaĵoj de liaj fruaj jaroj en Palestino kaj Israelo estas densigitaj kun la potenco de Bildoj el la nuna formo kiel nesolvebla tuto. La mesaĝo transdonita estas, ke la pasinteco povas esti venkita nur se ĝi ne estas flankenpuŝita sed integrita en la hodiaŭon. En lia laboro, Amiĥaj estas multe pli spontanea, ironia, kaj malpli evidente literatura ol aliaj hebreaj poetoj. Li kombinis la lingvaĵon kaj stilon de la biblia hebrea "kun nuntempa slango, kaj kio estas pli, lia laboro estas plena de ironio, kiun li rilatis al li mem." [4] Dank' al la arta kompetenteco de tiu ĉi poeto, kiu kreskis en la juda kredo, la hebrea lingvo fariĝis moderna komunikilo, per kiu oni povas valide formuli ankaŭ deklarojn kaj mesaĝojn krom ĉefe religiaj. Li konis "la majeston de biblia lingvo", sed li senigis ĝin de ĝia "jarmila pezo" [5]. Amiĥaj "kun la forma potenco de sia lingvo faris gravan kontribuon al la membildo de la nova hebrea nacia literaturo de Israelo" [6]. Inter la rolmodeloj kiuj signife influis la literaturan verkon de Amiĥaj estas la angla poeto W. H. Auden ; En 1969 okazis intensa renkonto kun la poeto Paul Celan . Li vizitis Israelon kelkajn monatojn antaŭ sia morto kaj estis prizorgita fare de Amiĥaj kaj prezentita al la literatura sceno de la lando. Por la legaĵoj de Celan, Amiĥaj tradukis kelkajn el liaj poemoj en la hebrean. La du tiam interŝanĝis leterojn kun reciproka respekto, kie Celan atestas la konvinkaj lingvokapabloj de sia israela kolego kaj altan nivelon de aŭtenteco [7].
Eksteraj ligiloj redakti
- Poezia Fondaĵo Biografio
- Akademio de Usonaj Poetoj bio
- La Instituto por la Traduko de hebrea Literaturo
- Octavio Paz pri Amiĥaj
- Lawrence Joseph . “{{{Titolo}}}” Printempo 1992.
- La Amiĥaj Fenestroj, blogo pri artista libro de Jehuda Amiĥaj poemoj, la homo kaj lia laboro.
- Cifereca Gvidilo al La Amiĥaj Fenestroj, gastigita de Usono Holokaŭsta Monumenta Muzeo. Inkluzivas enkondukon de Robert Alter kaj eseo de artisto Rick Black.
- Luljeta lleshanaku pri Amiĥaj
- La poezio de Jehuda Amiĥaj en la angla traduko ĉe Poemoj Trovita en Traduko
- La Poezio de Jehuda Amiĥaj Enkonduko al la poezio de Amiĥaj, en aŭdio.
- -luljeta-lleshanaku, 3Mmagazin
- Biografio de la internacia literatura festo berlin
- Legante Jehuda Amiĥaj "Mi ripozu en Paco" de Chana Bloch
- Eltiraĵoj de la traduko de Stephen Mitchell
- Poeto kiu pretervivas lian Nobelan Premion
- La 15 plej bonaj poeziaj libroj de ĉiuj tempo ĉe The Daily Telegraph
- Paperoj de Jehuda Amiĥaj. Ĝenerala Kolekto, Beinecke raraj libroj kaj Manuskripta Biblioteko, Universitato Yale.
Referencoj redakti
- ↑ Jehuda Amichai: Die Last doppelter Identität? In: Das Parlament, Wochenzeitung für Politik (Bonn), 15. April 1988.
- ↑ Thomas Betz: Poesie der Atempause. In: Literaturkritik. 1. Jg. Nr. 10, Oktober 1999.
- ↑ Jehuda Amichai in einem Zeitungsinterview anlässlich des deutsch-israelischen Schriftstellertreffens 1993 in Berlin; zit. nach d. Klappentext von Auch eine Faust war einmal eine offene Hand. Piper, München/Zürich 1994.
- ↑ ha-Galil 2000
- ↑ Christoph Meckel in: Jehuda Amichai, Wie schön sind deine Zelte, Jakob. Piper, München/Zürich 1988, S. 162.
- ↑ David Schuster, in: Zwischen Würzburg und Jerusalem, Festschrift für Yehuda Amichai, herausgegeben von der Gesellschaft für Christlich-Jüdische Zusammenarbeit Würzburg, 1981.
- ↑ John Felstiner: An Exchange on Nation and Exile. In: Words without Borders – The Online Magazine for International Literature, November 2008. Vgl. auch: Na'ama Rokem: German–Hebrew Encounters in the Poetry and Correspondence of Yehuda Amichai and Paul Celan. Prooftexts, hrsg. von der Indiana University Press Bd. 30, Nr. 1 (2010), S. 97–127.