António de Morais Silva

António de Morais Silva estis brazila leksikografo, romanistikulo, luzitanisto, historiisto kaj gramatikisto. Li studis en la Universitato de Koimbro kaj aŭtoris de pluraj filologiaj kaj historiaj verkoj tiaj kiaj "Vortaro de la Portugala Lingvo" kaj "Historio de Portugalio" (1789).]

António de Morais Silva (1755-1824)
"Diccionario da Lingua Portugueza", verko de António de Morais Silva, eldonita de Rafael Bluteau (1638-1734) en 1789.
Persona informo
Naskiĝo	1-an de aŭgusto 1755 en Rio-de-Ĵanejro, Rio-de-Ĵanejrio
Morto	11-an de aprilo 1824 en Muribeca, nuna Jaboatão dos Guararapes, Pernambuko, Brazilo
Alma mater	Universitato de Koimbro

Biografio

Antônio de Morais Silva, patro de brazila leksikografio, naskiĝis en Rio-de-Ĵanejro sur la strato de Padre Pedro Homem da Costa, hodiaŭ Strato Ouvidor, la 1-an de aŭgusto 1757, kaj mortis en Pernambuko, en sia bieno en Muribeca, la 11-an de aprilo 1824.

Li kompletigis siajn unuajn studojn en Rio-de-Ĵanejro, lernante gramatikon de sia patraflanka onklo, patro Rodrigues de Carvalho; li studis Filozofion ĉe la monaĥoj de São Bento kaj Carmo. Alveninte en Koimbron, lia prononco de la portugala parolata en Rio-de-Ĵanejro kaŭzis mokon el liaj portugalaj kolegoj, kio igis lin voli pligrandigi sian scion pri la lingvo, kaj en la areoj de leksikografio kaj gramatiko, kaj igis lin lasi registrita sia malĝojo en la "Prologo" de la unua eldono de la Vortaro:

"La nescio, en kiu mi troviĝis pri la aferoj de la Patrujo, igis min aliri niajn bonajn Aŭtorojn, por instrui min pri ili, kaj per ilia helpo liberigi min de la honto, kiun tia neglektemo devas kaŭzi al ĉiu naiva homo kaj ĉi tio okazis al mi en fremda lando, kie oni kondukis min al laboro, nekonata, sen rekomendo, kaj markita per la pikilo de la malfeliĉo, origino de trompo kaj riproĉo, per kiuj banalaj animoj estas pelataj al mizero."

"Historio de Portugalio", tradukita el la angla de António de Morais Silva (1755-1824) kaj eldonita en 1802

Li studis Juron ĉe la Universitato de Koimbro, kie li gradiĝis kiel bakalaŭron. Sakramento Blake (1827-1903), tamen, deklaras ke Morais Silva ne diplomiĝis, ĉar en la jaro kiun li laŭsupoze ricevis sian gradon, li estis blokita per akuzo arkivita kontraŭ li en la timinda "Tribunalo de la Sankta Inkvizicio".

Nun, José Pedro Machado (1914-2005) en la "Biografiaj Notoj" kiuj antaŭas al la 10-a eldono de la Vortaro rakontas, ke okazis la transdono de la bakalaŭreco en utroque jure (en Civila kaj Kanonika Juro) kaj ke por festi ĉi tiun venkon, vespermanĝo estis planita, sed rememorinte la amikoj, ke tiu estis tago de fasto kaj abstinado, ili konsentis komenci la feston post noktomezo. Ili estis junaj kaj, tial, malzorgemaj kaj senbridaj, komencis la vespermanĝon antaŭ kvaronhoro, kiu atingis la ĉiam atentajn orelojn de la Inkvizicio.

Sed tio kio ŝajne okazis, krom la antaŭĝojo de la memorvespermanĝo, estis la plendo farita de iu Geometria studento Francisco Cândido Chaves antaŭ la Kortumo de Koimbro, laŭ kiu, en la respubliko kie la brazilano loĝis kun aliaj kolegoj el lia patrujo, en Lisbono kaj Funchal, viando estis manĝita dum Karesmo, religiaj aferoj estis diskutitaj kaj aŭtoroj kiel Voltaire kaj Rousseau estis cititaj, ĉi-lasta nomita de studentoj "tre profunda filozofo".

Aliaj denuncoj sekvis, ĝis la 20-an de julio 1779, la Ĝenerala Konsilio de la Inkvizicio ordonis la areston de Antônio Morais Silva. La okazonta danĝero, al kiu li estis submetita, igis lin fuĝi al Lisbono, kaŝita ene de fojnĉaro, kaj tie, dank' al la bonaj oficoj de amikoj, li sukcesis enŝipiĝi al Anglio.

