Pierre-Simon Laplace

Pierre-Simon (markizo de) LAPLACE (23-a de marto 1749 – 5-a de marto 1827) estis franca matematikisto kaj astronomo.

Pierre-Simon Laplace
Persona informo
Pierre Simon Laplace
Naskiĝo	23-an de marto 1749 (1749-03-23) en Beaumont-en-Auge,  Reĝlando Francio
Morto	5-an de marto 1827 (1827-03-05) (77-jaraĝa) en Parizo,  Resurtronigo
Tombo	Tombejo de Montparnasse vd
Religio	agnostikismo vd
Lingvoj	franca vd
Loĝloko	Malsupra Normandio • Arcueil vd
Ŝtataneco	Francio vd
Alma mater	Universitato de Kaeno • Collège du Bois vd
Subskribo
Familio
Edz(in)o	Marie Anne Charlotte de Courty de Romange vd
Infanoj	Charles Émile de Laplace vd
Profesio
Okupo	matematikisto • astronomo • fizikisto • politikisto • filozofo • universitata instruisto • teoria fizikisto • statistikisto • verkisto • sciencisto vd
Laborkampo	ĉiela mekaniko • probabloteorio • analitiko • matematiko • meĥaniko • astronomio vd
Doktoreca konsilisto	Jean Le Rond d'Alembert vd
Postenoj Postenoj Pair of France • member of the Sénat conservateur • Minister of the Interior of France • prezidanto • seĝo 8 de la Franca Akademio • prezidanto • prezidanto vd
Honorigoj Honorigoj Granda Kruco de la Honora Legio • Granda Oficiro de la Honora Legio • Kavaliro de Honora Legio • Knight Grand Cross of the Order of the Reunion • Membro de la Reĝa Societo de Londono • Reĝa Societo de Londono • Fellow of the American Academy of Arts and Sciences • Order of the Reunion • listo de la 72 nomoj sur la Eiffel-Turo vd
Membrecoj Membrecoj Reĝa Societo de Londono • Société Philomathique de Paris • Franca Akademio • Reĝa Sveda Akademio de Sciencoj • Akademio de Sciencoj de Francio • Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj • Prusa Akademio de Sciencoj • Rusia Akademio de Sciencoj • Reĝa Nederlanda Akademio de Artoj kaj Sciencoj • Société de Géographie • Akademio Nacia de Scienco de la Kvardeko • Bavaria Akademio de la Scienco • Accademia delle Scienze di Torino vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Laplace estas unu el la plej gravaj scientistoj de la Napoleona periodo. Li alportis fundamentajn kontribuojn en malsamajn kampojn, kiel matematiko, astronomio kaj probablo-teorio. Li estis unu el la plej influaj sciencistoj de sia tempo, interalie pri sia aserto de determinismo.

Laŭ Laplace, ĉio, ankaŭ la homaj elektoj kaj la spertoj pasintaj, nunaj kaj estontaj, estas determinitaj kaj fiksitaj neinverseble. Tio egalvaloras, eble ne ĉiam konscie, negi la liberan volon, animon kaj Dion.

Laplace kreis formulon por esprimi la verŝajnecon de la tagiĝo. Li diris, la verŝajneco estis el (d+1)/(d+2), kie d estas la nombro de tagoj, tagiĝis en la paseo. Laplace diris ke ĉi tiu formulo, kies nomo estis "Regulordo" (de Laplace), taŭgas en ĉiuj kazoj, kie oni nenion scias aŭ kie, aĵo kiun oni scias, oni ŝanĝis (aŭ ŝanĝos) pro aĵo kion oni ne scias.

Omaĝoj

• La asteroido 4628 Laplace nomiĝis honore al li .
• Lia nomo estas unu el la 72 nomoj de scienculoj skribitaj sur la Eiffel-turo.
• Grand-oficiro de la Honora Legio.
• Markizo de Francio en 1817.
• De post 1864, estas dediĉita strato Laplace en la 5-a arondismento de Parizo, apud la Kolegio de Francio.
• En 1986, hidrografia ŝipo A 973 estis inaŭgurita laŭ lia nomo, por la franca nacia ŝiparo.
• Listo de la 72 nomoj sur la Eiffel-Turo

Vidu ankaŭ

• Laplaca ekvacio
• Laplaca konverto
• Laplaca operatoro
• Laplaca transformo