Christine de Pizan

franca verkistino

Kristina de Pizano (1363–c.1434) estis la unua verkistino profesia el okcidenta historio. Krom verki, ŝi estis ankaŭ analizistino pri la mezepoka periodo. Ŝi forte luktis kontraŭ mizogineco kaj stereotipoj, kiuj estis kutimaj dum tiu periodo en la artoj - kiuj estis vir-kontrolitaj. De Pizan verkis 41 verkaĵojn dum ŝia 30-jara kariero (1399–1429).

Christine de Pizan
Persona informo
Christine de Pizan
Naskonomo Cristina da Pizzano
Naskiĝo 11-an de septembro 1364 (1364-09-11)
en Venecio,  Venecia respubliko
Morto 30-an de novembro 1430 (1430-11-30) (66-jaraĝa)
en Poissy,  Reĝlando Francio
Lingvoj meza francaMezepoka latinoitalafrancalatina vd
Ŝtataneco Francio Redakti la valoron en Wikidata vd
Subskribo Christine de Pizan
Familio
Patro Thomas de Pisan (mul) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Edz(in)o Étienne du Castel (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Infanoj Jean Castel (en) Traduki, Mattheus de Pisano (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Parencoj Jean Castel (en) Traduki (nepo) Redakti la valoron en Wikidata vd
Profesio
Okupo verkisto
filozofo
tradukisto
poeto
women letter writer (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata vd
Laborkampo Poezio, literaturo kaj politiko Redakti la valoron en Wikidata vd
Verkado
Verkoj La Libro de la Urbo de la Damoj ❦
La Libro de la Vojo de Longa Studo ❦
La Trezoro de la Urbo de la Damoj ❦
Complainte amoureuse (I) ❦
Complainte amoureuse (II) ❦
Les lamentacions sur les maux de la France ❦
Le Ditie de Jehanne d'Arc ❦
Les heures de contemplation de la Passion ❦
L'epistre de la prison de vie humaine ❦
Passion Isabeau ❦
Othea's Epistle ❦
Le Livre des fais et bonnes meurs du sage roy Charles V ❦
Les trois jugemens ❦
Les sept psaumes allegorisés ❦
Le livre de prudence ❦
Le livre du corps de policie ❦
L'avision Christine ❦
Le livre du duc des vrais amans ❦
Une epistre a Eustace Morel ❦
Le dit de la pastoure ❦
Les quinze joyes Nostre Dame ❦
Le dit de la rose ❦
Le Livre des épîtres du débat sur le Roman de la Rose ❦
Les proverbes moraux ❦
Le dit de Poissy ❦
Le debat de deux amans ❦
L'avision du coq ❦
Les jeux a vendre ❦
Virelais ❦
Rondeaux ❦
Les cent ballades ❦
Les cent ballades d'amant et de dame ❦
Les balades d'estrange façon ❦
Autres balades ❦
Encore aultres balades ❦
Lais ❦
L'oroyson Nostre Dame ❦
L'oroyson Nostre Seigneur ❦
Dédicace à la reine vd
vd Fonto: Vikidatumoj
vdr
Kristina de Pizano instruante Jean de Castel, sian filon.

Ŝia sukceso venas el granda kvanto de novstila verkado kaj retorikaj teĥnikoj kiuj akre defiis rekonatojn viraj verkistoj, kiel Jean de Meun kiu, bedaŭrinde por Pizan, alkroĉigis misoginajn kredojn en ilia literatura verkaro.

En freŝaj jardekoj, la verkado de De Pizano reakiris publikatenton pro la klopodo de akademianoj kiel Charity Cannon Williard kaj Earl Jeffrey Richards.Kelkaj akademianoj argumentis ke oni devus rigardi ŝin kiel frua feminismanino (Feminismo), kiu efike uzis lingvon por konvinki pri tio ke virinoj povus ludi gravan rolon en la socio, kvankam tiu karakterizigo estis kontraŭita de aliaj kritikistoj, kiuj asertas la anakronisman uzon de la vorto, aŭ pri tio ke ŝiaj kredoj ne estis sufiĉe progresemaj por meriti tioman rekonon (Richards 1-2).

Ŝi naskiĝis en Venezio. Vivis sian infanaĝon en la kortego de la rego Karlo la 5-a de Francio, kies biografion ŝi poste verkis. Post 10 jaroj de edzeco ŝi vidviniĝis kiam ŝi estis nur 25jara kaj de tiam ŝi devis vivteni sian familion (3 gefiloj) per verkado. Ŝi eĉ devis lukti en juĝprocezoj por rehavi sian heredaĵon. Ŝiaj unuaj verkoj estis priamaj kaj montris triston de propran ĉe vidvino. Poste ŝi eniris pli kaj pli en defendeo de virinoj kontraŭ antaŭjuĝoj en verkoj de viroj (plej parto).

Kristina de Pizano naskiĝis en Veneco, Italio, en 1364. Ŝi estis filino de Tommaso di Benvenuto da Pizzano (Tomazo de Pizano; tiel nomita pro la origino de la familio en Pizo), kuracisto, profesoro pri astrologio kaj Konsilanto de la Respubliko el Veneco.

Kelkaj Verkaĵoj

redakti
  • L'Épistre au Dieu d'amours (1399)
  • L'Épistre de Othéa a Hector (1399-1400)
  • Dit de la Rose (1402)
  • Cent Ballades d'Amant et de Dame, Virelyas, Rondeaŭ (1402)
  • Le Chemin de long estude (1403)
  • Livre de la mutation de fortune (1403)
  • La Pastoure (1403)
  • Le Livre des fais et bonners meurs du sage roy Charles V (1404)
  • Le Livre de la cité des dames (1405)
  • Le Livre des trois vertus (1405)
  • L'Avision de Christine (1405)
  • Livre du corps de policie (1407)
  • Livre de paix (1413)
  • Ditié de Jehanne d'Arc (1429)

Referencoj

redakti
  • Campbell, Karlyn K., Three Tall Women: Radical Challenges to Criticism, Pedagogy, and Theory, The Carroll C. Arnold Distinguished Lecture National Communication Association November 2001 Boston: Pearson Education Inc, 2003.
  • Green, Karen, and Mews, Constant, eds, Healing the Body Politic: The Political Thought of Christine de Pizan, Turnhout, Belgium: Brepols, 2005.
  • Redfern, Jenny, "Christine de Pisan and The Treasure of the City of Ladies: A Medieval Rhetorician and Her Rhetoric" in Lunsford, Andrea A, ed. Reclaiming Rhetorica: Women and in the Rhetorical Tradition, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press, 1995.
  • Richards, Earl Jeffrey, ed, Reinterpreting Christine de Pizan, Athens, GA: University of Georgia Press, 1992.
  • Quilligan, Maureen, The Allegory of Female Authority: Christine de Pizan's "Cité des Dames". New York: Cornell University Press, 1991.
  • Willard, Charity C., ed, The "Livre de Paix" of Christine de Pisan: A Critical Edition, The Hague: Mouton, 1958.
  • Willard, Charity C., Christine de Pizan: Her Life and Works, New York: Persea Books, 1984.

Eksteraj ligiloj

redakti