Dinastio Liáo
La dinastio Liao (en tradicia ĉina: 遼朝, en simpligita ĉina: 辽朝, en pinĝino: Liáo Cháo, en Wade-Giles: Liao2-Ch'ao2, en kitana: Mos Jælut),[1][2] 907-1125, konata ankaŭ kiel Kitana Imperio (契丹國 en pinĝino: Qìdān Guó, en kitana: Mos diau-d kitai huldʒi gur)[3] estis mongola ŝtato, kiu situis en centra kaj nordorienta Azio.
| Dinastio Liáo | ||
|---|---|---|
| Dinastio | ||
| Ĉinaj dinastioj • historia Ĉinia ŝtato | ||
| Apero | 916 vd | |
| Fino | 1125 vd | |
| Dinastiaj rilatoj | ||
| Branĉo de | Song Liao Jin Xia vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ANTIKVA | |||||||
| 3 Suverenoj kaj 5 Imperiestroj | |||||||
| Dinastio Xia 2070–1600 a.K. | |||||||
| Dinastio Shang 1600–1046 a.K. | |||||||
| Dinastio Zhou 1045–256 a.K. | |||||||
| Okcidenta Zhou | |||||||
| Orienta Zhou | |||||||
| Periodo de Printempo kaj Aŭtuno | |||||||
| Periodo de Militantaj Regnoj | |||||||
| IMPERIA | |||||||
| Dinastio Qin 221 a.K.–206 a.K. | |||||||
| Dinastio Han 206 a.K.–220 K.E. | |||||||
| Okcidenta Han | |||||||
| Dinastio Xin | |||||||
| Orienta Han | |||||||
| Tri Reĝlandoj 220–280 | |||||||
| Wei, Shu Han & Wu | |||||||
| Dinastio Jin 265–420 | |||||||
| Okcidenta Jin | Dek ses regnoj 304–439 | ||||||
| Orienta Jin | |||||||
| Sudaj kaj Nordaj Dinastioj 420–589 | |||||||
| Dinastio Sui 581–618 | |||||||
| Dinastio Tang 618–907 | |||||||
| ( Dua Zhou 690–705 ) | |||||||
| 5 Dinastioj k 10 Regnoj 907–960 |
Dinastio Liao 907–1125 | ||||||
| Dinastio Song 960–1279 |
|||||||
| Norda Song | Okc. Xia | ||||||
| Suda Song | Jin | ||||||
| Dinastio Yuan 1271–1368 | |||||||
| Dinastio Ming 1368–1644 | |||||||
| Dinastio Qing 1644–1911 | |||||||
| MODERNA | |||||||
| Respubliko Ĉinio 1912–1949 | |||||||
| Ĉina Popola Respubliko 1949–nun |
Respubliko Ĉinio (Tajvano) 1945–nun | ||||||
|
Rilataj artikoloj
| |||||||
La kitanoj, unu de la mongolaj etnaj grupoj, de altaja deveno, kiuj loĝis antaŭ jarcentoj en la teritorioj de la aktuala Mongolio kaj Manĉurio, fondis en la jaro 907 ŝtaton kiu ricevis dekomence la nomon de Kitana Ŝtato. Poste, post konkeri la nordon de Ĉinio, la ŝtato surpenis regoreĝimojn de ĉina stilo kun la nomo dinastia de Liao, laŭ la rivero samnoma (en la aktuala ĉina provinco Ljaŭningo) el la pratero. La imperio de Liao kunvivis kun la dinastio Song, sude, kaj kun la Tanguta Imperio (aŭ Okcidenta Xia), kiu regis parton de la ĉina nordokcidento.
La kitana imperio falis definitive en 1125, malvenkita de alia altaja popolo, nome jurĉenoj, kiuj konkeris la teritorion de Liao, kaj fondis sian propran dinastion nome, la Dinastio Jin.
De la nomo "kitan" derivas la nomo "Kataj" aŭ Kitaj per kiu estis konata Ĉinio en Eŭropo dum la Mezepoko. Ankaŭ la aktuala nomo de Ĉinio en rusa (Kitái), mongola (Qitad) kaj ujgura (Hitay) havas la saman devenon.
Notoj redakti
- ↑ 遼朝國號非「哈喇契丹(遼契丹)」考 Alirita la 24an de Novembro 2018.
- ↑ 遙輦氏迪輦鮮質可汗與陶猥思迭剌部─以契丹文『故左龍虎軍上將軍正亮功臣檢校太師只兗昱敞穩墓誌』為中心 Arkivigite je 2016-03-04 per la retarkivo Wayback Machine ne disponebla plu en Internet
- ↑ 契丹文dan gur與「東丹國」國號──兼評劉浦江「再談“東丹國”國号問題」── Alirita la 24an de Novembro 2018.