Koliziigilo

(Alidirektita el Koliziilo)

Koliziigilo (foje ankaŭ koliziilo) estas tipo de partikla akcelilo en kiu la partikloj estas akcelitaj en kontraŭaj direktoj. Per tio sciencistoj povas aldoni al la partiklo grandan kinetan energion, koliziigi ilin kaj studi novajn partiklojn, produktajn de kolizio. Laŭ strukturo kaj aspekto estas du tipoj de koliziigilo - lineara kaj ringa.

Plej gravaj koliziigiloj

redakti

Informo el http://pdg.lbl.gov

Koliziilo Institucio, loko, lando Jaroj de funkcio Partikloj Maksimuma energio, GeV Lumeco, 1030 cm−2sek−1 Longo de vojo, km
ВЭПП-2000 INF, Novosibirsko, Rusio ekde 2006 е+е 1,0 100 0,024
ВЭПП-4М INF, Novosibirsko, Rusio ekde 1994 е+е 6 20 0,366
ВЕРС IHEP, Pekino, Ĉinio 19892005 е+е 2,2 5   1,55 GeV ; 12,6 1,843 GeV 0,2404
ВЕРС-II IHEP, Pekino, Ĉinio ekde 2007 е+е 1,89 1000 0,23753
DAФNE Frascati, Italio 19992008 е+е 0,7 150 0,098
CESR Cornell 19792002 е+е 6 1280 на 5,3 GeV 0,768
CESR-C Cornell с 2002 е+е 6 60 на 1,9 GeV 0,768
KEKB KEK, Japanio с 1999 е+е е × е+ 8 × 3,5 16270 3,016
PEP-II SLAC, Stanford, Usono с 1999 е+е е: 7—12 GeV; e+: 2.5—4 GeV 10025 2,2
SLC SLAC, Stanford, Usono 19891999 е+е
LEP - Granda Elektron-Pozitrona Koliziigilo CERN 19892000 е+е 100—104,6 24 на Z0; 100 при >90 GeV 26,659
HERA DESY, Germanio ekde 1992 еp е 30; p 920 75 6,336
TEVATRON Fermilab, Usono ekde 1987   980 171 6,28
RHIC Brookhaven, Usono ekde 2000 pp, Au Au, Cu Cu, d Au 100 10, 0,0015, 0,02, 0,07 3,834
LHC - Granda Koliziigilo de Hadronoj CERN, Francio-Svisio ekde 2008 pp, Pb Pb 7000, 2760 10000, 0,001 26,659