Publius Septimius Geta
Publius Septimius Geta, aŭ Geta, estis la plijuna filo de Septimo Severo [1] el la dua edzino Julia Domna kaj naskiĝis en Romo (189), kiam lia patro estis nur prokonsulo de romia provinco en la servo de la imperiestro Komodo, kaj forpasis en Romo en 211.
| Publius Septimius Geta | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Persona informo | |||||
| Publius Septimius Geta | |||||
| Naskiĝo | 7-an de marto 189 en Romo | ||||
| Morto | 26-an de decembro 211 (22-jaraĝa) en Romo | ||||
| Mortis pro | hommortigo vd | ||||
| Mortigita de | Karakalo vd | ||||
| Tombo | Kastelo de Sankta Anĝelo vd | ||||
| Religio | Romia religio vd | ||||
| Lingvoj | latina vd | ||||
| Ŝtataneco | Roma regno vd | ||||
| Familio | |||||
| Dinastio | Severan dynasty vd | ||||
| Patro | Septimo Severo vd | ||||
| Patrino | Julia Domna vd | ||||
| Gefratoj | Karakalo • Septimia Major • Septimia Minor vd | ||||
| Profesio | |||||
| Okupo | mecenato vd | ||||
| |||||
| vd | Fonto: Vikidatumoj | ||||
Geta estis ĉiam duonrangigita kompare kun lia malplijuna frato Karakalo. Eble pro tio la rilatoj inter la du fratoj malfacilis ekde de la infanaĝo. Oftis la konfliktoj kiuj postulis la peradon de la patrino. Por kvietigi la plijunan filon la Patro Septimo al li donis la titolon de "Cezaro" en 198.
Dum la kampanjo kontraŭ la britonoj komence de la 3°-a jarcento, la imperia propagando pentris la Severan familion feliĉa, kiu harmonie deĵoris en la dividita povo. Karakalo estis vicreganto de la romia armeo, Julia Domna rolis kiel fidinda konsilistino kaj Geta funkciis kiel supera gravulo en la administrado kaj burokrataj oficoj. Sed la malsimpatio kaj la rivaleco inter la du fratoj estis tre fora el la solviĝo.
Kiam Septimo Severo mortis, la 4-an de februaro 211 en York, Karakalo kaj Geta estis kune proklamitaj imperiestroj kaj revenis al Romo, [2] sed la sekvantan jaron Geta murdiĝis fare de grupo de centestroj de lia frato Karakalo, en kiu partoprenis lia patrino Jiulia Domna.[3]. Li estis entombigita en tombo starigita de la patro por li en la Septimozono; sekve onklino Julia Mesa, fratino de Julia Domna, lin enterigis en la Maŭzoleo de Hadriano;[4] ankaŭ establo sur la via Appia, dirita ĝuste Tombo de Geta, estas identigita kun lia maŭzoleo.
Damnatio memoriae redakti
Ĉizite en la medaljono de la familio de la Severoj, kune kun Septimo Severo, Julia Damna kaj Karakalo, lia vizaĝo estis forskrapita pro la damnatio memoriae ordonita de lia malplijuna frato Karakalo kiu lin murdigis.
Post la fratomortigo, Karakalo kotmakulis lian memoron kaj ordonis ke lia nomo estu eliminita el ĉiuj surskriboj (damnatio memoriae). Tiupunkte kiel unika imperiestro li elpensis okazon sinliberigi de siaj politikaj malamikoj: historiaj fontoj informas ke en tiu periodo estis mortigitaj kaj forskrapitaj ĉirkaŭ 20.000 homoj.
Karakalo decidis elimini por ĉiam la spurojn de la ekzisto de sia frato aktivante tiun proceduron rezervitan nur al homoj kiuj per siaj agoj estis makulintaj la romanan honoron. Ekzemplaj spuroj de Damnatio memoriae ĉeestas en la arko de Septimo Severo en Romo en la Roma Forumo, kie la nomo de Geta estis forskrapita kaj anstataŭita per la vortoj optimis fortissimisque principibus, kaj en la arko de Septimo Severo en Leptis Magna, kie la bildo de Geta estas forskrapita. La detruo de la memoro de Geta estis inter la plej kapilare efektigitaj en la historio de Romo; pro tio trovi bildojn aŭ spurojn pri li maloftas kaj malfacilas. Unu el tiuj, marmora brusto, troviĝas en la arkeologia muzeo de Orvieto (Italio) kaj alia en la arkeologia muzeo de Kaltaniseto (Sicilio).
Notoj redakti
- ↑ Septimo Severo estis origine de la berbera gento
- ↑ Legendo volus ke Geta estis tiutempe nomumita reĝo de Britonio iniciate de la romiaj legioj en York; sed britonoj preferis Karakalon. Oni vidu en la Historia Regum Britanniae, Goffredo di Monmouth.
- ↑ Kasjo Diono Historia Augusta, Vivo de Antonino Karakalo, II, 4}}.
- ↑ Eric R. Varner, Mutilation and Transformation: Damnatio Memoriae and Roman Imperial Portraiture, BRILL, 2004, ISBN 90-04-13577-4, p. p. 168.
Bibliografio redakti
- antikvaj fontoj:
- Kasjo Diono, (Roma histroio), LXXVII; Erodiano, IV, 1; Goffredo di Monmouth, Historia Regum Britanniae; Historia Augusta.
- Modernaj studoj:
- Cesare Letta, La dinastia dei Severi in: AA.VV., Storia di Roma, Einaudi, Torino, 1990, vol. II, tomo 2; ripubblicata anche come Storia Einaudi dei Greci e dei Romani, Ediz. de Il Sole 24 ORE, Milano, 2008 (v. il vol. 16°)
- Santo Mazzarino, L'Impero romano, tre vol., Laterza, Roma-Bari, 1973 e 1976 (v. vol. II); riediz. (due vol.): 1984 e successive rist. (v. vol. II)
- François Zosso et Christian Zingg, Les Empereurs romains, édition Errance, 1995 (ISBN 2877722260)
Vidu ankaŭ redakti
Eksteraj ligiloj redakti
- Life of Geta (Historia Augusta en LacusCurtius: latina kaj angla teksto)