Beletro

Beletro (aŭ belliteraturo) estas arta, spirite kaj emocie ambicia literaturo - kontraste al faka kaj scienca literaturo. Al la beletro apartenas prozo kaj poezio. Ĝin studas beletroscienco.

La Tri Gracioj, ĉi tie en pentrado de Sandro Botticelli, estis la diinoj de ĉarmo, beleco, naturo, homa kreivo kaj fekundeco en la greka mitologio.

Ĝenroj

Tradicie, estas tre beletraj ĝenroj: la epika, la lirika kaj la drama. Ĉi tiuj ĝenroj enhavas ĝenrerojn kaj literaturformojn, kiujn ofte interkrovas. Klasifikoj beletraĵaj ŝanĝis daŭre; la kulturo kaj la epokspirito kadras la vidpunkton de ambaŭ kritikistoj kaj artistoj, do estas multaj proponoj por klasifiki la belliteraturo.

Ĝenro epika kaj ĝenro rakonta

La ĝenro epika samsignifas la beltraĵoj rakontaj. La epiko origine estas rakonto versa, kiu parolas pri malproksima tempo; sed oni uzas ĉi tiu klasifiko por ia rakonto. Ekzemplo: Iliado, Vedoj, Henriado, ktp. La modernaj rakontoj kaj romanoj rompis la manieron de rakonti, ankaŭ postulis novajn ĝenrojn (kiel la ĝenro epikrakonta, aŭ simple rakontĝenro). Pensu: Don Kiĥoto, Sinjorino Bovary, La magia monto, ktp.

Iuj literaturformoj de la rakontĝenro estas:

• romano
• epiko
• epopeo
• feinrakonto
• buildrakonto
• novelo
• kurtrakonto

Aliaj literaturformoj:

• poemo
• dramo
• eseo
• aforismo

Literaturo

• Waringhien, Gaston. Beletro, sed ne el katedro. 2-a eld. reviziita kaj ampleksigita. Antverpeno: Flandra Esperanto-Ligo 1987, 263 p. (Serio "Stafeto" 4) ISBN 90-71205-19-3

Eksteraj ligiloj

• Libroj pri beletro en la Kolekto por Planlingvoj kaj Esperanto-Muzeo