Azeno

speco de mamulo

Azeno (Equus asinus) estas neparhufulo parenca al ĉevalo kaj zebro, kiu distingiĝas per longaj starantaj oreloj kaj mallonga kolhararo.

Kiel legi la taksonomionVikipedio:Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Azeno

Biologia klasado
Regno: Animaloj Animalia
Filumo: Ĥorduloj Chordata
Ordo: Neparhufuloj Perissodactyla
Familio: Ekvedoj Equidae
Genro: Equus
Subgenro: Asinus
Specio: E. asinus
Equus Asinus
Linnaeus, 1758
Aliaj Vikimediaj projektoj
vdr

Diferenc(ig)oj redakti

Azenbleko estas iao. Ĉiuj azenoj devenas el Afriko, kie vivas du specioj, nome azeno somalia kaj azeno nubia. La doma azeno originas verŝajne el la nubia. Ĝi estas uzata kiel rajdbesto kaj ŝarĝbesto, sed ankaŭ por viando kaj lakto, kiu tre taŭgas por suĉinfanoj kaj malsanuloj. La azenfelo estas utiligata en la peltindustrio kaj por produkti pergamenon kaj safianon.

La sovaĝa azeno estas tre timida, fuĝas ĉe plej eta signalo de danĝero. Tamen en kazo de neceso kapablas defendi sin per hufobatoj de la malantaŭaj piedoj. La gregon kutime gvidas sperta azenino.

La azeno kapablas kruciĝi kun ĉevalo kaj produkti malfekundajn hibridojn: mulo kaj hino.

Tradicioj redakti

En la antikva epoko estis azeno konsiderata simbolo de erotika manio (La Ora Azeno de Apulejo), nun ĝi simbolas stultecon kaj ĝia nomo eĉ servas kiel sinonimo por stultulo, "azenaĵo" por stultaĵo.

Laŭ Evangelioj, Jesuo eniris Jerusalemon sur azeno. Liaj anoj vidis en tio plenumon de profetaĵo pri la Mesio (Maŝiaĥo). Kristanoj festas tiun agon ĉe Palmodimanĉo.

En Eisenach troviĝas la Azenstacio ĉe Wartburg, ekzemplo de daŭre funkcianta servejo de azenoj en la nunaj azenmalŝatantaj, rapidaj tempoj.

En politiko, la plej komuna maskota simbolo de la usona Demokrata Partio estis la azeno[1]. Malgraŭ ke pozitive ĝi povas esti konsiderata obstina besto, ĝi ne plu estas uzata tiom ofte kiom la elefanto, maskota simbolo de la usona Respublikana Partio.

Referencoj redakti

En Esperanto redakti

Jean Ribillard verkis beletraĵojn pri parolema azeno nomata M'Saud

Proverbo redakti

Ekzistas pluraj proverboj pri azeno en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof, inter ili[1]:

  •  
     Azen' al azeno riproĉas malsaĝon. 
  •  
     Forveturis azenido kaj revenis azeno. 
  •  
     Ne volis rajdi sur ĉevalo, ekrajdis sur azeno. 

Vidu ankaŭ redakti

Referencoj redakti

  1. Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2011-12-25. Alirita 2008-08-15.

Utilaj ligiloj (aŭtomataj tradukoj esperante) redakti