Čiurlionis, Nikolao Konstantino

Nikolao Konstantino Ĉurlionis (ĝis 1955 nomata laŭ la rusa formo Николай Константинович Чурлянис aŭ esperantigite kiel Nikolao Konstantino Ĉurlionis, pole: Mikolaj Konstanty Czurlanis) naskiĝis la 22-an de septembro 1875 en Senoji Varėna (distrikto Varėna, suda Litovio, poste en la Rusa Imperio) kaj mortis la 10-an de aprilo 1911 en Pustelnik (distrikto Marki apud Varsovio, Pollando), estas litova komponisto kaj pentristo, reprezentanto de la simbolismo kaj la unua artisto kiu kreis abstraktajn verkojn. Depost la 1960-aj jaroj Čiurlionis estis la plej ludita komponisto en Litovio. Dum sia mallonga vivo Čiurlionis verkis ĉirkaŭ 300 muzikaĵojn kaj faris proksimume tiom da pentraĵoj. La asteroido 2420 Čiurlionis estas nomita laŭ li. Monto en Pamiro kaj rokformacio en la Arkta Oceano ankaŭ portas lian nomon.

Čiurlionis, Nikolao Konstantino
Persona informo

Čiurlionis Nacia Lernejo de Arto, Vilno, Litovio

Biografio

M. K. Ĉiurlionis: La rakonto pri reĝoj.

Li pasigis sian infanaĝon en Druskininkai, kie lia patro, Konstantino Ĉurlionis, estis orgenisto. Patrino nomita Adele Radmann estis de germana origino, de familio de evangelianoj kiuj elmigris de la germana urbo Regensburg pro persekutado de la Romkatolika Eklezio. En la familio de Nikolao Ĉiurlionis, la nomo estis "Konstant" . La familio parolis pole, Ĉiurlionis dum sia tuta vivo verkis taglibrojn sole en la pola lingvo, kiel ĉiuj siaj literaturaj verkoj, same kiel la plej multaj de siaj leteroj.

Muzika kariero

La profesia muzika kariero de Ĉurlionis komenciĝis ĉe la muziklernejo kaj orkestro de princo Mikaelo Nikolao Severin Mark Oginski (1849-1902) en Plungé (1889-1893). La princo proponis al Čiurlionis eniri la Varsovian Muzikan Instituton (1894-1899) kaj provizis lin per stipendio. En 1899, post defendi sian diplomon, Čiurlionis ricevis pianon kiel donaco de la princo. Tiam Ĉirlionis verkis la simfonian poemon "En la Arbaro", kiu fariĝis la unua litova simfonia verko. Post foriro al Germanio li tie studis muzikon ĉe la Konservatorio de Leipzig (1901-1902). En la aŭtuno de 1902 li iris al Varsovio kie li studis pentro-arton en la desegnolernejo de Jan Kausik (1902-1905) kaj en la Varsovia Artlernejo en Sankt-Peterburgo (1905 ) sub K. Stabrovsky. Ĉirkaŭ 1904 li aliĝis al la Varsovia Interhelpa Societo kaj direktis la koruson. Li unuafoje ekspoziciis siajn verkojn kiel artisto en Varsovio en 1905. En 1906, liaj verkoj estis montritaj en ekspozicio de studentoj de la Varsovia Artlernejo en Sankt-Peterburgo.

Personecaj trajtoj

Lia proksima amiko Wlodzimierz Moravsky, frato de la komponisto Eugeniusz Moravsky-Dąbrowa, diris: "Ni ĉiuj sentis, ke inter ni estas eksterordinara persono, markita ne nur per elstara intelekto, sed ankaŭ per granda morala forto."

“Kiam Čiurlionis estis kun ni, ni ĉiuj estis pli bonaj. Apud li povis esti nek malbona homo nek malbonaj sentoj. Li verŝis ian lumon ĉirkaŭ li”, rememoris la edzino de la angla konsulo en Varsovio, Galina Velman  .

