Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj
La mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj konstituas ekoregionon, el la mediteranea ekoprovinco de la palearktisa ekozono, de koniferarbaroj kiuj okupas la altajn montarajn sistemojn de Nordafriko kaj suda Hispanujo[1]. La ekoregiono estas ankaŭ parto de la tutmondaj 200-unuo eŭropaj-mediteraneaj montaraj miksaj arbaroj. Biome ĝi apartenas al mezvarmaj koniferarbaroj laŭ la tipologio ellaborita de la Monda Natur-Fonduso (WWF).
| Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj | ||||
|---|---|---|---|---|
| ekoregiono | ||||
 | ||||
| ekoregiono laŭ Monda Natur-Fonduso [+] | ||||
| Koordinatoj | 37° 0′ 0″ N, 6° 30′ 0″ O (mapo)376.5Koordinatoj: 37° 0′ 0″ N, 6° 30′ 0″ O (mapo) [+] | |||
|
||||
 |
||||
| Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj | ||||
 Vikimedia Komunejo: Mediterranean conifer and mixed forests [+] |
||||
La termino estas botanike agnoskita kiel plantasocio en la afrika kaj mediteranea scienca literaturo.[2]
Priskribo redakti
La ekoregiono konsistas el serio de enklavoj en Rif-Montaro kaj en enlandaj Meza Atlaso kaj Alta Atlaso de Maroko , en orienta Malgranda Atlaso (aŭ Tell-Atlaso) kaj orienta Sahara Atlaso de Alĝerio, kaj en la montaroj de Krumerio kaj Mogodo de Tunizio.
La ekoregiono de la Mediteraneaj nordafrikaj arbaroj kaj duonarbaroj ĉirkaŭas la Mediteraneajn koniferajn kaj miksajn arbarojn je pli malaltaj altecoj. Ambaŭ ekoregionoj fakte estas tre interplektitaj.
En Alta Atlaso la ekoregiono transiras al Alt-atlasa junipera stepo je la plej altaj situoj.
Flaŭro redakti
La kanopee dominanta arbo en la arbaroj estas Atlasa cedro (Cedrus atlantica). La atlas-cedraj arbaroj estas karakterizitaj de la ĉeesto de signifa nombro de unikaj ekotipoj de sub-mediteraneaj kaj eŭropaj-siberiaj arbaj kaj arbedaj specioj, kiuj atingas siajn plej sudajn arealajn limojn tie ĉi. Ili inkluzivas Eŭropan taksuson, Blankan sorbuson, Adstringan sorbuson, Acer opalus subsp. granatensis, Kampan aceron, Montpelieran aceron (A. monspessulanum), Prunus mahaleb, P. insititia, Ordinaron ilekson, Betula pendula subsp. fontqueri, Populus tremula, Lonicera etrusca kaj L. arborea. Juniperaj (Juniperus thurifera) duonarbaroj, pli ofte disvastigitaj en la ekoregiono Mediterani-atlasaj koniferaj kaj ĉiamverd-foliaj duonarbaroj, ankaŭ troviĝas je certaj altaj altitudoj de la maroka Meza Atlaso kaj la alĝeria Aŭras-Montaro. Super la arbarolimo, kiu atingas 2 700 metrojn en Maroko kaj 2 100 metrojn en Alĝerio, la vegetaĵaro estas tre riĉa je endemiaj specioj, superregataj de kusenoformaj kaj dornaj arbustaroj (Astragalus boissieri, A. numidicus, Vella mairei, kaj Arenaria pungens) kaj de herbejoj (Festuca algeriensis kaj Festuca desertii) [3].
Faŭno redakti
Endanĝerigitaj mamuloj en la ekoregiono inkluzivas la magoton (Macaca sylvanus) en lokoj kiel la montaro Djebel Babor (Alĝerio) [4] ; aliaj specioj en la ekoregiono ampleksas berberan cervon (Cervus elaphus barbarus), kaj berberan leopardon ( Panthera pardus panthera ). Dum la 1930-aj jaroj la lastaj atlasaj leonoj (Panthera leo leo), sovaĝeje vivantaj, estas formortintaj.
Endemiismoj redakti
Ĉeestas en la ekoregiono pli ol 450 rigore endemiaj specioj el la angiospermoj, kio rezultas el la longedaŭra izoliteco de holarktaj taksonoj je tiuj grandaj altecoj. Sur Djebel Babor, la dua plej alta monto de la alĝeria Tell-Atlaso, vegetadas la endemia numidia abio, kiu estas tre afina al pinsapo de la maroka Rif-Montaro. Quercus afares, speco de falfolia kverko, estas endemia en la ekoregiono. La Kabila sito estas minacata de formorto.
Naturkonservado kaj minacoj redakti
Tiuj arbaroj estas utilizitaj ekde malnovaj romanaj tempoj, sed la senarbarigo estas dramege kreskinta dum la lasta jarcento. La homa influo estas imponega, kompleksigita per la soci-ekonomia malstabileco de la magrebaj landoj.
