Kiel registrite je 17:12, 30 mar. 2007 redakti Eric.Coffinet (diskuto \| kontribuoj) Patrolantoj 3 194 redaktoj →‎''Al Qá'im'' ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 18:22, 30 mar. 2007 redakti malfari NicholasJB~eowiki (diskuto \| kontribuoj) 136 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: La '''Proklamoj de la Báb''' pri Sia profeta misio okazis unue private en Sia domo de [[Ŝirazo]] ([[Persio]]) je la [[23-a de majo]] [[1844]] ([[Islama kalendaro\|5-a de ''Jamádíyu’l-~~Avval~~Awwal'' 1260 p.H.]]), kaj poste publike dum Sia pilgimado al [[Mekko]] ([[Arabio]]), okaze de Sia proceso en [[Tabrizo]] kaj en Siaj Skriboj. Li deklaris esti la "Promesito" (''~~Mihdí~~Mahdí'' aŭ ''Qá'im'') atendita de la [[Islamo\|islamanoj]]. ==La "Promesito" de Islamo== La [[Korano]] ne parolas pri Li sed multaj rakontoj (hadisoj) de la islama tradicio priskribas lin. La [[Sunaismo\|sunaistoj]] nomas lin ''~~Mihdí~~Mahdí'' ~~(prononcu : Mehdi)~~ kaj la [[Ŝijaismo\|ŝijaistoj]] nomas lin ''Qá'im'' ~~(prononcu : Ra-em)~~. ===''Al Mihdí''=== Etimologie, la vorto '''~~Mihdí~~Mahdí''' ([[Araba lingvo\|arabe]] : مَهْديّ ) devenas de la trilitera verbo ''HADA'' kaj signifas "Tiun, kiu estas bone gvidata". En la religia terminaro islama tiu vorto signifas viron el la familio de la [[Profeto]] [[Mohamedo]] (titolitan ''Siyyid''), kiu aperos dum la "Fino de la Tempoj" por restarigi sur la tero pacon kaj justecon, post kiam ĝin regos malpaco kaj maljusteco, antaŭ la "reveno" de [[Jesuo]] ('' 'Ísá''). La uzo de la difinita artikolo araba "AL" klare indikas, ke temas pri homo kaj ne pri simbolo aŭ ideo. Legeblas la jena hadiso en la kolekto titolita Musnad Ahmad ibn Hanbal : "Dio malkaŝos la ''~~Mihdí~~Mahdí''-on el mia familio tuj antaŭ la "Tago de Juĝo"; eĉ se la mondo havus nur unusolan tagon por daŭre ekzisti, li restarigos sur la tero justecon kaj malaperigos tiranecon kaj subpremadon" <ref>Musnad Ahmad ibn Hanbal, Vol 1. p 99</ref> ===''Al Qá'im''=== '''Al-Qá'im''' (arabe : القائم = la Releviganta) estas figuro kvazaŭ mesia en la ŝijaisma islamo. Ĝi similas al ''Al ~~Mihdí~~Mahdí'' sed ankaŭ rilatas al la [[Kaŝita Imamo]]. Por la [[ismaelistoj]] tiu Kaŝita Imamo estas ''Ismá'íl'' filo de la sesa Imamo ''Ja'far-i aṣ-Ṣádiq'' ([[702]]-[[765]]), sed por la [[dekduimamistoj]] Li estas la dekdua Imamo ''Muḥammad al-Mihdí'' ([[868]] - ?) : Kiam mortis la 11-a Imamo ''Ḥasan-i al-Askarí'' ([[846]]–[[874]]), lia 5-jara filo ''Muḥammad'' malaperis je la [[24-a de julio]] [[874]] (4-a de ''<u>Sh</u>~~avvál~~awwál'' 260 p.H.) : tiam komenciĝis la "Mallonga Kaŝado" (''<u>Gh</u>~~aybat-i~~aybatu'ṣ-Ṣu<u>gh</u>rá''), dum kiu la [[Imamo]] daŭre gvidis la komunumon per mesaĝistoj titolitaj ''~~Abváb~~Abwáb'' (arabe: ابواب pordoj; s. باب báb ~~pordoj~~). Estis kvar tiaj homoj (arabe: الارْبع نُوّاب : la kvar reprezentantoj) : ''Abú-'Umar-'U<u>th</u>mán ibn~~-i-~~ Sa'íd'' de [[874]] ĝis [[917]] ''Abú-Ja'far Muḥammad- ibn~~-i-~~ 'U<u>th</u>mán'' de [[917]] ĝis [[918]] ''Ḥusayn- ibn~~-i-~~ Rúḥ Naw-ba<u>kh</u>tí'' de [[918]] ĝis [[938]] ''Abu'l-Ḥasan 'Alí- ibn~~-i-~~ Muḥammad Símarí'' de [[938]] ĝis [[939]] Kiam mortis la lasta ĉirkaŭ [[940]] (329 p.H.), komenciĝis la "Longa Kaŝado" (''<u>Gh</u>~~aybat–i~~aybatu'l-Kubrá'') de la Imamo, kiu ne plu havis fizikajn kontaktojn kun la kredantoj. Ŝijaistoj asertas, ke la Imamo ne mortis sed vivas kun siaj elektitaj disĉiploj en misteraj urboj ''Jábulqá'' kaj ''Jábulsá''. Kiam