La nura afero kiu povis kolerigi lin estis peto adresita al li por "klarigi" la enhavon de unu aŭ alia el liaj pentraĵoj. Li indignis “...kial ili ne rigardas. Kial ili ne streĉas sian animon! Ja ĉiu alimaniere alproksimiĝas kaj perceptas artaĵojn”  

• 
  Portreto. Tiel memoras lin lia familio kaj amikoj.
• 
  Čiurlionis kun amiko, komponisto Eugeniusz Moravsky-Dombrova . Varsovio, 1899
• 
  Čiurlionis kun sia edzino Sofia Čiurlionienė-Kimantaite

Arto de Ĉiurlionis

Paradizo

Malgraŭ tio, ke la verkaro de Čiurlionis staras iom dise de la konataj tendencoj en pentorarto, oni klasifikas lian arton inter simbolismo kaj abstraktismo kun agnoskita influo de muziko. Ideologie, li estas konsiderita kiel plej proksima al Nietzsche kaj Rudolf Steiner.

Pentraĵoj

Pentraĵoj de Čiurlionis estis montritaj en internaciaj ekspozicioj i.a. en Japanio, Germanio kaj Hispanio. En 2005, la muzeo de nuntempa arto en Los Angeles aranĝis la eventon "vidan muzikon", dediĉitan al sinesteziaj artistoj, kie videblis verkoj de Čiurlionis kune kun verkoj de Vasilij Kandinskij, James Abbott McNeill Whistler, kaj Paul Klee. En 1921 la muzeo MK Čiurlionis estis malfermita en Kaŭno, tiam la ĉefurbo de Litovio. Tio estas kie la plimulto de la pentraĵoj de Čiurlionis videblas. Čiurlionis verkis proksimume 300 verkojn en la spirito de Secesio (stilo), kombinante la influon de simbolismo (arto) kun elementoj de popolaj artoj kaj metioj, citaĵoj kaj rememoroj al japana, egipta, hinda kulturoj, la deziro al sintezo de artoj kaj por la serĉo de muzikaj kaj bildartaj analogoj. Ĉi-lasta estas precipe klara en verkoj kiel "Sonato de la Suno", "Sonato de Printempo" (1907), "Sonato de la Maro", "Sonato de Steloj" (1908).

Li kreis simbol-ĝeneraligitajn verkojn, kiuj alportas fabelojn al la mondo (triptiko "La rakonto", la ciklo "La rakonto de reĝoj"; 1907), astraj mitoj (la cikloj "Kreado de la mondo", 1904-1906, "Signoj de la zodiako", 1907), popolaj reprezentadoj (cikloj "Printempo", "Vintro", 1907; "Ĵemajtio Crosses", 1909).

Li estas aŭtoro de la unuaj litovaj simfoniaj poemoj "En la Arbaro" (1900-1901) kaj "La Maro" (1903-1907), uverturo "Kyastutis" (1902), kantato por koruso kaj simfonia orkestro "De profundis" (1899), arĉa kvarteto, verkoj por koruso, cappella laŭ tekstoj de psalmoj. Li verkis pli ol 60 litovajn popolkantojn kaj komponis pli ol 200 verkojn por piano (preludoj, variaĵoj, "pejzaĝoj", verkoj por arĉa kvarteto kaj orgeno).

Sonataj pentraĵoj

• 
  Sonato de la Suno. Ŝerco .
• 
  Sonato de printempo. Andante
• 
  Somera sonato. Scherco
• 
  Sonato de printempo. finalo
• 
  Piramida Sonato. Allegro
• 
  Sonato de la Steloj. Allegro

Rakontaj pentraĵoj

• 
  Pasinteco
• 
  Novaĵoj
• 
  Samogitiana tombejo
• 
  Nigra problemo flugas
• 
  Sopiro
• 
  Mia maniero

Memorejoj (elekto)

Diversaj stratoj en Litovio, Belorusio kaj Rusio portas lian nomon. Ekde 1965 okazas la konkurso Čiurlionis, en kiu partoprenas pianistoj kaj orgenistoj. Litovio eldonis en 1999 memormoneron kiu portas lian nomon.