Praskandinava lingvo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
forprenis eraran ligon al la angla artikolo pri la Norena
Bab (diskuto | kontribuoj)
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Lingvo]] > [[Lingvaj familioj]] > [[Hindeŭropa lingvaro]] > [[Ĝermana lingvaro]] > '''PraskandinaviaPraskandinava lingvo'''
----
 
La PraskandinaviaPraskandinava estas la plej antikva skribita lingvo de [[Skandinavio]]. Ĝi troviĝas kiel mallongaj, [[runa alfabeto|runaj]] ĉizaĵoj dise tra Suda Skandinavio, sur [[menhiro]]j kaj tomboŝtonoj. La unuopajn vortojn kaj frazetojn (skribitaj per la plej antikva run-sistemo, la 24-litera ''[[futhark]]'') oni plejparte sukcesis deĉifri, sed ili estas tro malmultaj por riveli koheran gramatikon. Tamen, per la [[kompara metodo]] la sciencistoj konstruis teorian modelon de la lingvo.
 
La PraskandinaviaPraskandinava estas rekta ido de la senatesta [[Praĝermana lingvo]], kaj tre proksima kuzo de la [[Gota lingvo|Gota]]. Ĝermanoj supoze ekloĝis la areon ĉirkaŭ jaro 0, kaj ĉ. 200 jarojn poste ekaperis la unuaj praskandinavilingvaj run-skribaĵoj. Inter ĉ. 500 kaj 700 la lingvo evoluegiĝis, disiĝanta al [[Pranorvega]] (kiu esence identas kun [[Praislanda]], la fama lingvo de la [[sagaoj]]), [[Pradana]] kaj [[Prasveda]].
 
'''Strukturo'''
 
La plej fama frazo de la PraskandinaviaPraskandinava estas skribaĵo sur unu el la hodiaŭ perditaj "Oraj Kornoj" (''[[Guldhornene]]'') el antikva [[Jutlando]]. Ĝi legatas:
 
:ek hlewagastiR holtijaR horna tawido
Linio 18:
Pere de tio oni povas doni etan priskribon:
 
*Male al sia pli konata ido Praislanda, la vortoj de la PraskandinaviaPraskandinava, ankoraŭ ne reduktitaj, aspektas tre ''longaj''. Kp. la postan version de la nomo: Hlegestr.
*La substantivoj havas sufiksojn kiuj montras kazon, sekson ktp. Por masklaj vortoj unu\nombraj, tiu estas ''R''.
*La vokalsistemo estas preskaŭ kiel la Esperanta, sed oni distingas inter longaj kaj mallongaj.