Rusa Akademio de Sciencoj

scienca organizo de Rusio

Rusa Akademio de Sciencoj (ruse Российская академия наук, Rossíjskaja akadémija naúk [rɐˈsʲijskəjə ɐkɐˈdʲemʲɪjə nɐˈuk], mallonge ruse РАН, RAN) estas supera scienca organizo de Rusio, gvida centro de fundamentaj esploroj en naturaj kaj sociaj sciencoj de la lando. Ĝi en 1991 evoluiĝis el la antaŭa Akademio pri Sciencoj de Sovetunio.

Rusa Akademio de Sciencoj
akademio de sciencoj
eldonejo Redakti la valoron en Wikidata
Informoj
fondodato 8-a de februaro 1724
fondinto(j) Petro la Granda vd
Situo
Geografia situo 55° 42′ 39″ N, 37° 34′ 40″ O (mapo)55.71079444444437.577813888889Koordinatoj: 55° 42′ 39″ N, 37° 34′ 40″ O (mapo)
lando Rusio
urbo Moskvo, Ruslando
Estraro
gvidanto Gennadij Krasnikov
ĉefestro(j) Gennady Krasnikov (en) Traduki (2022–)
Alexander Sergeev (en) Traduki (2017–2022)
Vladimir Fortov (en) Traduki (2013–2017)
Yury Osipov (en) Traduki (1991–2013)
Gury Marchuk (en) Traduki (1986–1991)
Anatoly Petrovich Alexandrov (en) Traduki (1975–1986)
Mstislav Keldysh (en) Traduki (1961–1975)
Alexander Nesmeyanov (en) Traduki (1951–1961)
Sergej Vavilov (1945–1951)
Vladimir Leontyevich Komarov (en) Traduki (1936–1945)
Alexander Karpinsky (en) Traduki (1917–1936)
Konstantin Konstantinoviĉ (1889–1915)
Dmitry Tolstoy (en) Traduki (1882–)
Friedrich Benjamin von Lütke (en) Traduki (1864–1882)
Sergey Uvarov (en) Traduki (1818–1855)
Laurentius Blumentrost (mul) Traduki
Jekaterina Daŝkova Redakti la valoron en Wikidata vd
retejo Oficiala retpaĝaro [+]
Listoj
membro de
vd
filioj
vd
jura formo ŝtata organizaĵo vd
Rusa Akademio de Sciencoj (Moskvo)
Rusa Akademio de Sciencoj (Moskvo)
DEC
Rusa Akademio de Sciencoj (Eŭropa Ruslando)
Rusa Akademio de Sciencoj (Eŭropa Ruslando)
DEC
Map
Rusa Akademio de Sciencoj
vdr
РАН (RAN)

En Rusio krom RAN estas ankoraŭ 3 fakaj ŝtataj akademioj: Rusa Akademio pri klerigado (ĝis 1991 - Akademio de pedagogiaj sciencoj de USSR), Rusa akademio pri arkitekturo kaj konstruaj sciencoj, Rusa Arta Akademio; Laŭ la Rusa Federacia Leĝo N 6 pri «Pri la scienco kaj ŝtata scienc-teknika politiko», tiu ĉi akademioj estas nekomercaj ŝtataj organizoj. Krom ili ekzistas ankaŭ neŝtataj komercaj akademioj.

Nuntempe la Akademio estas formita laŭ la branĉa kaj teritoria principo kaj ĝi enhavas 13 fakojn de RAN (laŭ sciencoj) kaj 4 regionajn filiojn, kaj ankaŭ 15 regionajn sciencajn centrojn. Krom tio RAN havas plurajn institutojn.

Fakoj de RAN

redakti
  • Fako de matematikaj sciencoj
    • Sekcio de matematiko
    • Sekcio de aplikataj matematiko kaj informadiko
  • Fako de fizikaj sciencoj
    • Sekcio de ĝenerala fiziko kaj astronomio
    • Sekcio de nuklea fiziko
  • Fako de energetiko, maŝinkonstruado, meĥaniko kaj kontrolprocesoj
    • Sekcio de meĥaniko
    • Sekcio de maŝinkonstruado
    • Sekcio de energetiko
  • Fako de informadikaj teknologioj kaj komputikaj sistemoj
  • Fako de ĥemio kaj scienco pri materialoj
    • Sekcio de ĥemio
    • Sekcio de sciencoj pri materialoj
  • Fako de biologiaj sciencoj
    • Sekcio de fizika kaj ĥemia biologio
    • Sekcio de biologio
  • Fako de sciencoj pri la Tero
  • Fako de sociaj sciencoj
    • Sekcio de filozofio, sociologio, psikologio kaj rajto
    • Sekcio de ekonomiko de UN
  • Fako de historiaj kaj sciencoj
  • Fako de fiziologio
  • Fako de medicinaj sciencoj
  • Fako de terkulturaj sciencoj
  • Fako de tutmondaj problemoj kaj internaciaj rilatoj
  • Instituto pri medicinaj-biologiaj problemoj

Regionaj filioj de RAN

redakti

Regionaj sciencaj centroj de RAN

redakti

Estraro de RAN

redakti

Gennadij Krasnikov — prezidanto de RAN (2022)

Vic-prezidantoj:

Historio

redakti
  • 1724 — Sankt-Peterburga Akademio de Sciencoj estas fondita en Sankt-Peterburg laŭ la ukazo de imperiestro Petro la Granda la 28-an de januaro 1724. La Akademio estis formita laŭ la modelo de la okcidentaj akademioj. Tamen malsame de ili, RAN estis pli dependa de la ŝtato.
  • 1747 — Imperia Akademio de sciencoj kaj artoj.
  • 1803 — Imperiestra Akademio de sciencoj.
  • 1836 — Imperiestra Sankt-Peterburga Akademio de sciencoj.
  • 1917 — Rusa Akademio pri sciencoj.
  • 1924 — Akademio de sciencoj de USSR.
  • 1936 — Akademio translokiĝas al Moskvo.
  • Formado de la filioj tra Rusio, akademio en la respublikoj (ekde 1991 ili estas aŭtonomaj akademioj).
  • 1991 — Rusa Akademio pri sciencoj estis restarigita far la ukazo de la Prezidento de Rusio kiel plej supera scienca organizo.

Nobelpremiitoj

redakti

En la listo forestas eksterlandaj membroj de la Akademio

Aliaj famaj akademianoj

redakti

Vidu ankaŭ

redakti

Eksteraj ligiloj

redakti