Adulto (de la latina: adulterare = diboĉema) estas sentimentala rilato aŭ sekso inter du homoj el kiuj almenaŭ unu jam estas edziĝinta al alia persono, do konsistas en rompo de la geedza fideleco. Malgraŭ la fakto, ke en malsamaj juraj sistemoj la difinoj de adulto povas malsimili, komunaj por ĉiuj estas la fakto de seksa intimeco de edziĝinta persono kun homo ekstere de la geedzeco. La sama koncepto, sed ne en religia senco estas malfidelo.

En la pli fruaj historiaj epokoj, pro adulto virinoj ofte estis mortpunitaj. La adulto de la viroj estis preskaŭ malatentata.

Hodiaŭ oni punas la virinan adulton je morto en kelkaj islamaj landoj laŭ ŝario.

Ekzistas multaj homoj, kiuj estas adultemaj kaj daŭre adultadas. Tio ofte kondukas al divorco.

Leĝaro

redakti

En multaj landoj, adulto estas minaco al socia paco kaj postulas socian punon.

Barato

redakti

La 27- an de septembro, 2018 , la Supera Kortumo de Nov-Delhio deklaris la krimon de adulto kontraŭkonstitucia, forpuŝante arton. 497 de la penala kodo , kiu datiĝas de la kolonia epoko[1]. La krimo de adulto estis antaŭvidita por la viro, kiu havis seksan rilaton kun la edzino de alia viro, sen la taŭga aŭ eksplicita konsento de ĉi tiu[2]. La kondamno estis ĝis maksimume kvin jarojn en malliberejo kaj ne aplikeblis al la virino[3].

 
La ŝtonumado de adultulino, ilustraĵo al la manuskripto de "1001 Noktoj" de Abu'l Hasan Ghaffari aŭ lia atelieron Teherano, 1853-1857. Ŝtonumado estas kutimo, kiu devenis de judismo[4][5] kaj estis transdonita al Islamo (laŭ Readmono 22. 20-24).

Islamo

redakti

Nuntempe adulto estas malpermesita en landoj aplikantaj la ŝarion.(religian leĝaron).kaj estas mortpunata per ŝtonumado[6][7]. La leĝo estas plenumita en ekzemple Saŭda Arabio kaj Irano. Rajm, en la araba: رجم - rajm, estas vorto kiu en la araba signifas ŝtonumadon[8] kaj kiu rilatas al la puno antaŭvidita en islama juro por la krimo de zina (kontraŭleĝa seksa rilato)[9].

Ekzistas malkonsento inter modernaj islamaj pensuloj pri tio, ĉu oni devas apliki ŝtonumadon pro adulto, dum estas religiaj tekstoj, kiuj donas ekzemplojn kun kaj sen ŝtonumado[10]. La Korano ne preskribas ŝtonumadon kiel puno por iu ajn krimo. Tamen, kelkaj lernejoj subtenas, ke la puno devas sekvi la diktojn, kiujn la Hadito establis, kvankam neniu mencio estas farita en la Korano[11].

Kristanismo

redakti
 
Kristo kaj la adulta virino - pentraĵo de Lucas Cranach la Maljuna

La koncepto de adulto ankaŭ estas sufiĉe konata en kristanismo kaj judismo. Estas multaj referencoj en la Biblio pri adulto. En iuj katolikaj landoj, kiel Meksiko, adulto estas krimo.

En Usono, la situacio varias de ŝtato al ŝtato. En Pensilvanio, adulta persono povas esti kondamnita al du jaroj en malliberejo aŭ al 18 monatoj en mensa hospitalo. En Miĉigano, adulto povas principe konduki al vivdaŭro malliberigo. Aliflanke, en plej multaj ŝtatoj, adulto fariĝis "morta litero" aŭ "dezirata pensmaniero", kiuj ne estas punataj.

Sud-Afriko

redakti

Dum apartheid en Sud-Afriko, la Nacia Partio kiu ankaŭ sekvis konservativan politikon, malpermesis pornografion, vetludadon kaj aliajn tiajn fenomenojn fremdajn al la "afrika vivmaniero".  La Senmorta Akto-Leĝo de 1957 ankaŭ igis adultecon kontraŭleĝa[12].

Referencoj

redakti
  1. (en) Adultery no longer a criminal offence in India, BBC, la 27-an de septembro 2018.
  2. (it) India, incostituzionale il “reato” di adulterio, Amnestio Internacia, la 27-an de septembro 2018
  3. (en) Barata punleĝaro, WIPO,
  4. (he) ניאוף Adulto
  5. (he) La loko de virinoj en biblia socio
  6. (en) Beliefs About Sharia (kredoj pri ŝario), Pew Research Center, la 30-an de aprilo 2013, alirite la 4-an de februaro 2020.
  7. (en) Dan Isaacs, Living on Nigeria's death row, BBC, la 5-an de decembro 2001, alirite la 4-an de februaro 2020.
  8. (en) Rudolph Peters, Crime and Punishment in Islamic Law, Cambridge University Press, ISBN 978-0521796705, p. 37
  9. Cook, Michael (2000). The Koran, A Very Brief Introduction (PDF). Oxford University Press. p. 140.
  10. (en) Zafar Abbas, Pakistan stoning sentence overturned, la 6-an de junio 2002, alirite la 4-an de februaro 2020.
  11. (en) E. Ann Black, Hossein Esmaeili and Nadirsyah Hosen (2014), Modern Perspectives on Islamic Law, (Modernaj perspektivoj pri islama juro), ISBN 978-0857934475, pp. 222-223
  12. (en) "General South African History Timeline: 1950s", Historio de Sud-Afriko rete, la 27-an de aŭgusto 2017

Vidu ankaŭ

redakti

Eksteraj ligiloj

redakti