Propilamino

Ne konfuzu ĉi tiun artikolon kun Propanamido.

Propanamino
Plata kemia strukturo de la Propilamino
Tridimensia kemia strukturo de la Propilamino
Alternativa(j) nomo(j)
Propilamino
Kemia formulo	C3H9N
CAS-numero-kodo	107-10-8
ChemSpider kodo	7564
PubChem-kodo	7852
Propilamino ĉeestas en la floroj de kratago, en la oleo de gado-hepato kaj en la peklinga haringo.
Merck Index	15,7956
Fizikaj proprecoj
Aspekto	brulema, koroda, senkolora likvaĵo kun penetranta amoniaka odoro
Molmaso	59,112 g·mol-1
Denseco	0,719g cm−3
Fandpunkto	-83°C
Bolpunkto	48°C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,3887
Ekflama temperaturo	-12 °C
Memsparka temperaturo	320 °C
Solvebleco	Akvo:Tute solvebla
Mortiga dozo (LD50)	370 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R11 R20/21/22 R34
Sekureco	S16 S26 S36/37/39 S45
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero Xn Noca por la sano T+ Venena C Koroda
GHS Damaĝo Piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H225, H290, H302, H311, H311, H314, H318, H331, H335, H412
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P234, P240, P241, P242, P243, P260, P261, P264, P270, P271, P273, P280, P301+312, P301+330+331, P302+352, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P310, P311, P321, P330, P361, P363, P370+378, P403+233, P403+235, P404
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Propilamino aŭ C₃H₉N estas organika, alifata, primara amino kun tri karbonatomoj, brulema, koroda, senkolora likvaĵo kun penetranta amoniaka odoro, solvebla en akvo kaj aliaj organikaj solvantoj tiaj kiaj etanolo, acetono, benzeno, kloroformo kaj malmulte solvebla en kvarklorometano. En akva solvaĵo ĝi dissociiĝas kiel malforta bazo, kies karakterizo permesas la sintezon de aliaj kloridoj kaj saloj.

Propilamino estas uzata en analiza kemio en produktado de aliaj kemiaĵoj, kaj uzata kiel solvanto en organikaj sintezoj. Ĝi estas uzata kiel finigagento en la produktado de drogoj, farboj, kaŭĉukoj, sintezaj fibroj, tekstilaĵoj kaj rezinoj. Krom tio ĝi povas esti uzata kiel pornafta aldonaĵo kaj konservaĵo. Propilamino estas pli bazkaraktera ol propanamido.

Propilamino estis malkovrita en 1850 de la aŭstra kemiisto Theodor Wertheim (1820-1864) per traktado de narkotino kun natria hidroksido kaj pli malfrue estis raportita de Clemens Winkler (1838-1904) en la ergotino kaj peklakvo de haringo.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per traktado de propanaldehido kaj sodamido en ĉeesto de klorida acido:

++${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$++

Sintezo 2

• Preparado per interagado de propanolo kaj amoniako en acida medio:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{H_{2}SO_{4}}}\,}}$+

Sintezo 3

• Preparado per reakcio de propanolo kaj amonia sulfato:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2++3

Sintezo 4

• Per reduktado de propionitrilo en ĉeesto de platena katalizilo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{+\,4\,H}}\,}}$

Sintezo 5

• Per agado de kloropropano kaj amoniako:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcioj

Reakcio 1

• Preparado de kloropropano:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 2

• Preparado de amonia sulfato:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+2

Reakcio 3

• Preparado de "propilamino" per hidrolizo de la propanamido:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Literaturo

• Sigma Aldrich
• Alfa Aesar
• Pharmaceutical Journal
• Pharmaceutical Journal
• The Chemical News and Journal of Industrial Science
• The Pharmaceutical Journal and Transactions