Mileo
|
Tiu ĉi artikolo temas pri la termino mileo. Pri la planto milia panico (Panicum miliaceum), bonvolu vidi la artikolon Milia panico. Pri la genro Milio (Milium), bonvolu vidi la artikolon Milio. |
Mileo[noto 1] estas vastasenca netaksonomia termino,[1] uzita por nomi plurajn poacojn el malsamaj genroj. Mileoj estas indiĝenaj de pluraj partoj de la mondo[2] kaj estas uzitaj kiel cerealaĵo aŭ furaĝo. Mileoj kredeble estis uzitaj de homoj por ĉ. 7,000 jaroj, kaj ili estis kerne gravaj dum la disvolviĝo de agrikulturaj societoj.[3]
PriskriboRedakti
Mileoj estas cerealoj de la familio Poacoj kun malgrandaj grajnoj, kiuj kreskas en varmaj regionoj. Ili bone toleras sekajn periodojn kaj ekstreman veteron.[4]
SpeciojRedakti
Striktasenca mileoRedakti
Laŭ PIV, striktasence, la nomo mileo estas uzita por nomi la planton milian panicon[1][5] (Panicum miliaceum), kiu estas unujara poaco de la genro Panico, kun panikle aranĝitaj unufloraj spiketoj.
Aliaj specioj nomitaj mileoRedakti
Laŭ PIV, vastasence, mileo estas sinonimo de la jenaj plantoj:[1]
- Panicum miliaceum (Milia panico aŭ mileo) L.
- Setaria italica (Itala setario aŭ birdmileo) (L.) P. Beauvois
- Sorghum bicolor (Dukolora sorgo aŭ mileego) (L.) Moench
Aliaj plantoj nomitaj mileo estas la jenaj:
- Coix lacryma-jobi (L.), Hiobs-Träne
- Digitaria exilis (Kippist, Stapf, Fonio)
- Echinochloa
- Echinochloa crus-galli (Kokmileo) (L.) Beauv
- Echinochloa esculenta (Japana mileo) (A. Braun) H. Scholz
- Eleusine coracana (Fingra mileo) Gaertn.
- Setaria italica (Itala setario aŭ birdmileo) (L.) P. Beauvois
- Panicum
- Panicum miliaceum (Milia panico aŭ mileo) L.
- Panicum hirticaule (J. Presl)
- Panicum virgatum (Verga panico aŭ verga mileo) L.
- Paspalum scrobiculatum (L.)
- Pennisetum glaucum (Perla mileo) (L.) R. Br.
- Urochloa
- Urochloa deflexa (Gvinea mileo) (Schumach., H. Scholz)
- Urochloa ramosa (Tanita mileo) (L., R. D. Webster)
BildaroRedakti
Panicum miliaceum (Mileo ss)
A : Panicum miliaceum (Verga mileo)
B: Echinochloa crus-galli (Kokmileo)
Eleusine coracana (Fingra mileo)
Mileo en Barato
Eksteraj ligilojRedakti
- http://www.fao.org/docrep/W1808E/w1808e0l.htm Tabelo pri mileaj specioj angle
- http://www.hort.purdue.edu/newcrop/afcm/millet.html Mileo en la manlibro pri alternativaj rikoltoj angle
- http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/4335160.stm
NotojRedakti
ReferencojRedakti
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Mileo - Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto PIV
- ↑ Sorghum and millet in human nutrition. Food and Agriculture Organization of the United Nations (1995). Arkivigite je 2018-10-01 per la retarkivo Wayback Machine
- ↑ . Millet: How A Trendy Ancient Grain Turned Nomads Into Farmers (December 23, 2015). Alirita May 4, 2018.
- ↑ (2017) “Crop Production under Drought and Heat Stress: Plant Responses and Management Options”, Frontiers in Plant Science 8, p. 1147. doi:10.3389/fpls.2017.01147.
- ↑ Milia panico - Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto PIV
