Hyperloop estas koncepto de vakua trajno, kiun prezentis en 2012 inĝeniero Elon Musk kaj poste estis disvolvita de komuna teamo de liaj kompanioj Tesla, SpaceX kaj The Boring Company. Ĝi estas transporta sistemo, kiu uzas aerpreman tubon, iom similan al pneŭmatika tubo, tra kiu oni transportas homojn kaj varojn. Granda diferenco kun pneŭmatika tubo estas, ke oni ne uzas superpremon; la hiperloop postulas centran vakuon. La koncepto baziĝas sur la laboro de usona fizikisto Robert Goddard. La itinero Los Angeles-San Francisco (550 km) rnlud ponyi en nur 30 minutoj.

Impreso de kapsulo hyperloop: aera kompresoro ĉe la fronto, pasaĝera kupeo en la mezo, bateria kupeo ĉe la fino kaj ŝvebŝipstilaj skiŝuoj sub la kapsulo.
3D-skizo de la hiperbukla infrastrukturo. La tegmento de la ŝtalaj tuneloj estas kovritaj kun sunpaneloj.
Projekto de hyperloop en Abudabio

Funkciado redakti

La hiperobla koncepto konsistas el du preskaŭ malplenaj tuboj de 100 pascal, kio estas milonero de la atmosfera premo. Kapsuloj estas metitaj en tubon, en kiu varoj kaj / aŭ homoj povas esti transportataj tutrapide. La maksimuma rapideco atingebla devus esti ĉirkaŭ 1200 km po horo.

La sistemo estus aparte interesa ĉe distancoj sub 1000 kilometroj. Super tiu distanco konekto kun aviadilo estus pli efika.

La hiperloop ricevis multajn kritikojn de diversaj flankoj. Kritikistoj pridubas interalie la kostotakson kaj la sekurecon de la koncepto..

Historio redakti

La ideo fari fervojojn ĉe atmosfera premo unue estis proponita ĉirkaŭ la jaro 1800. En 1799 George Medhurst el Londono inventis tion por vartransporto kaj en 1812 por pasaĝera transportado. Post tio, pluraj inĝenieroj provis realigi la koncepton kaj venki ĉiajn malbonŝancojn [1].

En Irlando dum dek jaroj (1844-1854) funkciis la preskaŭ 3 km longa Dalkey Atmospheric Railway, kun vapormaŝino (situante en konstruaĵo), kiu kreis negativan premon por suĉi la veturilojn supren al monteto. La gravito ebligis la veturadon reen[2].

En Anglio, la South Devon Railway (32 km, 1847-1848; maksimuma rapideco ĉirkaŭ 100 km / h por mallonga trajno) [3]. En Londono estis la eksperimenta Crystal Palace pneumatic railway (ĉ. 500 m, 1864).

En Francio estis malgranda vojo proksime al Parizo (8,5 km, 1847-1860).

En Novjorko la Beach Pneumatic Transit (testsekcio de ĉ. 100 m, 1870-1873).

Lastatempa evoluo redakti

 
Test-trako de Hyperloop en Nederlando

En septembro 2018, interkonsento estis subskribita inter ProRail kaj la Teknika Universitato de Delft por uzi la ĝis nun neuzatan duan tunelon de la fervoja tunelo en Delft por instali hiperloopan provtubon por eksperimentoj. [4]

Fine de la jaro 2019, oni anoncis, ke esplorcentro de Hyperloop estos konstruita kelkajn kilometrojn de la urbo Groningen, kun test-trako de 3 kilometroj. Ĉi tiu centro estu preta en 2022. [5]

Vizio por Eŭropo redakti

 
Hyperloop Vision for Europe (Hiperloop - vizio por Eŭropo)

En junio 2017, Hyperloop One publikigis entute naŭ konceptojn por eblaj itineroj de Hyperloop en centra kaj okcidenta Eŭropo sub la titolo 'Vision for Europe' (Vizio por Eŭropo)[6].

En marto 2016, la slovaka registaro anoncis, ke ĝi finis interkonsenton kun Hyperloop Transportation Technologies por ekzameni diversajn itinerajn eblojn - inkluzive de Bratislavo al Vieno.

La proponitaj itineroj ankaŭ inkluzivas tri itinerajn proponojn por Britio, ringo simila al la germana en Nederlando, diversaj urbaj interligoj kiel Helsinko-Talino, Madrido-Tanĝero kaj Varsovio-Vroclavo kaj ligo inter la mediteraneaj insuloj Korsiko kaj Sardio.

Aliaj landoj redakti

 
Hyperloop instalaĵo

Ankaŭ Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj kaj Usono interesiĝas pri ĉi tiu transporta sistemo[7]. Musk unue menciis Hyperloop en intervjuo kun Sarah Lacey en julio 2012 ĉe la evento PandoDaily en Santa Monica. La entreprenisto promesis, ke la nova veturilo estos duoble pli rapida ol aviadilo kaj 3 ĝis 4 fojojn pli rapide ol rapidtrajno. La daŭro de vojaĝo inter Los-Anĝeleso al San-Francisko (561 km en rekta linio) daŭrus nur 30 minutojn.

La rusa fervoja kompanio RŽD komencis intertraktadojn kun la usona kompanio Hyperloop One en majo 2016 por krei planojn por vara transporto inter la ĉefurbo Moskvo kaj la nord-rusa metropolo Sankt-Peterburgo.

Komercaj firmaoj redakti

Noto kaj referencoj redakti

Tiu ĉi artikolo estas parte aŭ tute traduko de la samtitola artikolo en la nederlanda vikipedio, listo de aŭtoroj.

Ekstera ligilo redakti

(germana) Ralf Krauter: Rohrpost für Passagiere – Hype um den Hyperloop, Deutschlandfunk – „Wissenschaft im Brennpunkt“, Radio-elsendo de Deutschlandfunk, la 27-an de aŭgusto 2017