Evagrio Skolastiko
Evagrio Skolastiko estis bizanca greklingva eklezihistoriisto kaj helpisto de Gregorio, Patriarko el Antioĥio (571-593). Lia ĉefa verko "Historiae Ecclesiasticae" estas komponita je ses libroj pri la historio de la eklezio ekde la unua Koncilio de Efezo ĝis la regado de la bizanca imperiestro Maŭrico lia samtempulo. Kune kun Eŭzebio de Cezareo, Sozomeno, Teodoreto de Ciro kaj Sokrato el Konstantinopolo, Evagrio estis unu el la ĉefaj ekleziaj historiistoj de la malfrua antikveco. Liaj verkoj estis unue greke publikigitaj de Robert Estienne en 1544 surbaze de iu manuskripto el la Biblioteko de Parizo.
| Ευάγριος Σχολαστικός (536-594) | ||
|---|---|---|
.png) "La Eklezia historio", verko publikigita en 1729
| ||
| Persona informo | ||
| Naskiĝo | 540 en Epifanio, Bizanca imperio | |
| Morto | 680 en Antioĥio, Turkio | |
| Lingvoj | latina • antikva greka vd | |
| Ŝtataneco | Bizanca imperio  vd
| |
| Profesio | ||
| Okupo | historiisto de kristanismo historiisto advokato vd
| |
| Verkado | ||
| Verkoj | Ecclesiastical History ❦ History vd | |
| vd | Fonto: Vikidatumoj | |
Vivo
redakti
Evagrio Skolastiko estis naskita en Epifania, siria urbo situanta apud la Rivero Orontes en la koro de la Orienta Romia Imperio. Glenn Chesnut donas sian naskiĝdaton kiel aŭ 536 aŭ 537. Michael Whitby diras "ĉirkaŭ 535". Lia unua skriba verko traktis la pestan ekaperon kiu infektis vastan segmenton de la populacio. Evagrio mem estis infektita pro la pesto dum sia junaĝo tamen sukcesis postvivi ĝin. Laŭ sia propra raporto, proksimaj membroj de lia familio mortis pro la malsano, inkluzive de lia edzino tiutempe. Michael Whitby argumentas ke Evagrio estis naskita en riĉan aristokratan familion kun streĉaj ligiloj al la politika elito.
Lia eduko estis longdaŭra kaj ampleksa ekde frua infanaĝo, komencante kun specialiĝo en gramatiko kaj transiro al klasika greka literaturo. Tio poste kulminis kun la serĉo de Evagrio por juraj studoj, kiuj post kompletigo, gajnis al li la prestiĝan titolon de "Scholasticus" kiam li estis en siaj malfruaj 20-oj. Lia unua rimarkinda oficiala klopodo estis akompani Gregorio'n de Antioĥio al Konstantinopolo por defendi lin kontraŭ akuzoj ligitaj al seksa miskonduto. Evagrio denove reedziĝis en Antioĥio, kie liaj propraj raportoj atestas lian prestiĝon inter la profesia elito ĉar montradoj de grandiozeco kaj masiva spektantaro ĉeestis dum tiu geedziĝa ceremonio. Dediĉita al la imperiestro Maŭrico, Evagrio verkis multajn librojn pri teologiaj aferoj, sed neniu el tiuj pluvivas. Lia restanta laboro, La "Eklezia Historio" estis kompletigita en 593, ses-volumena kompilaĵo de kristana historio ekde la unua Koncilio de Efezo ĝis sia propra epoko.
Evagrio estis eksplicite kristano laŭ la kalcedona tradicio, kritikante kaj Zeĥaria Rektoro (465-536) kaj Zozimo pri la teologiaj diferencoj, du popularaj historiistoj dum sia propra tempo. Li respektis la antaŭan akademiulon pro liaj kontribuoj al la historioj de la 5-a kaj 6-a jarcentoj p.K. sed punis lin pro sia monofizikisma pozicio. Tamen, li estis precipe malamika kontraŭ Zozimo, pagana historiografo, pro liaj impete kontraŭ-kristanaj opinioj, deklarante "'Vi, ho malbenita kaj plene malpurigita, diru ke la riĉaĵoj de la romianoj fordisiĝis kaj estis entute ruinigitaj ekde la tempo kiam Kristanismo fariĝis konata”, defiante la supozon de Zozimo ke la falo de Romo komenciĝis kun la konvertiĝo de Konstanteno la Granda.
Verkoj
redaktiEklezia Historio
redaktiLa nura pluviva verko de Evagrio, "Historia Ecclesiastica", traktas la historion de la Orienta Romia Imperio ekde la oficiala komenco de la Nestoriana konflikto ĉe la Unua Koncilio de Efezo en 431 ĝis la tempo en kiu li ĝin verkis, en 593. La enhavo de la libro koncentriĝas plejparte pri religiaj aferoj, priskribante la okazaĵojn ĉirkaŭantajn la famajn episkopojn kaj la sanktajn virojn.
La unua editio princeps estis publikigita en 1544 sub la nomo de Robertus Stephanus (pli bone konata kiel Robert Estienne). John Christopherson, episkopo de Chichester, faris latinan tradukon de la Eklezia Historio, kiu estis publikigita post lia morto en 1570. Tradukoj en la anglan aperis multe pli poste: la unua estis de Edward Walford (1823-1897), kiu estis publikigita en Londono en 1846; La traduko de Michael Whitby estis publikigita en 2001 fare de Presejo de la Universitato de Liverpool, kiel parto de ilia "Texts in Translation Series."
