John Horton Conway

angla matematikisto (1937–2020)

John Horton CONWAY FRS[1] (naskĝis la 26-an de decembro 1937, mortis la 11-an de aprilo 2020) [2] estis angla matematikisto. Li estis aktiva en la teorio de limigitaj grupoj, noda teorio, nombra teorio, kombinatora luda teorio kaj koda teorio.[2] Li faris kontribuaĵojn ankaŭ al multaj filioj de distra matematiko, plej precipe la inventaĵo de la ĉela aŭtomato nomita la Ludo de Vivo. Conway elspezis la unuan duonon de sia longa kariero ĉe la Universitato de Kembriĝo en Anglio kaj la duan duonon ĉe Universitato Princeton en Nov-Ĵerzejo, kie li tenis la titolon John von Neumann Profesoro Emerita.[3][4]. Li mortis pro COVID-19 la 11-an de aprilo 2020, en aĝo de 82 jaroj, en sia hejmo en Nov-Ĵerzejo.[5]

John Horton Conway
John H Conway 2005 (cropped) (2).jpg
Persona informo
John Horton Conway
Naskiĝo 26-an de decembro 1937 (1937-12-26)
en Liverpool
Morto 11-an de aprilo 2020 (2020-04-11) (82-jara)
en New Brunswick, Nov-Ĵerzejo, Flag of the United States.svg Usono
Mortis pro COVID-19 [#]
Lingvoj angla [#]
Loĝloko New Brunswick [#]
Ŝtataneco Unuiĝinta Reĝlando [#]
Alma mater Universitato de Kembriĝo • Kolegio Gonville kaj Caius [#]
Familio
Patro Cyril Horton Conway [#]
Patrino Agnes Boyce [#]
Profesio
Okupo matematikisto • universitata instruisto [#]
Laborkampo grupo-teorio • kombinatorika ludoteorio [#]
Doktoreca konsilisto Harold Davenport [#]
Verkado
Verkoj Ludo de la vivo ❦
grupo de Conway ❦
surreelo ❦
Ĉena indikila skribmaniero de Conway ❦
kriterio de Conway ❦
notacio de Conway ❦
Pluredra skribmaniero de Conway ❦
Doomsday rule ❦
Vico de Conway [#]
[#] Fonto: Vikidatumoj
Wikidata-logo.svg
Information icon.svg
vdr

BiografioRedakti

Conway naskiĝis en Liverpool, la 26-an de decembro 1937. Liaj gepatroj estis Cyril Horton Conway kaj Agnes Boyce.[4] Li fariĝis interesita en matematiko en tre frua aĝo. De la aĝo de 11 lia ambicio estis fariĝi matematikisto.

Conway eniris Gonville kaj Caius Altlernejo, Kembriĝo, por studi matematikon.[6] Conway, kiu estis "terure memabsorbiĝinta adoleskanto" en lernejo, interpretis sian agnoskon al Kembriĝo kiel ŝancon transformi sin mem en novan personon: "ekstraverto".[7][8]

Li estis premiita per Arta Grado en 1959, kaj komencis entrepreni esploron en nombra teorio. Li solvis la malferman problemon, prezentita de Davenport, pri skribado de nombroj kiel la sumoj de kvinoblaj potencoj, kaj komencis fariĝi interesita en senlima ordinaloj.

Lia intereso en ludoj komencis dum siaj jaroj de studento en la Kembriĝa Matematika Tripos, kie li fariĝis fervora triktraka ludisto; li elspezis multajn horojn ludante.

Li estis premiita per sia doktoriĝo en 1964 kaj nomumita Altlerneja Samrangulo kaj Lekciisto en Matematiko ĉe Sidney Sussex Altlernejo, Kembriĝo.

Post lasi Kembriĝon en 1986, li prenis supre la nomumon al la John von Neumann Seĝo de Matematiko ĉe Princeton Universitato.

Ludo de Conway de VivoRedakti

 
Ununura la Glisila Pafilo de Gosper kreanta "glisilojn" en la Ludo de Conway de Vivo

Conway estas precipe konata pro la inventaĵo de la Ludo de Vivo, unu el la fruaj ekzemploj de ĉela aŭtomato. Liaj komencaj eksperimentoj en tiu temo estis farita per plumo kaj papero, longe antaŭ propraj komputiloj ekzistis.

La Ludo de Vivo estis kompletigita fare de Turing.[9][10]

Gravaj areoj de esploroRedakti

  • Kombinatora luda teorio
  • Geometrio
  • Geometria topologio
  • Grupa teorio
  • Nombra teorio
  • Algebro
  • Analizo
  • Algoritmiko
  • Teoria fiziko

MortoRedakti

La 8-an de aprilo 2020, Conway, kiu estis luktanta kontraŭ sanproblemoj dum jaroj, evoluigis febron de COVID-19. La 11-an de aprilo 2020, Conway mortis en aĝo de 82 jaroj.[2][5]

ReferencojRedakti

  1. The Royal Society. Alirita April 11, 2020.
  2. 2,0 2,1 2,2 COVID-19 Kills Renowned Princeton Mathematician, 'Game Of Life' Inventor John Conway In 3 Days (angle) (12 April 2020).
  3. [1]”. 
  4. 4,0 4,1 MacTutor History of Mathematics archive: John Horton Conway
  5. 5,0 5,1 "Wiskundige Conway was een speels genie en kenner van symmetrie - NRC". (nederlande)
  6. CONWAY, Prof. John Horton. Who's Who 2014, A & C Black, an imprint of Bloomsbury Publishing plc, 2014; online edn, Oxford University Press.
  7. "John Horton Conway: the world’s most charismatic mathematician".
  8. [2].
  9. Rendell (2015)
  10. Case (2014)