Armena simbolo de eterneco
La armena simbolo de eterneco aŭ Arevaĥaĉ ("Sun-Kruco"), armene հավերժության նշան (haverĵutjan nŝan) estas antikva armena nacia simbolo ligita al la nacia identeco de la armena popolo. Ĝi estas unu el la plej oftaj simboloj en armena arkitekturo, ĉizita sur ĥaĉkaroj kaj sur la muroj de preĝejoj[1] .
Evoluo kaj uzado redakti
_Church01.jpg)
Kupolo de la Preĝejo Sankta Mesrop Maŝtoc
En mezepoka armena kulturo, la simbolo de eterneco simbolis la koncepton de eterna, ĉiela vivo[2]. Ekde la 5-a jarcento, ĝi aperis sur armena stelaro, poste fariĝante parto de ĥaĉkara simbolismo. Ĉirkaŭ la 8-a jarcento la uzo de la armena simbolo de eterneco fariĝis jam delonge establita nacia ikonografia praktiko kaj ĝi konservas sian signifon ĝis modernaj tempoj[3]. Krom esti unu el la ĉefaj elementoj de la krucoŝtonoj, ĝi povas esti trovita sur preĝejaj muroj, tomboŝtonoj kaj aliaj arkitekturaj monumentoj. Rimarkindaj preĝejoj kun la simbolo de eterneco inkluzivas la preĝejon Maŝtoc Hajrapet de Garni, Horomajr, Nova Varagavank, monaĥejo Cicernavank. Simila simbolo aperas en la reliefoj de la Granda Moskeo kaj Hospitalo Divriği, kaj verŝajne pruntepreniĝas de pli fruaj armenaj preĝejoj en la areo. Ĝi ankaŭ troveblas sur armenaj manuskriptoj.
-
Hariĉavank, 7-a jarcento. -
18 simboloj de eterneco en kopta preĝejo, Egiptio, 12-a jarcento. -
Gandzasar, 13-a jarcento.
La simbolo de eterneco estas uzata sur la logotipoj de registaraj agentejoj kaj sur datrevenaj moneroj, same kiel armenaj registaraj agentejoj kaj neregistaraj organizaĵoj kaj institucioj en Armenio kaj la armena diasporo.
La simbolo estas uzata ankaŭ de armenaj novpaganaj organizoj kaj iliaj sekvantoj. Ĝi estas nomata de ili "Arevaĥaĉ" ("sunkruco")[4][5][6][7] .
Signifo redakti
La simbolo de eterneco simbolis deziron de bono, suno, vivo, fajro, fulmo, fekundeco kaj akuŝo. Dekstra kaj maldekstra sundiskoj kiel hinduisma simbolo svastiko 卍 卐, la markoj atribuitaj al la aktiva kaj pasiva signifoj kaj uzeblaj por karakterizi la signifojn. Ekzemple, la bebolito ornamita per la simbolo de eterneco de la dekstra turniĝo estas destinita por knaboj, kaj en la kazo de la maldekstra turniĝo - por knabinoj. Kaj dudimensiaj kaj spacaj efektivigoj. Kutime ĝi havas maksimume 8 flugilojn kaj simbolas renaskiĝon kaj progreson[9].
ArmSCII kaj Unikodo redakti
En ArmSCII, Armena Norma Kodo por Informo-Interŝanĝo, la armena simbolo de eterneco estis kodita en 7-bitaj kaj 8-bitaj normaj kaj ad hoc-kodigoj ekde almenaŭ 1987. En 2010 la Armena Nacia Instituto de Normoj proponis kodigi armenan simbolon de eterneco en la unikoda karaktraro, kaj ambaŭ dekstraj kaj maldekstraj armenaj simboloj de eterneco estis inkluzivitaj en Unikoda versio 7.0 kiam ĝi estis liberigita en junio 2014[10] .
Galerio redakti
- Preĝejoj
-
Sankta Ripsime (preĝejo), Eĉmiadzin (7a jc.) -
5-arka simbolo de eterneco en la Katedralo de la Sankta Dipatrino, Hariĉavank, Artik (13a jc.) -
Monaĥejo Makaravank, Aĉaĝur (10a jc.) -
Gandzasar, 13a jc. -
Monaĥejo Geghard, 13a jc. -
Dekoraciaĵo ĉe monaĥejo Tegenjac -
Miniaturo en evangelio de Stepanos, 1201 -
Armena manuskripto de Hovsian, 1316 -
Tombo de la princo Hasan Ĝalaljan, 1214-1261 -
Juda tombejo en Jegegis, 13a jc. -
Aghout tombejo en Sisian
.jpg)
- Modernaj statuoj kaj simboloj
-
-
Ĥaĉkaro memore de la viktimoj de la Spitaka tertremo okazinta en 1988. -
-
Mounumento de la jaro 1992 en la kaskado de Erevano dediĉita al l kristaniĝo de Armenia, unua kristana ŝtato. -
Monumento dediĉita al la soldatoj murditaj en la Milito de Montara Karabaĥo, Sisian -
Monumento omaĝe al la armena alfabeto kaj eterneco en vilaĝo Oŝakan -
Tabulo en la enirejo de la dommuzeo Hovhannes Tumanjan en Dsegh -
Indikilo pri enirejo al la monaĥejo Haghpat kiu ricevis la nomon Sajat-Nova en 2010 -
La simbolo de eterneco aperas en la bazo de ĉi monumento el 1965 en la supro de la erevana Kaskado, dediĉita al 50jariĝo de armenia sovetiĝo.