Kelkaj historiistoj, precipe Pauline Allen, asertas ke la Kalcedonia teologia sinteno de Evagrio rekte influis lian elekton pri informoj, por defendi Kalcedonian-vicigitajn politikajn agentojn kontraŭ negativa reputacio. Whitby, aliflanke, emfazas la akcepton kaj inkludon de la erudiciulo pri la informoj verkitaj fare de aliaj historiistoj kiuj adoptis kontraŭstarajn sintenojn, kiam li asertis ke iliaj raportoj estis fidindaj. Ekzemple, Evagrio Skolastiko baziĝas funde je la teksta studo de la historio de Zeĥaria eĉ se li estis monofizitisto, foje preterlasante negravajn aspektojn de lia verko kiuj eksplicite reklamas lian teologion, sed plejparte konsiderante lin esti fidinda. Allen ankaŭ mencias ke Evagrio baziĝis sur la verko de Zeĥaria ĉar lia raporto pri la okazaĵoj estis la nura ampleksa historio pri la tempo de Teodoreto ĝis sia propra epoko. Bedaŭrinde, tamen, la originalaj manuskriptoj de Zeĥarja estis perditaj.
Evagrio estas multe malpli kritika de la imperiestro Justiniano la 1-a kaj lia edzino Teodora, en komparo kun Prokopio, kiu priskribis la ambaŭon kiel fizike manifestajn demonojn. Pro regionaj alligitecoj Evagrio prezentas la imperiestron sub pli bonvola lumo, laŭdante sian moderan metodologion pri justeco kaj lian moderemecon kontraŭ la troa persekuto, tamen daŭre mallaŭdante sian herezon kaj elmontrojn de riĉaĵo. La ambivalenco de Evagrio al Justiniano estis aparte evidenta kiam li priskribas lin kiel virtan viron ankoraŭ blindan antaŭ okazonta malvenko en sia meminiciata milito kontraŭ Persio. Chesnut ankaŭ komentas kiel la romia historiisto kaj akademiulo ornamas sian Eklezian Historion kun drameca stilo, uzante temojn de klasikgrekaj tragedioj por karakterizi la vivon de Justiniano, precipe la grandajn fluktuojn de Fortuno.
Evagrio baziĝas sur dokumentoj skribitaj fare de Zeĥaria, Simeono Stilito la Maljuna (380-459), Eŭstacio de Epifanio, Johano Malalaso, Zozimo, kaj Prokopio el Cezareo.
La Eklezia Historio estas konsiderita grava kaj relative aŭtoritata raporto pri la templinio kiun ĝi traspuras, ĉar Evagrio uzas la materialon de aliaj akademiuloj, eksplicite agnoskante siajn fontojn. Li zorgeme organizas la informojn prenitajn el aliaj verkitaj historiaj eldonaĵoj por validigi sian raporton pli efike ol aliaj teologiaj akademiuloj de sia tempo, tiel malpliigante konfuzon por la estontaj historiistoj interesitaj pri la studado de liaj verkoj. Tamen, historiistoj agnoskas ke ekzistas gravaj logikaj eraroj enecaj en la pluviva verko de Evagrio, kiu estas ofta por lia epoko, nome la problema kronologia sinsekvo kaj trapasado de nekontesteble rimarkindaj okazaĵoj kiel ekzemple gravaj militoj kaj aliaj sekularaj okazaĵoj. Kiam la akademiulo mencias gravajn okazojn en sia propra vivo, manko de kronologia etikedado estas precipe evidenta - kiu povas disponigi komplikaĵojn al tiuj analizantaj lian verkon.
Verkaro
redakti- Vita beati Antonij monachi aegyptii, 1516
- Ecclesiasticae Historiae, 1544
- Ecclesiastica Historia, 1570
- Historiae Ecclesiasticae Scriptores Graeci, 1571
- Ecclesiastica historia, 1611
- Historia Ecclesiastica, 1677
- Histoire de l'église, 1686
- Historiae Ecclesiasticae, Graece & Latine, 1720
- The Ecclesiastical Histories, Eŭzebio de Cezareo, Sokrato Skolastiko, Sozomeno, Samuel Parker, Teodoreto de Ciro, Charles Rivington, 1729
- Historiae Ecclesiasticae Scriptores, 1748
- A History of the Church in Six Books, from A.D.431 to A.D.594, 1846
- A History of the Church, 1854
- Patrologiae cursus completus, 1865
- The ecclesiastical history of Evagrius with the scholia, 1898
Vidu ankaŭ
redakti- Eŭstacio de Epifanio (435-518)
- Zozimo (460-520)
- Justiniano la 1-a (483-565)
- Johano Malalaso (490-577)
- Prokopio (499-562)
- Nikeforo Kalisto (m. 1350)
- John Christopherson (1491-1558) angla kapelano kaj konfesprenisto de la reĝino Maria la 1-a.
- Robert Estienne (1500-1559)
- Henricus Valesius (1603-1676)
- Samuel Parker (1681-1730) angla verkisto kaj teologo
- Charles Rivington (1688-1742) brita publikigisto