Kristnaska Viro
Police
Kristnaska Viro, Paĉjo Kristnasko aŭ Kristnaska Paĉjo estas traduko de diverslingvaj versioj de fikcia kristnaska donacoportanto, kies fonto origine estas la figuro de Avo Frosto aŭ Sankta Nikolao. Santa Claus ([sent(e)KL(O)Z], estas nordamerika angligo de la nederlanda "Sinterklaas", kiu laŭvice estas formo de "Sankta Nikolao". "Paĉjo Kristnasko" estas esperantigo de la brita angla Father Christmas [fad(a) KRISmes].
Aliaj lingvoj
redakti- france Père Noël aŭ Papa Noël
- germane Weihnachtsmann [VAJnaĥtsman]
- portugale Pai Natal, Papai Noel (en Brazilo)
- hungare Mikulás (Nikolao)
- itale Babbo Natale
- rumane Moş Crăciun
- estone Jõuluvana
- greke Άγιος Βασίλης (Áyios Vasílis)
- finne Joulupukki
- svede Jultomten
- litove Kalėdų Senelis ("Kristnaska Maljunulo").
Fikcio
redaktiLaŭ fikciaj kristnaskaj libroj, kantoj kaj filmoj, La Kristnaska Viro estas maljuna dikulo kun longa, blanka barbo, kiu portas ruĝan kaj blankan kostumon, stiras flugantan sledon kiu estas tirata de boacoj kaj liveras donacojn dum Kristnaska antaŭnokto. Li loĝas en la Norda Poluso kun sia edzino, Sinjorino Claus. Tie li havas grandan fabrikon de ludiloj, kie laboras multaj elfoj tra la jaro. En la antaŭnokto de Kristnasko li liveras la donacojn per sia fluganta sledo. Li eniras domojn ne tra la pordego, sed tra la kamentubo. Li ne nur liveras la donacojn, sed ankaŭ enmetis dolĉaĵojn kaj ludiletojn en la ŝtrumpojn pendigitajn apud la kameno. (Tiu lasta kutimo devenas de la historia Sankta Nikolao). Li ofte ridas. La Kristnaska Viro estas ĉioscia: li scias ĉu vi estas bona aŭ malbona dum la jaro kaj havas grandan liston de infanoj kaj ilia boneco. Li ofte revizias kaj kontrolas la liston. Se vi estas malbona dum la jaro, li donacos al vi bulon de karbo, ne ludilon.
La nomoj de la flugantaj boacoj de Santa Claus estas: Dasher, Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Donder kaj Blitzen. Je 1964, li akiris novan boacon, Rudolph, kies nazo estas ruĝa kaj lumas (por gvidi la sledon tra la nebulo).
En la menso de multaj infanoj en Usono, Kristnasko ne estas festo de Kristo, sed la festo de Santa Claus. En la menso de multaj plenaĝuloj, Santa Claus estas simbolo de la bedaŭrinda komercigado de la sankta tago de Kristnasko.
Nur en 20-a jarcento Santa Claus iĝis populara per propagando de The Coca-Cola Company, kiu produktas Kokakolaon. Tiu firmao faris propagandan kampanjon kun figuro de la Kristnaska Viro, kiu uzis la kolorojn de la kompanio, kaj tio forte popularigis la figuron, ne nur en Usono sed ankaŭ en aliaj partoj de la mondo influitaj de usona kulturo.
Vidu ankaŭ
redakti- Avo Frosto, sovetunia inventaĵo de donacoportanto venanta la 31-an de decembro sen aludo al kristanismo
- Sankta Nikolao
- Le Père Noël est une ordure (filmo) (Paĉjo Kristnasko estas fiulo)
- The Polar Express (filmo) (La Polusa Ekspreso)
- Chys Khan [prononco "Kiŝ Kan"], jakuta "Ĥano de la Vintro", nekristana mita figuro iom simila al la koncepto de Paĉjo Kristnasko
- Rovaniemi (Rezidejo de Paĉjo Kristnasko apud la polusa cirklo)
- Tri reĝoj. Kristnaskaj donacoportantoj en multaj hispanparolantaj landoj.
Eksteraj ligiloj
redakti- Skribu al Paĉjo Kristnasko aŭ Avo Frosto en Esperanto, jen arkivigite laŭ stato de decembro 2013 (esperante, france kaj angle)
- NORAD sekvas la vojaĝon de la Kristnaska Viro Retejo havebla angle, ĉine, france, germane, hispane, itale, japane kaj portugale.
- intervjuo en Finnlando kun sinjorino Kristnasko pri sia edzo kaj la helpaj elfoj, jen hispane, sed ankaŭ haveble angle, ĉine, france, germane, itale, portugale, ruse kaj arabe
- Verda brita Paĉjo Kristnasko Artikolo de la BBC, diras ke la brita Paĉjo Kristnasko devas havi verdajn, kaj ne ruĝajn, vestojn (angle).