Baden-Baden
Baden-Baden (foje esperantigita kiel Badeno, kvankam tio ankaŭ estas nomo de historia (federacia) lando) estas eksterdistrikta urbo kaj konata banloko en la federacia lando Baden-Virtembergo de Germanio. Fine de decembro 2020 ĝi havis 55 449 loĝantojn.
| Baden-Baden | |||||||
| |||||||
| |||||||
| |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Administrado | |||||||
| Federacia lando | Baden-Virtembergo | ||||||
| Distrikto | eksterdistrikta urbo | ||||||
| Urborajtoj | Urbo (Stadt) | ||||||
| Telefona antaŭkodo | 07221, 07223 (urbopartoj Rebland, Steinbach, Neuweier, Varnhalt) | ||||||
| Poŝtkodo | 76530–76534 | ||||||
| Aŭtomobila kodo | BAD | ||||||
| Oficiala Municipokodo | 08211000 | ||||||
| NUTS | DE121 | ||||||
| Subdivido | 11 urbopartoj (Stadtteile) | ||||||
| Politiko | |||||||
| Demografio | |||||||
| Loĝantaro | 55449 (stato 2020-12-31) [fonto: landa statistika oficejo (decembro 2020)] | ||||||
| Geografio | |||||||
| Geografia situo | 48° 46′ N, 8° 14′ O (mapo)48.7619444444448.2408333333333Koordinatoj: 48° 46′ N, 8° 14′ O (mapo) | ||||||
| Alto super la marnivelo | 161 m | ||||||
| Areo | 140,21 km² | ||||||
| Oficiala retejo | https://www.baden-baden.de/ | ||||||
Baden-Baden portas la kromnomon "rozurbo".
EtimologioRedakti
En la moderna germana lingvo, Baden estas substantivo kun la signifo "banado"[1] sed Baden, la originala nomo de la urbo, devenas de pli frua plurala formo de Bad ("bano")[2]. [5]
La urbo komence nomiĝis Baden, sed pro klara kompreno oni ofte nomis ĝin Baden en Baden, por distingi ĝin de Baden (Aŭstrio) aŭ Baden (Svislando). En 1931 la nomo de la urbo estis oficiale ŝanĝita al Baden-Baden.
Nomo en EsperantoRedakti
La esperantigita nomo de la urbo laŭ PIV2, Badeno, nuntempe estas evitenda, ĉar ĝi devenis de ĝia malnova germana nomo "Baden", kiu jam ekde 1932 estis anstataŭigita de "Baden-Baden". Dum Esperanto-aranĝoj en Baden-Baden (ekzemple la Trilanda Renkontiĝo de GEJ en 2005 kaj la BAVELO-Seminario en 2006), oni ne esperantigis la nomon de la urbo.
GeografioRedakti
Badener Höhe (esperante= altaĵo de Badeno) estas monto en la norda Nigra Arbaro sur la teritorio de Baden-Baden kaj Forbach. Kun alteco de 1002,5 m ĝi estas la plej alta punkto en la urbo Baden-Baden.
TurismoRedakti
Vizitindaĵoj estas la tn. Trinkhalle (trinkfontano), Kurhaus (kuracloko), Friederichsbad (kuracloka banejo), malnova fortikaĵo, Festspielhaus (operejo) Neues Schloss (nova kastelo), Altes Schloss (malnova kastelo), florĝardeno Lichtentaler Allee,
FotogalerioRedakti
Trinkhalle - Trinkfontano en Baden-Baden
Kurhaus, la kuracbanejo de Baden-Baden
Rozoĝardeno en Baden-Baden
Stiftskirche - preĝejo en Baden-Baden
Urba muzeo de Baden-Baden
Trinkhalle (trinkfontano) - Baden Baden
Festspielhaus, operejo en Baden-Baden
Friederichsbad, kuraca banloko en Baden-Baden
Neues Schloss (nova kastelo) en Baden-Baden
Rusa ortodoksa preĝejo en Baden-Baden
Kazino en Baden-Baden
.jpg)
FamulojRedakti
Reinhold Schneider, verkisto
Karola Meeder (n. 1964), germana filmreĝisorino
Pierre Boulez (1925-2016), franca komponisto restadis en Baden-Baden
Partneraj urbojRedakti
Menton (Francio) de 1961
Moncalieri (Italio) de 1990
Karlovy Vary (Ĉeĥio) de 1998
Jalto (Ukrainio) de 2000
LiteraturoRedakti
(eo) Baden kaj la nova balneologia arkivo, radioprelego de d-ro Arthur Baur, SRI 91-020-B-2
(de) Volkmar Eidloth: Baden-Baden, europäische Kurstädte und das Welterbe der UNESCO. Grundzüge einer länderübergreifenden gemeinschaftlichen Bewerbung (Baden-Baden, eŭropaj banurboj kaj Monda Heredaĵo de Unesko. Bazoj de translima komuna aspiro.), en: Denkmalpflege in Baden-Württemberg, 42. jarkolekto 2013, Heft 3, paĝoj 134–144 (surrete)
Vidu ankaŭRedakti
Eksteraj ligilojRedakti
ReferencojRedakti
- ↑ (de) Messinger, Heinz; Türck, Gisela; Willmann, Helmut, 1993, "bath·ing" (banado), Langenscheidt's Compact Dictionary:
- ↑ (en) Charnock (1859), "Baden", p. 23, Local Etymology, A Derivative Dictionary of Geographical Names.