Nigra-mara-kaspia stepo
La Nigra-mara-kaspia stepo aŭ Rusa stepo estas vasta stepo etendiĝante ekde la nordo de Nigra Maro ĝis la oriento de Kaspia Maro, ekde okcidenta Ukrainujo tra la Suda Federacia Distrikto kaj la Volgia Federacia Distrikto de Rusujo ĝis Kazaĥujo, estante parton de la pli vasta Eŭrazia Stepo, kaj limtuŝante la Kazaĥan stepon oriente.
| Nigra-mara-kaspia stepo | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| ekoregiono laŭ Monda Natur-Fonduso • temperate steppe [+] | ||||
| Landoj | ||||
| Koordinatoj | 48° 21′ 24″ N, 44° 31′ 48″ O (mapo)48.35653444.530067Koordinatoj: 48° 21′ 24″ N, 44° 31′ 48″ O (mapo) [+] | |||
| Areo | 994 000 km² (99 400 000 ha) | |||
|
||||
|
||||
 |
||||
| Nigra-mara-kaspia stepo | ||||
 Vikimedia Komunejo: Pontic steppe [+] |
||||
Tiu stepo ankaŭ estas tersupraĵa ekoregiono el la eŭropa-siberia ekoprovinco de la palearktisa ekozono laŭ la tipologio de la Monda Natur-Fonduso (WWF). La ekoregiono kongruas kun samnoma ekoregiono difinita de la Eŭropa Vivmedia Agentejo. Biome ĝi apartenas al Mezvarmaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj.
La termino Nigra-mara-kaspia regiono estas uzata en biogeografio por plantoj kaj bestoj de tiuj stepoj, kaj bestoj de Nigra Maro, Kaspio kaj Azova Maro. Genetika esploro identigis tiun regionon kiel la plej verŝajnan regionon kie okazis hejmkutimigado de la ĉevalo [1].
Priskribo redakti
La stepo proksimume etendiĝas ekde Dnepro ĝis Uralo aŭ 30° ĝis 55° orienta longitudo, kaj ekde Nigra Maro kaj Kaŭkazo en la sudo ĝis la mezvarma arbaro kaj tajgo en la nordo, aŭ 45° ĝis 55° norda latitudo.
La Nigra-mara-kaspia stepo kovras areon de 994 000 km2, etendiĝante ekde orienta Rumanujo tra suda Moldava Respubliko, Ukrainujo, Rusujo kaj nordokcidenta Kazaĥujo ĝis Uralo. La Nigra-mara-kaspia stepo estas limigita de Orient-eŭropa arbarstepo al nordo, transira zono de miksaĵo de herbejoj kaj foliarbaroj.
En la sudo, la Nigra-mara-kaspia stepo etendiĝas al Nigra Maro, escepte de la krimeaj kaj okcident-kaŭkaza montar-marbordoj, kie la Krimea submediteranea arbarmasivo difinas la sudan randaĵon de la stepoj. La stepo etendiĝas ĝis la okcidenta marbordo de Kaspio en Dagestano, sed la pli seka Kaspia malaltaĵa dezerto troviĝas inter la Nigra-mara-kaspia stepo kaj la nordokcidenta kaj norda kaspiaj marbordoj. La Kazaĥa stepo limigas Nigra-mara-kaspian stepon en la sudoriento.
Nigra Maro, Kaspio kaj Aralo estas restaĵoj de Turgaj-Maro, etendaĵo de Paratetis-Maro kiu etendiĝis sude kaj oriente de Uralo kaj kovrante multon de la nuntempa Okcident-Siberia Malaltebenaĵo dum la Mezozoiko kaj la Kenozoiko.
Historio redakti
Dum la Grek-romia antikvo la areo nomiĝis Skitujo kaj Sarmatujo. Dum pluraj jarmiloj la stepo estis uzata de multnombraj triboj de nomadaj rajdistoj, multaj el kiuj iris por konkeri landojn en la setlejaj regionoj de Eŭropo kaj en okcidenta kaj suda Azio. Finfine ĝi estis kondukita sub kontrolo de setleja popolo de Rusa Imperio en la 16-a jarcento ĝis la 18-a jarcento.