Kompare kun la taksita origina arbararealo, la magrebaj landoj estas perdintaj 75 pocentojn de siaj cedraj arbaroj, 3 300 km² en Maroko kaj ĉirkaŭ 1 000 km² en Alĝerio. Rif-montaro perdis 1 000 km² de altarbaro[5] inter 1956 kaj 1971. Tiu sumiĝas je ĉirkaŭ 73 pocentoj de la totala arbarkovraĵo dum la hispana protektorato. El tiu rezultas ke en Rif-montaro la grundo perdiĝas pli rapide ol en iu ajn alia mediteranea regiono.
Referencoj redakti
Bibliografio redakti
- angle Hogan, C. Michael 2008 : Barbary Macaque (Macaca sylvanus). Globaltwitcher.com, ed. Nicklas Stromberg Arkivigite je 2012-04-19 per la retarkivo Wayback Machine
- france Lepoutre, B. 1961 : Recherches sur les conditions édaphiques de régénération des cédraies marocaines. Annales de la Recherche Forestière au Maroc, tome 6, fascicule I, 1-114.
- france Marion, J. 1955 : La régénération naturelle du cèdre dans les cédraies du rebord septentrional du Moyen-Atlas occidental calcaire. Annales de la Recherche Forestière au Maroc, tome 3, fascicule I, 31-149.
- france M'Hirit, Omar 1982 : Etude écologique et forestière des cédraies du Rif marocain. Essai sur une approche multidimensionnelle de la phytoécologie et de la productivité du cèdre (Cedrus atlantica Manetti). Annales de la Recherche Forestière au Maroc, tome 22, 502 p.
- france Quézel,P. 1981 : Les hautes montagnes du Maghreb et du Proche Orient : Essai de mise en parallèle des caractères phytogégraphiques. Actas III CONGR:OPTIMA. ANALES JARD. BOT., Madrid, 37(2): 353-372
- france Quézel, P. 1983 : Flore et végétation actuelles de l’Afrique du Nord, leur signification en fonction de l’origine, de l’évolution et des migrations des flores et structures de végétation passées. Bothalia, 14:3-4
- france Schoenenberger, A. 1995 : Groupements végétaux des séries de végétation. La végétation forestière. Essai de synthèse sur la végètation et la phyto-écologie tunisiennes, II&III. Programme folore et végétation tunisiennes, Vols. 5 & 6
- angle Van der Linde, Harry; Tiéga, Anada and Price, Thomas 2001 : Beyond Boundaries: Transboundary Natural Resource Management in Sub-Saharan Africa, Published by Biodiversity Support Program, 166 pages
Vidu ankaŭ redakti
| Palearktisaj mezvarmaj koniferarbaroj | |
|---|---|
| PA0501 Alpaj koniferaj kaj miksaj arbaroj |  Francio,  Italio,  Svislando
|
| PA0502 Altajaj montarbaroj kaj arbarstepo |  Ĉinio,  Kazaĥio,  Mongolio,  Rusio
|
| PA0503 Kaledoniaj koniferaroj |  Britio
|
| PA0504 Karpataj montarbaroj |  Ĉeĥio,  Pollando,  Rumanio,  Slovakio,  Ukrainio
|
| PA0506 Orient-afganaj montaraj koniferaroj |  Afganio,  Pakistano
|
| PA0507 Elborz-montara arbarstepo |  Irano
|
| PA0508 Helanŝanaj montaraj koniferaroj | Ĉinio
|
| PA0509 Hengduan-montaraj subalpaj koniferaroj | Ĉinio
|
| PA0510 Hokajdaj montaraj koniferaroj |  Japanio
|
| PA0511 Honŝuaj alpaj koniferaroj | Japanio
|
| PA0513 Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj |  Alĝerio,  Maroko,  Tunizio,  Hispanio
|
| PA0514 Nordorient-himalajaj subalpaj koniferaroj |  Barato,  Butano, Ĉinio
|
| PA0515 Nord-anatoliaj koniferaj kaj foliaj arbaroj |  Turkio
|
| PA0516 Kanjonaj alpaj koniferaj kaj miksaj arbaroj de Nuĵiang Langkang | Ĉinio
|
| PA0517 Ĉilian-montaraj koniferaroj | Ĉinio
|
| PA0518 Koniferaroj de Kjonglaj-Min | Ĉinio
|
| PA0520 Skandinavaj marbordaj koniferaroj |  Norvegio,  Svedio,  Finnlando
|
| PA0521 Tjanŝanaj montaraj koniferaroj | Ĉinio, Kazaĥio,  Kirgizio,  Taĝikio,  Uzbekio
|
Eksteraj ligiloj redakti
- angle Ekoregiono PA0513 : Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj (WWF)
- angle Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj (WWF)
- angle Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj (Wildworld) - Nacia Geografia Societo
- angle Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj (The Encyclopedie of Earth)
- angle Mediteraneaj koniferaj kaj miksaj arbaroj (Globalspecies) Arkivigite je 2019-04-23 per la retarkivo Wayback Machine
- angle Tutmondaj 200; numero 077 : Eŭropaj-mediteraneaj montaraj miksaj arbaroj (WWF) Arkivigite je 2016-10-10 per la retarkivo Wayback Machine
- france La marokaj cedraroj estas minacataj Arkivigite je 2009-06-22 per la retarkivo Wayback Machine
- france Genetikaj-arbaraj Nordafrikaj Resursoj kaj ilia konservado. Arkivigite je 2014-10-30 per la retarkivo Wayback Machine