Li portis rekomendojn kiuj favoris lin apud la generalo Luís Pinto de Sousa Coutinho, estonta Grafo de Balsemão, kiu estis, tiutempe, Ambasadoro de Portugalio ĉe la angla kortego. La protekto de la ambasadoro, kiu kombinis la kvalitojn de bona diplomato kun libervolisma spirito, donis al li la pozicion de privata sekretario ĉe la Ambasado.

En Anglio, laŭ la sama Sacramento Blake, li verkis sian "Dictionary of the Portuguese Language", esplorante la "tre elektitan kaj abundan librovendejon" de la ambasadoro "bonfaranto de la Patrujo kaj de la Homaro".

Ĉirkaŭita de bonaj libroj, malproksime de la Inkvizicio, sub forta protekto, Morais komencis studi anglan, francan kaj germanan lingvojn kaj literaturon. Li tradukis el la angla "Historion de Portugalio" skribitan fare de grupo de beletristoj, ankaŭ farante francan version de la sama teksto.

Ĝi estis presita en 1778 kaj la 3-a eldono alvenis. Li tradukis interesan libron de Baculard d'Arnaud (1718-1805) sub la portugala titolo "Amuzaĵoj de la sentema viro", kiu baldaŭ estis eldonita kaj havis sian duan eldonon en 1821. Li iris el Londono al Romo, verŝajne laŭ invito de Antônio Pereira de Sousa Caldas, pastro jam ordinita kaj ĝuanta la amikecon de Pio la 7-a kaj la konsideron de la papa kortego.

En Romo li serĉis pardonon de la Inkvizicio por ke li povu reveni al Portugalio, sed estis tre oportune iri al Francio unue en la sekvantaro de la "Apostola Nuncio" komisiita de la kortego de Ludoviko la 16-a. D. Vicente de Sousa Coutinho tiam estis Ministro de Portugalio ĉe la franca kortego, parenco de la Sousa Coutinho kiu servis lin en Londono.

Li tiam estis konfidita kun la posteno de Sekretario de la Portugala Ambasado en Parizo. En tiu ĉefurbo, li renkontis alian maljunan amikon de siaj studentaj tempoj en Koimbro, la poeton Francisco Manuel do Nascimento, Filinto Elísio, el Arkadio, en malfacila financa situacio.

Morais, profitante sian bonan pozicion ĉe la Ambasado, provizis al li la tutan necesan helpon, kiun li bezonis. Ankoraŭ en Francio, profitante la tempon por kompletigi siajn literaturajn kaj filologiajn studojn, li sukcesis akiri pardonon de la Sankta Inkvizicio por reveni al Portugalio, kaj poste direktis sin al Lisbono, kie li edziĝis.

Li akompanis la familion de sia bopatro, altranga armeoficiro, komisiita al oficiala misio en Pernambuko. De ĉi tiu provinco, li iris al Bahio, por okupi la postenon de eksterlanda juĝisto Pro malkonsento kun la kanceliero de Bahio, li forlasis la juĝistaron kaj revenis al Pernambuko, irinte por vivi sur sia muelejo en Muribeca, urbo en Pernambuco.

Li ankaŭ okupis la pozicion de grandkapitano kaj estis honorita kiel kavaliro de la Ordeno de Kristo. En Pernambuko, la malkontento generita de la altaj kostoj de la Provinco estis fifama, precipe kompare kun la profitoj kiujn Rio-de-Ĵanejro akiris, tiutempe, post fariĝi ekde 1807, la sidejo de la Kortumo.

Komence de 1817, nativisma ribelo komenciĝis en Recife, implikante reprezentantojn de la pastraro, militistaro kaj framasonismo. La ribelintoj, sub la gvidado de Domingos José Martins (1781-1817), establis regantan estraron kaj konsilion, por kiuj la nomo Antônio de Morais Silva estis menciita.

La vortaristo kaj plantejposedanto petis esti malŝarĝita de la honoro ĉar li ne volis partopreni en politikaj movadoj. Tute forigita de ĉia politika aspiro, eĉ forlasinte la komandon de la armeaj reguligoj de Muribeca, la glora vortaristo mortis en sia retiriĝo en Muribeca, ĉirkaŭita de prestiĝo kaj admiro de siaj samtempuloj.

Verkaro

• Historia de Portugal, Volumo 1, 1788
• Diccionario da lingua portugueza, Volumo 2, 1789
• Historia de Portugal, composta em Inglez por huma Sociedade de Litteratos, 1802
• Epitome da grammatica da lingua portugueza, 1806
• Grammatica portugueza, 1824

Vidu ankaŭ

• Rafael Bluteau (1638-1734)
• D. Vicente de Sousa Coutinho (1726-1792)
• Filinto Elísio aŭ Francisco Manuel do Nascimento (1734-1819)
• Sousa Caldas (1762-1814)
• Sakramento Blake (1827-1903)