Slovena lingvo

sudslava lingvo parolata en Slovenio

La slovena lingvo (slovene: slovenski jezikslovenščina) estas slava lingvo de la hindeŭropa lingvaro. Ĝi havas ĉirkaŭ du milionojn da parolantoj, ĉefe en Slovenio, sed ankaŭ en Aŭstrio kaj en Italio (regiono de Triesto).[1] Ĝi estas la oficiala lingvo de Slovenio kaj unu el la oficialaj lingvoj de la Eŭropa Unio.[1]

Slovena lingvo
slovenščina
Mapo
lingvo • moderna lingvo
Western South Slavic
Parolata en Slovenio, Karintio (Aŭstrio), Kroatio, Italio, Hungario
Parolantoj 2 400 000
Denaskaj parolantoj 2,4 milionoj
Fremdlingvo / dua lingvo por ?
Skribo latina kun kelkaj aldonoj
Lingvistika klasifiko
Hindeŭropa lingvaro
Slava lingvaro
Suda slava lingvaro
Slovena lingvo

Oficiala statuso
Oficiala lingvo en Slovenio, Eŭropa Unio
Reguligita de Slovena Akademio de Sciencoj kaj Artoj
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
  ISO 639-1 sl
  ISO 639-2
    Bibliografia slv
    Terminologia ?
  ISO 639-3 slv
  SIL slv
  Glottolog slov1268
Angla nomo Slovene
Franca nomo slovène
Vikipedio
vdr
Specimeno
Očenaš (Patro nia)

Oče naš,
ki si v nebesih,
posvečeno bodi tvoje ime,
pridi k nam tvoje kraljestvo,
zgodi se tvoja volja,
kakor v nebesih, tako na zemlji.
daj nam danes naš vsakdanji kruh
in odpusti nam naše dolge,
kakor tudi mi odpuščamo svojim dolžnikom,
in ne vpelji nas v skušnjavo,
temveč reši nas hudega.
Amen.

Alfabeto redakti

La slovena uzas la latinan alfabeton kun tri diakritaj literoj nomataj šumniki (č, š kaj ž). Ĝi konservas kelkajn trajtojn de la malnova slava lingvo kaj ĝin influis la latina, la germana kaj la itala.

Jen la literoj de la slovena alfabeto:

A, B, C, Č, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, R, S, Š, T, U, V, Z, Ž.

En la vikipedio, la literoj Č, Š kaj Ž estas kodita tiel:

  • Č: Č (majuskla), č (minuskla) - č prononcata kiel ĉ
  • Š: Š (majuskla), š (minuskla) - š prononcata kiel ŝ
  • Ž: Ž (majuskla), ž (minuskla) - ž prononcata kiel ĵ

Historio redakti

La unua dokumento en la lingvo estas la Manuskriptoj de Freising, verkitaj inter la jaroj 972 kaj 1039, kiuj entute estas la unua latin-alfabeta kontinua teksto en slava lingvo.

En 1584, Adam Bohorič verkis sian plej elstaran verkon, nome Arcticae horulae succisivae (Liberaj vintraj horoj).[2] La libro, verkita en Latino, estis la unua gramatiko de slovena kaj la unua slovena normiga gvidilo. Ĝi estis adaptita kaj republikigita kiel Grammatica latino-germanico-slavonica en 1715 fare de Janez Adam Geiger. En tiu verko, Bohorič kodigis la unuan slovenan alfabeton, nune nomata Bohorič-a alfabeto. Ĝi estis uzata ĝis la 1840-aj jaroj, kiam ĝi estis anstataŭata de la Gaj-a latina alfabeto.

Slovena literaturo estas la literaturo verkita en slovena lingvo. Ĝi ampleksiĝas al ĉiuj literaturaj ĝenroj el kiuj historie la slovena historia fikcio estas la plej disvastigita ĝenro de fikcio. La romantisma eposa poezio de la 19-a jarcento verkita de la elstara figuro de la slovena literatura kanono, nome France Prešeren, inspiris praktike la tutan slovenan literaturon.

Slovena literaturo redakti

  Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Slovena literaturo.

Slovena literaturo estas la literaturo verkita en slovena lingvo. Ĝi ampleksiĝas al ĉiuj literaturaj ĝenroj el kiuj historie la slovena historia fikcio estas la plej disvastigita ĝenro de fikcio. La romantisma eposa poezio de la 19-a jarcento verkita de la elstara figuro de la slovena literatura kanono, nome France Prešeren, inspiris praktike la tutan slovenan literaturon.

Bildaro redakti

Vidu ankaŭ redakti

Notoj redakti