Ali ibn Abi Talib

kuzo kaj bofilo de la profeto Muhamado, 4a kalifo kaj ŝijaisma imamo

Ali ibn Abi Talib (arabe أبو الحسن علي بن أبي طالب, Abū l-Ḥasan ʿAlī ibn Abī Ṭālib; naskiĝis en 600 en Mekao, mortis en 661 en Kufa) estis araba kalifo. Li estis kuzo kaj bofilo de Mohamedo, kaj konsideriĝas unu el la ĉefpersonoj de la frua historio de Islamo. Ali (esperantigata foje kiel Alijo) edziĝis kun Fatima, filino de la profeto Mohamedo en 622. Inter 656 kaj 661 li estis la 4-a kalifo de Islamo, post Abu Bakr (632–634), Umar ibn al-Ĥattab (634–644) kaj Uthman ibn Affan (644–656).

Ali ibn Abi Talib
arabe علي بن أبي طالب
4-a kalifo de Islamo
kaligrafia reprezentiĝo de Ali
kaligrafia reprezentiĝo de Ali
Regado 656661
Antaŭulo Uthman ibn Affan
Sekvanto Omajadoj
Persona informo
أبُو الحَسَنْ عَلِيُّ بْنُ أَبِيْ طَالِبٍ الهَاشِمِيّ القُرَشِيُّ
Naskiĝo 600
en Mekko, Heĝazo, Arabio
Morto 29-an de januaro 661 (0661-01-29)
en Kufa,  Raŝiduna Kaliflando
Mortis pro Hommortigo Redakti la valoron en Wikidata vd
Mortis per Atenco Redakti la valoron en Wikidata vd
Mortigita de Abd al-Rahman ibn Muljam vd
Tombo Moskeo de la imamo Ali Redakti la valoron en Wikidata vd
Religio islamo vd
Lingvoj araba vd
Ŝtataneco Raŝiduna Kaliflando Redakti la valoron en Wikidata vd
Subskribo Ali ibn Abi Talib
Familio
Dinastio Banu Haŝim • Aliidoj vd
Patro Abu Talib ibn Abd al-Muttalib Redakti la valoron en Wikidata vd
Patrino Fatimah bint Asad (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Gefratoj Jumanah bint Abi Talib (en) Traduki, Fakhitah bint Abi Talib (en) Traduki, Aqeel ibn Abi Talib (en) Traduki, Ja'far ibn Abī Tālib (en) Traduki, Talib ibn Abi Talib (en) Traduki, Rayta bint Abi Talib (en) Traduki, Taliq ibn Abī Ṭālib (en) Traduki kaj Asma bint Abi Talib (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Fatima bint Muhamad
Khawla al-Hanafiyya (en) Traduki
Layla bint Mas'ud (en) Traduki
Asma bint Umays (en) Traduki
Umm ul-Banin (en) Traduki
Amama bint Zainab (en) Traduki
Al-Sahba bint Rabi'a (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj Hasan ibn Ali
 ( Fatima bint Muhamad)
Khadija bint Ali (en) Traduki
 ( )
Ubaidillah bin Ali (en) Traduki
 ( Layla bint Mas'ud (en) Traduki)
Abdullah Al-Asghar bin Ali (en) Traduki
 ( Layla bint Mas'ud (en) Traduki)
Abu Bakr ibn Ali (en) Traduki
 ( )
Maymouna bint Ali (en) Traduki
 ( Umm walad (en) Traduki)
Umama bint Ali (en) Traduki
 ( )
Fatima bint Ali (en) Traduki
 ( Umm walad (en) Traduki)
Ruqayya bint Ali (en) Traduki
 ( Al-Sahba bint Rabi'a (en) Traduki)
Ramla bint Ali (en) Traduki
 ( )
Aoun bin Ali (en) Traduki
 ( Asma bint Umays (en) Traduki)
Abdullah ibn Ali ibn Abi Talib (en) Traduki
 ( )
Uthman ibn Ali (en) Traduki
 ( Umm ul-Banin (en) Traduki)
Jafar ibn Ali (en) Traduki
 ( Umm ul-Banin (en) Traduki)
Abbas ibn Ali (en) Traduki
 ( Umm ul-Banin (en) Traduki)
Ĥusejn ibn Ali
 ( Fatima bint Muhamad)
Muhsin ibn Ali (en) Traduki
 ( Fatima bint Muhamad)
Muhammad ibn al-Hanafiyyah (en) Traduki
 ( Khawla al-Hanafiyya (en) Traduki)
Umm Kulthum bint Ali ibn Abi Talib (en) Traduki
 ( Fatima bint Muhamad)
Zaynab bint Ali
 ( Fatima bint Muhamad)
Umar ibn Alí (en) Traduki
 ( Al-Sahba bint Rabi'a (en) Traduki)
Hilal ibn Ali (en) Traduki
 ( Amama bint Zainab (en) Traduki)
Muhammad Asghar ibn Ali (en) Traduki
 ( ) Redakti la valoron en Wikidata vd
Parencoj Mohamedo (bopatro aŭ bopatrino, patrofrata kuzo) Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo ŝtatreprezentanto
Koranekzegezisto
juĝisto
poeto
muhaddith (en) Traduki
kadio
islamjuristo
kalifo Redakti la valoron en Wikidata vd
Verkado
Verkoj Mushaf Ali vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr

Laŭ multaj islamanoj, konataj kiel ŝijaistoj, Ali devus esti la posteulo de Mohamedo kaj unua kalifo. Ke Abu Bakr antaŭis lin, iĝis la kaŭzo de la disputo inter ŝijaismo kaj sunaismo. Ŝijaistoj konsideras lin la unua imamo.

Post la morto de Mohamedo

redakti

La patro de Ali, Abu Talib, estis grava ano de la tribo Banu Kurajŝ kaj onklo (frato de la patro) de Mohamedo. Tiu ĉi kiel orfo estis akceptita en la domo de Abu Talib kaj vivis en ties familio. Ali estis por li kvazaŭ frato.

Post la morto de la profeto Mohamedo en 632 estis la devo de Ali okupiĝi pri la sepultaj ritoj. Pro tio li ne ĉeestis en la kunveno de islamanoj, kiuj diskutis pri la sukcedo de la profeto kaj decidis, ke Abu Bakr estu ties posteulo kaj unua kalifo. Ali ne agnoskis tiun ĉi decidon; nur ses monatojn poste li repaciĝis kun Abu Bakr.

Post la murdo de kalifo Utman li estis elektita kiel kvara kalifo. Tamen la vidvino de Mohamedo ne akceptis tion. Tiu kontraŭstaro rezultis en la Kamel-batalo en kiu venkis Ali.

Parto de serio

Islamo
 
Historio de islamo

Kredo kaj praktikoj

Unueco de Dio
Konfeso de kredo
PreĝoFasto
PilgrimoAlmozoMoskeo

Ĉefaj personecoj

Mohamedo
AliAbu Bakr
Samtempuloj de Mohamedo
Membroj de hejmo de Mohamedo
Profetoj de Islamo

Tekstoj kaj leĝoj

KoranoSunaoŜario
Legislativo
Biografioj de Mohamedo

Branĉoj de islamo

Sunaismo
(Salafismo, Ŭahabismo) • ŜijaismoSufiismo
Ĥariĝismo (Ibadismo)

Sociopolitikaj aspektoj

ArtoArkitekturo
UrbojKalendaro
SciencoFilozofio
Religiaj gvidantoj
Virinoj en islamo
Politika islamoĜihado
Liberalisma islamo

Vidu ankaŭ

Vortareto de islamaj nocioj
Listo de islamaj terminoj
Listo de signifaj moskeoj
Listo de artikoloj pri islamo

 
Martiriĝo de Imamo Ali - Al Yousef Abdinejad

En 661 Ali estis mortigita ĉe Kufa, kiam li eniris la moskeon por gvidi la matenan preĝon. Oni tenis la lokon de lia tombo sekreta por eviti, ke liaj kontraŭuloj profanu ĝin. Nur ĉirkaŭ la jaro 800 oni trovis ĝin en Naĝafo, kiu iĝis la plej sankta urbo de ŝijaismo.

Ŝijaistoj diras, ke Ali antaŭ sia morto destinis sian plej aĝan filon Hasan ibn Ali kiel posteulon; sunaistoj ne akceptas tion.

Vidu ankaŭ

redakti
  • Artikolojn pri la kredaj grupoj de Alevoj kaj Alavitoj, kiuj ambaŭ konsideras sin "adeptoj de Alijo", sed el teologia vidpunkto ne miksindas.
  • Apero de Islamo.