Rapidvortoj, aŭ Speedwords, sialingve rapmotzrap lin rie ([Rap]rapida [Lin]lingva [Rie] stenografio), estas konstruita lingvo farita de anglo Reginald John Garfield Dutton (1886-1970) ano de Royal Society of Arts ekde 1918. En sia tempo, Rap lin rie havis aprobvortojn de multaj anglaparolantoj.

Miksa lingvo, ĝi celas plejeblan koncizon por rapideco de esprimado. La aŭtoro komencis labori la projekton en 1922, la unua versio (nomita "International Symbolic Script") eldoniĝis en 1935; postaj versioj publikiĝis en 1936, 1943, 1946, kaj 1951. Kiel kelkaj aliaj planlingvoj, ĝi rehavis interesatojn en lastaj jaroj per la Interreto.

Estas nur 493 bazkonceptaj vortoj; la plej oftaj estas unuliteraj, la malpli oftaj duliteraj aŭ triliteraj. Ankaŭ estas afiksoj (unuliteraj) por derivi pliajn vortojn.

Nombroj (1-10): u, dos, tri, qar, fun, ses, sep, otto, nyn, ty.

Vortareto redakti

  1. a: al
  2. ab: pri
  3. af: negoco
  4. afm: varo
  5. al: ĉio
  6. atu: espero
  7. au: aŭdi
  8. ax: demando
  9. b: sed
  10. be: antaŭ
  11. bil: konto
  12. by: apud, de
  13. c: ĉi tio
  14. d: de
  15. da: doni
  16. de: tago
  17. e: esti
  18. ev: iĝi
  19. f: por
  20. fa: fari
  21. fe: feliĉa
  22. fid: fidela
  23. fin: trovi
  24. fir: firma
  25. g: ili
  26. go: iri
  27. gu: bona
  28. guv: afable
  29. h: havi
  30. ha: posedi
  31. i: en
  32. if: informi
  33. int: intereso
  34. ir: ĉi tie
  35. iz: ĉikune
  36. j: mi, min
  37. k: ke; K: firmao
  38. ko: veni
  39. ku: ferma
  40. l: la
  41. m: kun
  42. n: ne
  43. nov: nova
  44. nu: nun
  45. num: nombro
  46. o: sur; O: senjoro
  47. ob: akiri
  48. or: aŭ
  49. ord: ordo
  50. ot: alia
  51. ov: supre
  52. p: povi
  53. pa: pagi
  54. pl: bonvole
  55. pri: prezo
  56. q: ĉu, demando
  57. r: -os
  58. s: li
  59. sa: scii
  60. sen: senti
  61. so: sekve
  62. se: semajno
  63. spe: paroli
  64. t: ĝi
  65. tat: estado
  66. te: tempo
  67. terl: ŝtato
  68. u: unu; iu; oni; difinita artikolo
  69. ub: favoro
  70. ul: iu ajn, iom
  71. um: io
  72. ur: reveno
  73. up: supren
  74. uti: materio
  75. uv: unua
  76. uvo: lasta
  77. v: vi
  78. via: vojo
  79. vu: vidi
  80. w: ni
  81. x: se
  82. y: estis
  83. yfa: faris
  84. z: kiel
  85. za: kara
  86. ze: sendi


Ekzemplo redakti

Qar dosty & sep an pas wi perz yzes fovi o c terle u nov dem, ygeni i libs, & diwe a l wee k al on e fony eg.

Nu w e usiv i l lamu vavo va, tes xi k dem or ul dem so geni & so diwe p l due.

W e yren o l lamu utva ag d k va. W h ko a diwe u par d k ag z u edi rax ep f cu qi ir yda gi biz k k dem ypi do. T e alge oki & oki k w debi fa c.

B i u la sig, w p n diwe -- w p n disak -- w p n masak -- c plag. L bra onz, bi & bix, qi ylutie ir, h disak t myx ov wi pov vis ad or ado.

Abraham Lincoln

Kvar dudekoj kaj sep jaroj antaŭe, niaj gepatroj fondis en tiu ĉi kontinento novan nacion, konceptita en libereco, kaj dediĉita al la propozicio laŭ kiu ĉiuj homoj estas kreitaj egalaj.

Nun, ni estas engaĝitaj en granda enlanda milito, kiu testas ĉu tiu nacio, aŭ iu nacio tiel konceptita kaj dediĉita, povas longe daŭri. Ni estas kunvenitaj en granda batalkampo de tiu milito. Ni venis dediĉi parton de tiu kampo kiel fina ripozejo por tiuj kiuj tie ĉi donis sian vivon por ke tiu nacio povas vivi. Estas tute konforma kaj deca ke ni devas fari tion.

Sed, en pli vasta senso, ni ne povas dediĉi, ni ne povas konsekri, ni ne povas sanktigi, tiun lokon. La bravaj homoj, vivaj kaj mortaj, kiuj batalis tie ĉi, jam konsekris ĝin tre super nia malriĉa povo de grandigi aŭ malgrandigi tion.

Abraham Lincoln

Bibliografio redakti

Dutton, Reginald John Garfield
Teach Yourself Dutton Speedwords
Teach Yourself Books, 1951
English Universities Press, 1971 [revised]


Dutton, Reginald John Garfield
Dutton Speedwords Dictionary
London: Dutton Publications, 1951 [4th edition]
(64 p.)