Erasmus Alber
Erasmus Alberus (1498–1553) estis germana teologo, humanisto, reformisto kaj poeto.
| Erasmus Alber | ||
|---|---|---|
 Bildo eltirata el la verko "La bona Dialogo", de Marteno Lutero, eldonita de Erasmus Alberus en 1523.
| ||
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 1498 en Friedberg | |
| Morto | 5-an de majo 1553 en Neubrandenburg | |
| Religio | luteranismo vd | |
| Lingvoj | germana vd | |
| Ŝtataneco | Germanio vd | |
| Alma mater | Universitato Marteno Lutero de Wittenberg-Halle vd | |
| Profesio | ||
| Alia nomo | Grickel Interim vd | |
| Okupo | renesanca humanisto • teologo • poeto • verkisto vd | |
| Aktiva en | Magdeburgo • Neubrandenburg vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
.jpeg)
Biografio redakti
Erasmus naskiĝis en la vilaĝo Bruchenbrücken (nun parto de Friedberg, Hesio) ĉirkaŭ la jaro 1500. Kvankam lia patro Tilemann Alber estis lernejo-direktoro, lia frua edukado estis neglektita. Finfine en 1518, li trovis sian vojon al la Universitato de Wittenberg, kie li studis teologion. Li havis la bonŝancon altiri la atenton de Martin Lutero kaj Filipo Melanktono, kaj poste fariĝis unu el la plej aktivaj asistantoj de Lutero en la protestanta reformacio.
Li ne nur batalis por la protestanta afero kiel predikisto kaj teologo, sed li estis preskaŭ la sola membro de la partio de Lutero, kiu sukcesis alfronti la romkatolikojn per la armilo de literatura satiro.
En 1542 li publikigis prozan satiraĵon, al kiu Lutero verkis la antaŭparolon, "Der Barfusser Monche Eulenspiegel und Alkoran"[1], parodia adaptaĵo de la "Liber conformitatum" de la franciskana Bartolommeo Rinonico de Pizo (1338-1401), en kiu la franciskana ordeno estas ridindigita.
Ĉi tio altiris reagojn de katolikaj erudiciuloj kiel Henricus Sedulius (1547-1621), kiu publikigis la "Apologeticus aduersus Alcoranum Franciscanorum, pro Libro Conformitatum"[2], kiu kritikis la argumentojn de Alberus en ĉi tiu satiro.
Kun pli alta literatura valoro estas la didaktika kaj satira "Buch von der Tugend und Weisheit" ("Libro de virto kaj saĝo", 1550), kolekto de kvardek naŭ fabloj, en kiuj Alberus enkorpigas siajn opiniojn pri la rilatoj de la Eklezio kaj la Ŝtato. Lia satiro estas tranĉa, sed laŭ scienca kaj humanisma maniero; ĝi ne apelacias al la popularaj pasioj per la furioza sincereco, kiu ebligis al la mastro de la katolika satiraĵo, Thomas Murner (1475-1537), fari tiajn akrajn batojn.
Pluraj el la himnoj de Alberus, ĉiuj el kiuj montras la influon de lia majstro Lutero, estis konservitaj en la germana protestanta himnaro.
Post la morto de Lutero, Alberus dum kelka tempo estis diakono en Wittenberg; li tamen engaĝiĝis en la tiamaj politikaj konfliktoj, kaj estis en Magdeburgo en 1550–1551, dum tiu urbo estis sieĝita de Morico, la elektisto de Saksio. En 1552 li estis nomumita Ĝenerala Superintendanto ĉe Neubrandenburg, en Meklenburgo, kie li mortis la 5-an de majo 1553.
Verkaro redakti
- Ein schöner Dialogus, von Martino Luther, 1523
- Alcoranus Franciscanorum, 1543
- Buch von der Tugent und Weißheit, 1854
- Geistliche Lieder nebst der Biographie des Dichters, 1857
- Ivdicivm, Desiderius Erasmus, Martin Luther, 1524
- Dialogus von M. Luther und der Botschaft aus der Hölle, 1523
- Utilissima praecepta morum, 1536
- Praecepta vitae ac morum honestatis et pietatis, 1556
- Vom Basilisken zu Magdeburg, 1552
- Newe zeittung von Rom, Woher das Mordbrennen kome?, 1541
- Dialogus. Das tröstlich und liebliche Gesprech, zwischen Gott, Adam, Eva, Abel und Cain, von Adams fall und Christi erlösung, 1552
- Absag brieff des Fürsten dyser welt [etc. wider Martinum Lutther], 1524
- Vom Wintervagel Halcyon, ein herlick Wunderwerck Gottes ..., 1552
- Antiquitates Wetteraviae, 1745
- Gesprech büchlein, von eynem Bawern, Belial, Erasmo Roterodam vnd Doctor Johan[n Fabri], 1524
- Ein warnung an den Bock Emser, 1521
- Ein Dialogus, oder Gespräch etlicher Personen vom Interim, 1548
- Der Barfüßer Münche Eulenspiegel und Alcoran, 1542
- Von der Schlangen Verfürung und Gnade Christi, 1541
Literaturo redakti
Vidu ankaŭ redakti
- Filipo Melanktono (1467-1560)
- Marteno Lutero (1486-1546)
- Andreas Bodenstein (1486-1541)
- Matthias Flacius (1520-1575)
- Simon Musaeus (1521-1576)
- Bartholomaeus Pisanus (1338-1401)
- Henricus Sedulius (1547-1621)
- Thomas Murner (1475-1537)
- Maŭrico Elektisto de Saksio (1521-1552)