600-aj jaroj

jardeko

6-a jarcento| 7-a jarcento | 8-a jarcento

Jaroj 580 | Jaroj 590 | Jaroj 600 | Jaroj 610 | Jaroj 620

600 | 601 | 602 | 603 | 604 | 605 | 606 | 607 | 608 | 609

Eventoj redakti

 
Vastiĝo de la Sasanida Imperio de 602 al 629.
  • La monda loĝantaro superis la 208 milionojn.

Eŭropo redakti

  • ĉirkaŭ 600 : malvenko de la Britoj de Mynyddawg Mawr, reĝo de Gododdin, dum la batalo de Catraeth, laŭ la bardo Aneurin. La Anglosaksoj regas Brition. Romiaj grupoj supervivas en la Okcidento.
  • 602-603 : Æthelbert, reĝo de Kent, redaktigas la unuan anglosaksan kodon.[2]
  • 602 : kreo de la duklando Gaskonio[3].
  • Post 602 : la Slavoj amase trapasas Danubon kaj direktas suden, dank'al la foriro de la bizancaj kaj avaraj armeoj.[4] Ili okupas Makedonion. La Slovenoj, slava popolo el Panonio, forlasas la hungaran ebenaĵon por enlokiĝi ĉe Adriatiko kaj provas invadi Istrion kaj Veneton (592, 600, 602). Samtempe, ili invadas norden la alpajn valojn ĝis proksime de Salcburgo.[5]
  • 603 : paco inter la Lombardaj kaj Bizanco.
  • La reĝo Klotaro la 2-a de Neŭstrio estas venkita de liaj nevoj, Teŭdeberto la 2-a kaj Teŭdero la 2-a ĉe Dormelles (proksimuma dato)
  • Unua migrado de la Kroatoj en Dalmatio laŭ Konstantino la 7-a (De Administrando Imperio).
  • Romo daŭras kiel parto de la Bizanca Imperio. La itala lando estas dividita en sendependajn urbojn kaj duklandojn.
  • Venecio daŭras kiel sendependa regno, konstruita el fiŝkaptaj vilaĝoj kaj loĝata de fuĝintoj.
  • Moravanoj akiras sendependecon, per la malsukcesaj atakoj de la Avaroj kaj Frankoj, kiuj provas invadi ilin.
  • La irlandaj misiistoj laboras en Skotlando kaj en Germanio.
  • Variolo alvenas al Okcidenteŭropo por la unua fojo (proksimuma dato).
  • Manĝaĵproduktado pliiĝas en norda kaj Okcidenteŭropo rezulte de agrikultura teknologio enkondukita de la slavoj, kiuj uzas malpezan plugilon kun tranĉila klingo (bruleto), kiu tranĉas profunde en la grundon ĉe baznivela nivelo, kune kun formita tabulo, aŭ "muldilo", kiu movas la tranĉitan grundon al unu flanko.


Azio redakti

  • La unua el la japanaj ambasadoj al Imperia Ĉinio estas sendita (proksimuma dato).
  • La persoj komencas uzi muelejojn por akvumado (proksimuma dato).
  • Plumaj plumoj, faritaj el la eksteraj plumoj de korvoj kaj aliaj grandaj birdoj, populariĝis. La unuaj libroj estas presitaj en Ĉinio.
  • Ĉinio: imperiestro Sui Wendi stabiligas la imperion; la agrikultura etendo kreskas multe, kaj ŝipkonstrua teknologio atingas novan altan nivelon.
  • Ĉinio: imperiestro Sui Yángdi, kiu postvenis Sui Wendi, enkondukas imperian ekzamenon, destinitan por elekti la plej bonajn administrajn oficialulojn por la ŝtato; tio komencas longan burokratan tradicion de akademiulo-oficejo en Ĉinio.
  • La plej fruaj referencoj al ŝako estas faritaj en la persa verko Karnamak-i-Artakhshatr-i-Papakan, kaj la hindaj verkoj de Vasavadatta de Subandhu kaj Harsha Charitha de Banabhatta.


Ameriko redakti

Gravaj personoj redakti

Notoj kaj referencoj redakti

  1. (en) Xiaobing Li, China at War: An Encyclopedia, ABC-CLIO, 2012, 605 p. (ISBN 978-1-59884-416-0, rete [1])
  2. (fr) Joseph Canning, Histoire de la pensée politique médiévale (300-1450), Fribourg, Éditions universitaires, Cerf, Vertigia, 2003, 304 p. (ISBN 978-2-8271-0944-9, notice BnF no FRBNF39081811, rete [2]) }
  3. (fr) Michel Datcharry, Terre d'eau: Histoire de l'Aquitaine des origines à l'an mil, VOolume.fr, 2015 (ISBN 978-2-36406-558-1, rete [3])
  4. (fr) Éric Limousin, 100 Fiches d'histoire du Moyen Age : Byzance et le monde musulman, Rosny-sous-Bois, Editions Bréal, 2005, 286 p. (ISBN 978-2-7495-0558-9, notice BnF no FRBNF40072451, rete [4])
  5. (fr) Ferdinand Lot, Les invasions barbares et le peuplement de l'Europe, Payot, 1937 (rete [5])