Émile Grosjean-Maupin

Émile GROSJEAN-MAUPIN, en Esperanto Emilo Groĵan-Mopeno (ps. Fakulo aŭ Gromo; naskiĝis la 19-an de februaro 1863 en Nancy, mortis la 16-an de decembro 1933 kaj estis enterigita en la nordfranca vilaĝo Hernicourt, departemento Pas-de-Calais), estis franca instruisto ("licea profesoro") kaj unu el la plej gravaj Esperanto-vortaristoj, ano de la Lingva Komitato de 1909, de la Akademio de Esperanto kaj ties Direktoro de la Komuna Vortaro de 1920.

Émile Grosjean-Maupin
Persona informo
Aliaj nomoj	Fakulo
Naskiĝo	19-an de februaro 1863 (1863-02-19) en Nancio
Morto	17-an de decembro 1933 (1933-12-17) (70-jaraĝa) en Wavrans-sur-Ternoise
Tombo	Hernicourt
Lingvoj	Esperanto • franca
Ŝtataneco	Francio
Alma mater	Supera normala lernejo
Familio
Patro	Jean Grosjean
Patrino	Marie Maupin
Frat(in)o	Henri Grosjean-Maupin
Okupo
Okupo	esperantisto • esperantologo
Esperanto
Esperantisto numero	16686

Vivo

Grosjean-Maupin estis emerita direktoro de la ŝtata alt-lernejo por geblinduloj en Parizo. Li esperantiĝis en 1906 kaj okupiĝis ĉiam kaj preskaŭ ekskluzive pri lingvaj demandoj. Li verkis tre multajn recenzojn kaj prilingvajn artikolojn en multaj tiam gravaj gazetoj: La Revuo, Esperanto Triumfonta (antaŭulo de Heroldo de Esperanto), Literatura Mondo kaj multaj aliaj. Li estis konstanta redaktoro de Franca Esperantisto dum ĝia tuta ekzistado dum la unua periodo (1908-1921). Grosjean-Maupin ankaŭ estis kunlaboranto de la Enciklopedio de Esperanto.

Louis Bastien notas en la Enciklopedio en 1933: "Kvankam zorge atentante la specialajn bezonojn de la poezio kaj literaturo, li tamen senĉese admonadis, ke oni devas nenion troigi, ke la esenca kaj plej necesa eco de lingvo internacia estas la facileco, kaj plidikigo de la vortaro estas ofte ne pliriĉigo sed nur balastigo. Théophile Cart, nelonge antaŭ sia morto, skribis en la epilogo de sia libro «Vortoj de Prof. Cart»: «En tiu ĉi kvazaŭtestamento mi deziras enskribi ankaŭ la nomon de mia kolego prof. Grosjean-Maupin, kiu de la komenco de mia prezidanteco pli ol iu ajn faciligis mian Akademian agadon»."

Bastien tiel kaŝe aludas al la profunda malkonkordo inter la leksikologiaj principoj kaj tendencoj de Cart kaj Grosjean-Maupin.

Vortaraj laboroj

Grosjean-Maupin pristudis kaj starigis la listojn de la novaj vortoj oficialigotaj kaj redaktis la Oficialan Klasikan Libron. Sed liaj precipaj verkoj estas la tiuepoke tre kompletaj kaj detalaj vortaroj

• Dictionnaire Complet Esperanto-Français (esperanto-franca), 1910 + pluraj eldonoj (3-a 1924), pri kiu Théophile Cart 1911 skribis en Lingvo Internacia: "Tiu vortaro estas ne nur malbona vortaro, sed ankaŭ malbona ago" kaj kiun Gaston Waringhien epitetis "senegala modelo de inteligenta leksikologio"
• Dictionnaire Complet Français-Esperanto (franca-esperanto), 1913, de kiu aperis pluraj eldonoj (2-a 1924).

• 
  Kovrilo de Dictionnaire Complet Esperanto-Français (1921)
• 
  Kovrilo de Dictionnaire Complet Français-Esperanto (1924)
• 
  Kovrilo de Dictionnaire Complet Français-Esperanto (1930)

Pro tiuj leksikologiaj spertoj li tuj fariĝis Direktoro de la Komuna Vortaro, kiam li estis elektita Akademiano en 1920. Ili ankaŭ fariĝis la bazo de la Plena Vortaro de Esperanto (PV, 1930), kies ĉefa aŭtoro kaj direktanto li estis, helpata precipe de Waringhien.

Aliaj verkoj

Krom diversaj broŝuroj li verkis:

• Kun Camille Aymonier: Cours Méthodique d'espéranto.
• Kun Michel Becker: Cours élémentaire pratique d'après la méthode combinée, 1909, tradukita italen, persen ktp.
• Kun Rudolf Sprotte: Praktisches Esperanto-Lehrbuch, Berlin, 1910.
• Tradukon de Jules Thiébault: La formortinta Amiko, 1921.

Recenzoj

Pri Cours Méthodique d'espéranto

„ Tiu ĉi bonega kaj ĉiukonsente laŭdita instruolibro, kies unua eldono jam elĉerpiĝis, konsistas el multaj ekzercoj por tradukado, klare klas­ igitajn kaj ordigitajn, tiarnaniere, ke ĝi povas facile adaptiĝi, kiel me­ loda kompletiga ekzercaro, al ĉiu ajn esperanta lernolibro, kaj kurso. La komencantoj uzos ĝin kun profito, forlasante provizore la numerojn rilatantajn al ^elementaj gramatikaj punktoj, sed ĝi precipe utilos al la esperantistoj, kiuj deziras kompletigi kaj perfektigi sian konon pri la lingvo. Efektive tiu ĉi libro liveras por la solvo de ĉiuj delikataj aŭ dubaj gramatikaj demandoj riĉan aron da pruvaj kaj decidigaj aŭtorit­ataj ekzemploj, eltiritaj precipe el Zamenhof. La verko, el kiu estas ĉerpita ĉiu Zamenhofa ekzemplo, estas precize montrita. Tiu, kiu pose­ das tiun libron, disponas multvaloran kaj senkomparan gramatikan repertuaron, klarigantan ĉiujn regulojn kaj punktojn de nia gramatiko kaj facile konsulteblan en okazoj de bezono. Tiamaniere tiu libro povas fari gravajn servojn precipe al la instruantoj, al la jani progres­ intaj Esperantistoj kaj al la verkantoj, kiuj deziras uzi nian lingvon korekte, klare kaj elegante. Klarigaj notoj ankoraŭ pliigas la valoron de la libro ” — Belga Esperantisto n083-084 (jan-feb 1921)

Bibliografio

• Waringhien, Gaston. Émile Grosjean-Maupin. En: Beletro, sed ne el katedro. 2-a eld. reviziita kaj ampleksigita. Antverpeno: Flandra Esperanto-Ligo 1987, p. 95-100 (Serio Stafeto n-ro 4) ISBN 90-71205-19-3

Eksteraj ligiloj

• Libroj de kaj pri Émile Grosjean-Maupin en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperantomuzeo Arkivigite je 2007-12-21 per la retarkivo Wayback Machine
• Artikoloj de kaj pri Émile Grosjean-Maupin en Elektronika Bibliografio de Esperantaj Artikoloj (EBEA)
• artikolo en la loka gazeto pri lia morto.
• Rimportreto verkita de Kalocsay