Eugeniusz Romer
Eugeniusz Mikołaj Romer (naskiĝis la 3-an de februaro 1871 en Lvovo, mortis la 28-an de januaro 1954 en Krakovo) estis pola geografo, kartografo kaj geopolitikisto, kreinto de moderna pola kartografio, kunkreinto de la eldonejo Książnica-Atlas. Viceprezidanto de Internacia Geografia Unio. Kiel unu el polaj delegitoj al la Konferenco de Parizo 1919 li ontribuis al difino de la ŝtatlimoj de Dua Pola Respubliko.
| Eugeniusz Romer | |
|---|---|
| |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 3-an de februaro 1871 en Lvivo |
| Morto | 28-an de januaro 1954 (82-jaraĝa) en Krakovo |
| Tombo | tombejo "Savanto" en Krakovo |
| Lingvoj | pola |
| Ŝtataneco | Pollando |
| Alma mater | Jagelona Universitato • Lviva Universitato |
Subskribo 
| |
| Familio | |
| Patro | Edmund Romer |
| Patrino | Irena Körtvelyessy de Asguth |
| Frat(in)o | Jan Romer |
| Infanoj | Witold Romer • Edmund Romer |
| Okupo | |
| Okupo | kartografo • geopolitikisto • geografo • universitata instruisto • enciklopediisto • eldonisto |
Profesoro de Universitato al Jan Kazimierz en Lvovo (de 1911) kaj de Jagelona Universitato (de 1946), honora profesoro de Lvova Universitato (de 1931). Doktoro honoris causa de Universitato de Poznań (de 1934) kaj de Jagelona Universitato (de 1947). Membro de Pola Scienca Akademio (de 1952) kaj de sciencaj societoj en Pollando kaj eksterlande.
Vivo redakti
Eugeniusz Romer infanecon pasigis en Krosno. En 1881 kune kun sia pli aĝa frato Jan ekloĝis en Jasło komencante frekventi la tiean gimnazion. Samtempe, dum ekskurso kun la patro en Tatroj en 1884, unuafoje renkontiĝis kun montoj, kiuj poste iĝis ĉeftemo kaj tereno de lia scienca agado. En 1889 finis klasikan gimnazion en Nowy Sącz. En Galicio aktivis en sekreta porsendependa movado. Universitataj studoj pri historio, geologio, geografio, meteologio pasigis en Jagelona Universitato, studis ankaŭ en Halle kaj Lvovo. En 1894 defendis doktoran tezon pri filozofio en Universitato de Lvovo, kaj en 1895 pasigis ekzamenon pri instruado. Poste dum duonjaro studis ankoraŭ glaciologion kaj geologion en Vieno, kaj poste meteologion en Berlino, kie dum duonjaro praktikis en Ŝtata Meteologia Instituto. Post reveno al Lvovo eklaboris kiel gimnazia instruisto, sed jaron poste, en 1897, estis engaĝita en nova Komerca Akademio. Habilitiĝis en Lvovo en 1899. Samjare nuptiĝis. Kiel docento devis senpage lekcii en la universitato.
Verkado redakti
Eugeniusz Romer estis kreinto de la revuoj "Prace Geograficzne" (Geografiaj Laboraĵoj) (redaktoro 1918-1939) kaj "Polski Przegląd Kartograficzny" (Pola Kartografia Revuo) (redaktoro 1923-1934) kie publikigis multe da artikoloj. Ankaŭ estis aŭtoro de pluraj laboraĵoj pri kartografio, klimatologio, geomorfologio kaj didaktiko de geografio, interalie:
- Geografia dla klasy pierwszej szkół średnich (Geografio por la unua klaso de mezlernejo) (1904),
- Mały atlas geograficzny (Malgranda atlaso de geografio) (1908),
- Geograficzno-statystyczny atlas Polski (Geografia-statistika atlaso de Pollando) (1916),
- Struktura społeczna i kultura materyalna Polaków i Rusinów w Galicji Wschodniej (1919)
- Polski atlas kongresowy (Pola kongresa atlaso) (1921),
- Powszechny atlas geograficzny (Universala atlaso de geografio) (1928),
- Ziemia i państwo (Tero kaj ŝtato) (1929),
- Pogląd na klimat Polski (Opinio pri klimato de Pollando) (1938),
- Regiony klimatyczne Polski (Klimataj regionoj de Pollando) (1949).
Interesaĵoj redakti
Post eniro de germanoj al Lvovo kaŝiĝis en ordeno, pro kio saviĝis de la Masakro de Lvovaj Profesoroj.
Bibliografio redakti
- Anna Fastnach-Stupnicka, Od św. Jadwigi do Marka Hłaski. Niezwykłe losy wybitnych ludzi na Dolnym Śląsku (De Sankta Jadviga ĝis Marek Hłasko. Eksterordinara sorto de eminentuloj en Malsupra Silezio), Oficyna Wydawnicza „Atut”, Wrocław 2007, ISBN 978-83-7432-271-3