Historiaj popoloj kaj nacioj redakti
- Cimeroj (8-a – 7-a jarcentoj a.K.)
- Skitoj (8-a – 4-a jarcentoj a.K.)
- Sarmatoj
- Gotoj (3-a – 6-a jarcentoj)
- Prabulgaroj (3-a – 6-a jarcentoj)
- Hunoj (4-a – 8-a jarcentoj)
- Alanoj (5-a - 11-a jarcentoj)
- Avaroj 6-a – 8-a jarcentoj)
- Ĥazaroj (6-a – 11-a jarcentoj)
- Peĉenegoj (8-a – 11-a jarcentoj)
- Kipĉakoj (11-a – 13-a jarcentoj)
- Ora Hordo (13-a – 15-a jarcentoj)
- Kozakoj, Krimea Ĥanlando, Nogajoj kaj aliaj Tjurkaj popoloj (praŝtatoj kaj triboj de 15-a – 18-a jarcentoj)
- Rusa Imperio (18-a – 20-a jarcentoj)
- Sovetunio (20-a jarcento)
- Moldava Respubliko, Kazaĥujo, Rusa Federacio, Ukrainujo (20-a – 21-a jarcentoj)
Referencoj redakti
Vidu ankaŭ redakti
Eksteraj ligiloj redakti
- angle Ekoregiono PA0814 : Nigra-mara-kaspia stepo (WWF)
- angle Nigra-mara-kaspia stepo (WWF-Wildworld)
- angle Nigra-mara-kaspia stepo (Wildworld) - Nacia Geografia Societo
- angle Nigra-mara-kaspia stepo (The Encyclopedia of Earth)
- angle Nigra-mara-kaspia stepo (Globalspecies) Arkivigite je 2016-03-07 per la retarkivo Wayback Machine
- angle Situo de la ekoregiono : tajpu Pontic steppe. Arkivigite je 2011-09-07 per la retarkivo Wayback Machine
- angle Gugla mapo
- angle Cifereca Mapo de Eŭropaj Ekologiaj Regionoj
| Palearktisaj mezvarmaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj | |
|---|---|
| PA0801 Alaja-okcident-tjanŝana stepo |  Kazaĥio,  Taĝikio,  Uzbekio
|
| PA0802 Altajaj stepo kaj duondezerto | Kazaĥio
|
| PA0803 Centr-anatolia stepo |  Turkio
|
| PA0804 Daura arbarstepo |  Ĉinio,  Mongolio,  Rusio
|
| PA0805 Orient-anatolia montara stepo |  Armenio,  Irano, Turkio
|
| PA0806 Emin-vala stepo | Ĉinio, Kazaĥio
|
| PA0807 Feroaj subarktaj herbejoj |  Ferooj ( Danio)
|
| PA0808 Gisaro-alajaj duonarbaroj |  Kirgizio, Taĝikio, Uzbekio
|
| PA0809 Kazaĥa arbarstepo | Kazaĥio, Rusio
|
| PA0810 Kazaĥa stepo | Kazaĥio, Rusio
|
| PA0811 Kazaĥaj altaĵoj | Kazaĥio
|
| PA0812 Mezorienta stepo |  Irako,  Sirio
|
| PA0813 Mongolaj-manĉuraj herbejoj | Ĉinio, Mongolio, Rusio
|
| PA0814 Nigra-mara-kaspia stepo |  Moldavio,  Rumanio, Rusio,  Ukrainio
|
| PA0815 Sajana intermontara stepo | Rusio
|
| PA0816 Selenĝ-orĥona arbarstepo | Mongolio, Rusio
|
| PA0817 Sud-siberia arbarstepo | Rusio
|
| PA0818 Tjanŝana pied-montetara arida stepo | Ĉinio, Kazaĥio, Kirgizio
|