Anakardiacoj
La anakardiacoj[2] (latine Anacardiaceae) estas planta familio el la dukotiledonaj angiospermoj. Tiu familio apartenas al la ordo sapindaloj (Sapindales). Ĝi enhavas ĉirkaŭ 80 genrojn kaj 700 speciojn[1],[3]. Ĝia tipa genro estas anakardio[2].
Anakardiacoj | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Biologia klasado | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
anakardio Anacardium L. | ||||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||||
Tiuj plantoj estas unu aŭ duseksaj arboj, arbedoj de la tropika, subtropika klimato kun drupa frukto kaj interĉelaj rezinduktoj.
- Floroformulo: Ka2-5Ko2-5 aŭ 0A5 aŭ 1-4G(3-5) aŭ (1-4) ovario supre staranta
- Infloresko:ĝenerale grapolo
- Frukto: drupo
Taksonomio
redaktiLaŭ World Flora Online kaj The Plant List (9 jun. 2020)[1],[3], jen ĉi-sube la listo de la akceptitaj taksonoj, kaj ties Esperantaj nomoj[4]:
- Angiospermae - angiospermoj
- Sapindales Juss. ex Bercht. & J.Presl- sapindaloj
- Anacardiaceae R.Br. - anakardiacoj
- Abrahamia Randrian. & Lowry - abrahamio
- Actinocheita F.A. Barkley - aktinokeito
- Amphipterygium Schiede ex Standl. - amfipterigio
- Anacardium L. - anakardio[2]
- Androtium Stapf - androtio
- Antrocaryon Pierre - antrokario
- Apterokarpos Rizzini - apterokarpo**
- Astronium Jacq. - astroniumo
- Attilaea E. Martínez & Ramos - atileo
- Blepharocarya F. Muell. - blefarokario
- Bonetiella Rzed. - bonetielo
- Bouea Meisn. - bueo
- Buchanania Spreng. - bukananio
- Campnosperma Thwaites - kampnospermo
- Campylopetalum Forman - kampilopetalo
- Cardenasiodendron F.A. Barkley - kardenaziodendro
- Choerospondias B.L. Burtt & A.W. Hill - kerospondiado
- Comocladia P. Browne - komokladio
- Cotinus Mill. - kotino
- Cyrtocarpa Kunth - cirtokarpo
- Dobinea Buch.-Ham. ex D. Don - dobineo
- Dracontomelon Blume - drakontomelo
- Drimycarpus Hook. f. - drimikarpo
- Euleria Urb. - eŭlerio
- Euroschinus Hook. f. - eŭroskino
- Faguetia Marchand - fagetio
- Fegimanra Pierre - fegimanro
- Gluta L. - glutao
- Haematostaphis Hook. f. - hematostafido
- Haplorhus Engl. - haploroo
- Haplospondias Kosterm. - haplospondiado**
- Harpephyllum Bernhardi ex Krauss - harpefilo
- Heeria Meisn. - heerio
- Holigarna Buch.-Ham. ex Roxb. - holigarno
- Juliania - ĥulianio
- Lannea A. Rich. - laneo
- Laurophyllus Thunb. - laŭrofilo
- Lithraea Miers - litrao
- Lithrea - litreo
- Loxopterygium Hook. f. - loksopterigio
- Loxostylis A. Spreng. ex Rchb. - loksostilido
- Malosma (Nutt.) Abrams - malosmo
- Mangifera L. - mangifero[5]
- Mauria Kunth - maŭrio
- Metopium P. Browne - metopio
- Micronychia Oliv. - mikronikio
- Mosquitoxylum Krug & Urb. - moskitoksilo
- Myracrodruon Allemão - mirakrodruo
- Nothopegia Blume - notopegio
- Ochoterenaea F.A. Barkley - okotereneo
- Operculicarya H. Perrier - operkulikario
- Orthopterygium Hemsl. - ortopterigio
- Ozoroa Delile - ozoroo
- Pachycormus Coville - pakikormo
- Pegia Colebr. - pegio
- Pentaspadon Hook. f. - pentaspadono
- Pistacia L. - pistacio[6]
- Pleiogynium Engl. - plejoginio
