Orson Welles

Orson WELLES (naskiĝis la 6-an de majo 1915 en Kenosha, Viskonsino, mortis la 10-an de oktobro 1985 en Losanĝeleso) estis usona aktoro, scenaristo kaj reĝisoro.

Orson Welles
Oskar-premiito Oscar-academy-award-free.png
Orson Welles 1937.jpg
Persona informo
Orson Welles
Naskonomo George Orson Welles
Naskiĝo 6-an de majo 1915 (1915-05-06)
en Usono Kenosha, Viskonsino, Usono
Morto 10-an de oktobro 1985 (1985-10-10) (70-jara)
en Usono Losanĝeleso, Kalifornio, Usono
Mortis pro naturaj kialoj [#]
Mortis per korinfarkto [#]
Tombo Ronda [#]
Religio kristanismo [#]
Lingvoj angla [#]
Ŝtataneco Usono [#]
Alma mater Todd Seminary for Boys • School of the Art Institute of Chicago [#]
Subskribo Orson Welles
Familio
Patro Richard Head Welles [#]
Patrino Beatrice Ives Welles [#]
Edz(in)o Virginia Nicholson (1934-1940)
Rita Hayworth (1943-1948)

Paola Mori (1955-1985)

Amkunulo Oja Kodar • Dolores del Río [#]
Infanoj Beatrice Welles • Rebecca Welles [#]
Profesio
Okupo filmaktoro • teatra reĝisorofilmreĝisorofilmproduktorofilmmuntistoscenaristo • libretisto • ĝenra aktoro • dramaturgo • radio-prezentisto • iluziisto • teatra aktoro • teatra produktoro • televida aktoro • voĉaktoro • aktoro • reĝisoro [#]
Aktiva dum 1934–1985 [#]
Aktorado
Oskar-premio
La plej bona originala scenario
1941 - Citizen Kane
Honora Premio de Akademio
1971 - por tutviva laboro
Grammy
La plej bona parolita albumo
1977 - Great American Documents
1979 - Citizen Kane
1982 - Donovan's Brain
[#] Fonto: Vikidatumoj
Wikidata-logo.svg
Information icon.svg
vdr

Lia kariero komenciĝis en la Dublina Teatro Gate Theatre en la jaro 1931. Ekde 1933 li laboris ĉe Novjorka radiostacio. La atenton de Hollywood li kaptis per sia radiodramo War of the Worlds (adaptita laŭ verko de H. G. Wells). Li tiel genie prezentis ĝin, ke tiuj aŭskultantoj, kiuj elektis lian programon anstataŭ tiu de Edgar Bergen, vere kredis, ke eksterteranoj el Marso ekatakis la teron.

Mondfamon Welles gajnis pro la filmo Citizen Kane, al kiu li kontribuis kiel scenejisto, aktoro kaj reĝisoro. Kvankam la filmo ne portis grandan financan gajnon kaj eĉ estis bojkotata de la eldonisto William Randolph Hearst, kiu en ĝi vidis paralelojn al sia propra vivo, la senkonvenciaj eksperimentoj pri sonoj, kameraumado kaj filmotondado igis kritikantojn paroli pri majstroverko. Dum jaroj Citizen Kane estas sur la unua loko de la listo de la plej gravaj / famaj usonaj filmoj Arkivigite je 2007-04-04 per la retarkivo Wayback Machine.

Li geedziĝis kun usona aktorino Rita Hayworth, kiu rolis en lia The Lady from Shanghai.

Orson Welles, kiu ankaŭ famas pro siaj filmigoj de Ŝekspiraj verkoj, en 1971 gajnis Honor-Oskarpremion. Nuntempe li estas rigardata unu el la plej gravaj filmistoj de la kinohistorio.

Famaj filmojRedakti

Porokazaj aperojRedakti

Vidu ankaŭRedakti