- Logoj
-
Simbolo de la Nacia Biblioteko de Armenio -
Stampilo e la "Armena Komputika Centro", 1998 -
Kunmemoraj moneroj de, Armenio kun simbolo de la Konsilio de Eŭropo, 25a de januaro 2001 -
Blazonŝildo Erevano, adoptita en 2004 -
Emblemo de la Centro de Popolaj Artoj en Erevano -
La imperia blazonŝildo de Japanio kun Chrysanthemum kaj la armena simbolo de eterneco en logoo kun koloroj de la nacia flago, 2011 -
Akvo estas vivo- Armenia Fund logoo de teletono, 2010
Referencoj redakti
- ↑ K. B. Mehr, M. Markow, Mormon Missionaries enter Eastern Europe, Brigham Young University Press, 2002, pp. 399, p. 252 "...Ŝi rigardis altan konstruaĵon kun spajroj kaj cirklaj fenestroj laŭ la supro de la muroj. Ĝi estis gravurita kun sunaj ŝtonoj, tipa simbolo de eterneco en antikva armena arkitekturo ."
- ↑ Bauer-Manndorff, Elisabeth. (1981) Armenia: Past and Present. Reich Verlag, p. 89. “La rondo, kiel linio revenanta al si, reprezentis perfektecon. Ne havante nek komencon, nek finon, ĝi estis la simbolo de eterneco. La arkitektoj esprimis la koncepton de ĉiama, ĉiela vivo en la kono de la ĉeesto kaj efiko de la dia potenco laŭ sfero.”.
- ↑ Jacob G. Ghazarian (2006), La mediteranea heredaĵo en frua kelta kristanismo: vojaĝo de Armenio al Irlando ", Bennett & Bloom, pp 263, p. 186 "La oka, aŭ naŭa, jarcenta dato de ĉi tiuj du ekzemploj de irlandaj ŝtonaj krucoj metas ilin kronologie bone post la ĉizado de ŝtonaj krucoj en Armenio kaj la uzo de la armena simbolo de eterneco fariĝis delonge establita nacia ikonografia praktiko.."
- ↑ G. Sargsyan, U. Melkonyan, Litographical sketches – 2 Arkivigite je 2021-06-28 per la retarkivo Wayback Machine, Historico-phylological journal of Armenian Academy of sciences, № 3, 2012, p. 101
- ↑ R. L. Khachatryan, Russian academy of Art, Rudolg Khachatryan: high-dimensional objects, Galart, 2002, p. 13
- ↑ Armenia Today, vol. 5–6, Yerevan, 1982, p. 4
- ↑ G. Karakhanyan, «Medieval domesstic reliefs of Armenia» Arkivigite je 2016-03-04 per la retarkivo Wayback Machine, The journal of social sciences, №8, Yerevan, 1975, pp. 31–47
- ↑ The Great Mosque and Hospital of Divriği, Genel Bilgi photo gallery
- ↑ Asratyan M., Tsitsernavank Arkivigite je 2016-03-04 per la retarkivo Wayback Machine, Historico-phylological journal of Armenian Academy of sciences, № 2, 1980, p. 50
- ↑ Unicode: Armenian. Alirita 2014-06-27.
Eksteraj ligiloj redakti
- Tut-Armena Fondaĵo. Teletono 2010 – Akvo estas Vivo."Akvo estas Vivo efektive kaj kiel vi povas vidi en la projekto, la akvo fariĝas la armena eterneca simbolo, kiam ĝi fluas el la helpaj manoj."
- Downtown, North End. "Armena Heredaĵa Parko partoprenos sabaton en Monda Labirinta Tago", Afiŝita de Jeremy C. Fox la 29-an de aprilo, 2013. - "Ununura akva jeto kaj la simbolo de eterneco markas ĝian centron, reprezentante esperon kaj renaskiĝon."
- Armenaj Inĝenieroj kaj Sciencistoj de Usono. "La armenaj inĝenieroj kaj sciencistoj de Usono estas antikva simbolo uzata en armena arkitekturo kaj ĉizadoj. La simbolo signifas Eternan Vivon - en armena lingvo Haverĵutjan Nŝan aŭ Simbolo de Eterneco."
- Projekto pri Konscio pri Armenaj Monumentoj Arkivigite je 2014-06-24 per la retarkivo Wayback Machine