Daniil Ivanoviĉ Ĥarms
Daniil Ivanoviĉ Ĥarms (ruse Даниил Иванович Хармс; naskiĝis la 30-an de decembro 1905 en Sankt-Peterburgo; mortis la 2-an de februaro 1942 en Leningrado), denaske Daniil Ivanoviĉ Juvaĉev (ruse Даниил Иванович Ювачев), estis rusa verkisto kaj poeto. Lia verkaro estis futurista, komika kaj groteska. Li verkis ankaŭ infanajn versaĵojn.
| Daniil Ivanoviĉ Ĥarms | ||
|---|---|---|
| ||
| Persona informo | ||
| Даниил Иванович Ювачёв | ||
| Naskiĝo | 17-an de decembro 1905 en Sankt-Peterburgo | |
| Morto | 2-an de februaro 1942 (36-jara) en Sankt-Peterburgo | |
| Lingvoj | rusa [#] | |
| Ŝtataneco | Rusia Imperio • Sovetunio [#] | |
| Alma mater | Petrischule [#] | |
| Familio | ||
| Patro | Ivan Yuvachev [#] | |
| Edz(in)o | Marina Vladimirovna Durnovo [#] | |
| Profesio | ||
| Alia nomo | Хармс • Daniil Charms [#] | |
| Okupo | verkisto • dramaturgo • verkisto de porinfana literaturo • poeto • sciencfikcia verkisto • prozisto • satiristo [#] | |
| Laborkampo | teatra arto [#] | |
| Aktiva dum | 1925– [#] | |
| Verkado | ||
| Verkoj | The Old Woman ❦ Elizaveta Bam ❦ Incidences [#] | |
| [#] | Fonto: Vikidatumoj | |
Ekkariero kaj la grupo OBERIURedakti
En la jaroj 1921—1922 Daniil Juvaĉev elpensis la pseŭdonimon "Ĥarms". En 1925 Ĥarms konatiĝis kun grupo de poetoj. En tiu grupo estis Aleksandr Vvedenskij, Leonid Lipavskij, Jakov Druskin k.a. En la aŭtuno de 1927 la grupo de avangardaj verkistoj, al kiu Ĥarms apartenis, estis nomata OBERIU (rusa mallongigo de "Unio de reala arto"). La plej fama evento de OBERIU estis la literatura vespero "Tri maldekstraj horoj", kiu okazis la 24-an de januaro 1928. Dum tiu teatra vespero OBERIUanoj deklamis siajn verkojn, ili prezentis la teatraĵon de Ĥarms Elizaveta Bam.
Verkaro por infanojRedakti
En la fino de 1927 Samuil Marŝak, Nilokaj Olejnikov kaj Boris Ĵitkov invitis anojn de OBERIU labori por infana literaturo. Ekde la fino de la 1920-j ĝis fino de la 1930-j jaroj Ĥarms aktive laboris kun la infanaj gazetoj "Erinaco", "Fringelo", "Grilo", "Oktobridoj" ("Oktobridoj" estis nomo de infana organizaĵo en Sovetunio). En tiuj gazetoj oni eldonis liajn versaĵojn, rakontojn, subskribojn por bildoj kaj enigmojn. Ĥarms laboris tre serioze; infana literaturo estis stabila kaj preskaŭ sola fonto de mono por li. Ekde 1928 ĝis 1931 estis eldonitaj 9 ilustritaj libroj de Ĥarms por infanoj.
Unua arestoRedakti
En la decembro de 1931 Ĥarms, Vvedenskij kaj Baĥterev estis arestitaj. Ili estis akuzitaj pri membreco en "kontraŭsovetia grupo de verkistoj". Ĥarms estis kondamnita al tri jaroj en malliberejo. La 23-an de majo 1932 oni anstataŭigis malliberejon per ekzilo, kaj Ĥarms forveturis en Kursk. Li revenis al Leningrado la 12-an de oktobro 1932.
En la 1930-aj jarojRedakti
Post la reveno el la ekzilo, la vivo de Ĥarms ŝanĝiĝis. Elpaŝoj de OBERIU ĉesis, oni eldonis liajn librojn tre malofte, al li mankis mono. Ĥarms komprenis, ke oni ne eldonos liajn verkaĵojn, krom verkaĵojn por infanoj. Sed li daŭre verkis. En la 1930-aj jaroj li kreis siajn ĉefajn verkaĵojn. Tiuj estis la rakontaro Okazoj, novelo Maljunulino, multo da malgrandaj rakontoj kaj versaĵoj.
Dua aresto kaj mortoRedakti
La 23-an de aŭgusto 1941 Ĥarms estis arestita pro "dissendado de kalumniaj kaj malvenkaj etosoj". Daniil Ĥarms mortis la 2-an de februaro 1942 en la prizono "Kresti", dum la sieĝo de Leningrado.
Ĥarms en EsperantoRedakti
- En 1991 La KancerKliniko eldonis 32-paĝan kajeron kun tekstoj de Ĥarms, tradukitaj de Nat Procenko. La kajero, en formato A4, titoliĝas Hura-a-a-a.
- En Beletra Almanako n-ro 39 (Oktobro 2020) aperis manpleno da tekstoj esperantigitaj de Stanislavo Belov.