István Szamosközy
SZAMOSKÖZY István, latine Zamosius (samoŝkozi) estis la unua profesia hungara humanista historiverkisto naskita en Kolozsvár en 1570 kaj mortinta en Gyulafehérvár la 29-an de marto 1612.
Biografio redakti
Estinte malriĉa nobelido Szamosközy studis en Padovo kiel guvernisto. Tie aperis en 1593 lia unua verko pri la romiaj surskribaĵoj, kiu estas same la unua arkeologia verko en la hungara lingvo. Stefano Bocskai, reganto de Transilvanujo nomumis lin arkivisto en Gyulafehérvár kaj lia kortega historiverkisto. Liaj verkoj apartenas al la ĉeffontoj de la historio de Transilvanujo.
Ĉefaj verkoj redakti
- Az erdélyi veszedelmekről (ĉi tiun erare oni atribuis al kopiisto Pál Enyedi. Kiadta Mikó Imre, Erdélyi Tört. Adatok I., Kolozsvár, 1855 – 1862);
- Szamosközy István történeti maradványai (KiadtaSzilágyiSándor, I – IV.,Bp., 1876 – 1880. Monum. Hung. Hist. II., 21. 1. Rerum Ungaricarum libri IV. 1566 – 1586; 2. Rerum Transylvanicarum Pentades, 1598 – 1599; 3. Hebdomades, 1603; 4. Magyar naplószerű feljegyzések, latin versek);
- Szamosközy István történeti maradványai (kiegészítette Pettkó Béla és Szilágyi Sándor, Bp., 1889); Újabb pótlékok (kiegészítette Szilágyi Sándor, Tört. Tár, 1892);
- Szamosközy műve az 1594. év eseményeiről (kiegészítette Szekfű Gyula, Századok, 1908);
- Erdély története (válogatta, a bevezetést és a jegyzeteket írta Sinkovics István, Bp., 1963).
Bibliografio redakti
- Szekfű Gyula: Adatok Sz. I. történeti munkáinak kritikájához (Bp., 1904);
- Pamlényi Ervin: Egy tragikus korszak krónikása (Magy. Nemzet, 1964. 108. sz.).