- Poupartia Comm. ex Juss. - pupartio
- Protorhus Engl. - protoroo
- Pseudosmodingium Engl. - pseŭdosmodingio
- Pseudospondias Engl. - pseŭdospondiado
- Rhodosphaera Engl. - rodosfero
- Rhoeidium Greene - reidio*
- Rhus L. - roo[7], aŭ sumako[8]
- Schinopsis Engl. - skinopso
- Schinus L. - skino[9]
- Brazila piproarbo, Schinus terebinthifolia
- Schmaltzia Desv. ex Small - ŝmalcio*
- Sclerocarya Hochst. - sklerokario
- Searsia F.A. Barkley - sirsio
- Semecarpus L. f. - semekarpo[10]
- Smodingium E. Mey. ex Sonder in Harv. & Sonder - smodingio
- Sorindeia Thouars - sorindeio
- Spondias L. - spondiado
- Tapirira Aubl. - tapiriro
- Terminthia - termintio
- Thyrsodium Salzm. ex Benth. - tirsodio
- Toxicodendron Mill. - toksikodendro
- Trichoscypha Hook. f. - trikoscifo
- Anacardiaceae R.Br. - anakardiacoj
- Sapindales Juss. ex Bercht. & J.Presl- sapindaloj
- *genro akceptita en TPL sed ne en WFO, kiu tamen akceptas ĝiajn speciojn.
- **genro akceptita en WFO sed ne en TPL. Tamen laŭ WFO, estas neniu akceptita specio en ĝi.
Gravaj genroj kaj specioj
redakti- kotino (Cotinus), kies specio Cotinus coggygria) estas falfolia arbedo de karstoj ĉe la mediteraneo kiu donas valorajn tanaĵon, lakon, vakson.
- mangifero (Mangifera) kun specio
- pistacio (Pistacia) kun plej konataj specioj:
- lentisko (Pistacia lentiscus) estas daŭrafolia arbedo aŭ malgranda arbo. rezino el ĝi estas uzata en farmacio en dentista mastiko (mastikarbo)
- vera pistacio (Pistacia vera) estas falfolia arbo, kies drupaj fruktoj enhavas verdan migdalecan kernon (pistako), uzata por fari frandaĵojn
- terebintarbo (Pistacia terebinthus)
- anakardio (Anacardium) kun plej konata specio:
- okcidenta anakardio aŭ akaĵuarbo (Anacardium occidentale), kies ŝajnfrukto akaĵuo havas kaj dolĉan frukton kaj nukson, ambaŭ disvastiĝintaj en la tropikoj
- sumako (Rhus) estas ornamplantoj en Nordameriko, Orienta Azio
Bildaro
redaktiPetunidino
redaktiPetunidino aŭ petunidol estas natura organika komponaĵo el la familio de la antocianidinoj. Ĝi estas vegetala pigmento kiu donas la koloron malhelruĝan al la Malva sylvestris, al kelkaj specioj Schinus Molle kaj al certaj florpetaloj. Ĝia nomo devenas el la komenco de la 20-a jarcento kiam ĝi estis identigita en la floro de la petunio, kiam tri aliaj pigmentoj estis same identigitaj kiel cianidino, malvidino kaj la peonidino.
Eksteraj ligiloj
redakti- http://delta-intkey.com/angio/www/anacardi.htm Arkivigite je 2005-03-15 per la retarkivo Wayback Machine
Referencoj
redakti- ↑ 1,0 1,1 1,2 Anacardiaceae ĉe World Flora Online
- ↑ 2,0 2,1 2,2 anakardio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ 3,0 3,1 Anacardiaceae ĉe The Plant List
- ↑ Listo de plantoj baza ĉe Google Sheets
- ↑ mangifero en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ pistacio en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ roo en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ sumako en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ skino en PIV ĉe vortaro.net
- ↑ semekarpo en PIV ĉe vortaro.net