finiĝos la Tempoj, ke regos surtere maljusteco kaj malpaco, ke la miskredantoj estos konfuzitaj kaj malesperigitaj, li reaperos kun [[Jesuo]]-[[Kristo]] por venki la miskredantojn kaj restarigi universalajn pacon kaj justecon dum mil jaroj. Li estos signo anoncanta tiun "Tagon de Dio" (''Yawmu'lláh'') aŭ "Tagojn de Dio" (''Ayyámu'lláh''), kiu havas diversajn nomojn en la Korano : La "Tagon de Juĝo" (''~~Yawmu’l~~ Yawmu’d-Dín'')" en ''Qur'an'' 1/4. la "Tago de la Releviĝo" (''Yawmu'l-Qíyámat'') en ''Qur'án'' 2/85. La "Horo" (''As-Sá'at'') en ''Qur'án'' 6/31. Linio 30: La "Tago de la Reviviĝo" (''Yawmu'l-Ba'the'') en ''Qur'án'' 30/56. La "Tago de la Apartigo" (''Yawmu'l-Fasl'') en ''Qur'án'' 37/21. La "Tago de la Renkonto" (''Yawmu'lt-Taláq'') en ''Qur'án'' 40/15. La "Tago de la Unuiĝo" (''Yawmu'l-Jam' '') en ''Qur'án'' 42/7. La "Tago de la Minaco" (''Yawmu'l-Wa'íd'') en ''Qur'án'' 50/20. Linio 37: La "Neeviteblaĵo" (''Al-Háqqa'') en ''Qur'án'' 69/1. La "Granda Katastrofo" (''At-Támmatu'l-Kubrá'') en ''Qur'án'' 79/34. La "Surdiganta Bruego" (''As-~~Sákhkhat~~Sá<u>khkh</u>at'') en ''Qur'án'' 80/33. La "Tago de la Renversa Okazontaĵo" ( Al-<u>Gh</u>á<u>sh</u>íyat'') en ''Qur'án'' 88/1. *La "Tago de Terura Frapego" (''Al-Qári'at'') en ''Qur'án'' 101/1-4 ===Ŝejĥismo=== ''<u>Sh</u>ay<u>kh</u> Aḥmad-i-Aḥsá'í'' ([[1753]]-[[1826]]) estis [[Barejno\|barejna]] teologo ŝijaista, kiu fondis fine de la [[18-a jarcento]] en [[Persio]] kaj [[Irako]] religian skolon, kies membroj estis nomitaj "ŝejĥistoj" (''<u>Sh</u>ay<u>kh</u>í'') kaj atendantaj la baldaŭan reaperon de la ''Qá'im''. Post lia morto ''Siyyid Káẓim-i-Ra<u>sh</u>tí'' ([[1793]]-[[1843]]) fariĝis skolestro. ''Siyyid Káẓim'' promesis al siaj sekvantoj, ke la ''Qá'im'' (aŭ ''~~Mihdí~~Mahdí'') baldaŭ alvenos. Li ne nomis posteulon sed anstataŭe ordonis al la ŝejĥistoj ĵus antaŭ sia morto, ke ili serĉadu la Promesiton tra Persio. Tial, post la morto de sia gvidanto, [[Mullá Husayn\|''Mullá Ḥusayn-i-Bu<u>sh</u>ru'í'']] ([[1813]]-[[1849]]) preĝis kaj fastis dum 40 tagoj kaj poste vojaĝis al [[Ŝirazo]] (''<u>Sh</u>íráz''), kie li finfine renkontiĝis kun la ''Báb''. <ref> Kroniko de Nabil, [http://www.freewebs.com/bahaakredo/cxapitro1.html ĉapitroj 1-a kaj 2-a]</ref> ==Privata Deklaro en Ŝirazo== [[Dosiero:House_of_the_bab.jpg\|thumb\|right\|Domo de la Bab en Ŝirazo kie Li deklaris Sian Mision]] [[Dosiero:Room-bab.jpg\|thumb\|right\|Ĉambro kie la Bab deklaris Sian Mision]] Finfine de sia esplora vojaĝo, ''Mullá Ḥusayn'' atingis la urbon Ŝirazo, kune kun siaj parencoj. Li tie renkontiĝis kun ''Siyyid 'Alí Muḥammad -i-<u>Sh</u>írází'', kiu invitis lin al sia domo. ''Mullá Ḥusayn'' akceptis la inviton kaj komencis interparoli kun Li. ''Mullá Ḥusayn'' mem rakontas tion, kio okazis en la privateco de la ĉambro : "Tiu nokto, tiu memorinda nokto, estis la antaŭvespero de la kvina tago de ''Jamádíyu’l-Avval'', en la jaro 1260 p.H. (je la [[22-a de majo]] [[1844]]). Estis ĉirkaŭ unu horo post sunsubiro, kiam mia junula Gastiganto komencis interparoli kun mi : "Kiun, post ''Siyyid Káẓim''," Li demandis min, "vi konsideras kiel lian posteulon kaj vian ĉefon?" - "Ĉe la horo de sia morto," mi respondis, "nia mortinta instruanto insiste admonis, ke ni forlasu niajn hejmojn, disvastiĝu ĉien, serĉadante la promesitan Amaton. Tial mi vojaĝis Persujon, leviĝis por plenumi lian ordonon, kaj ankoraŭ okupiĝas je mia serĉado." – "Ĉu via instruanto," Li plie demandis, "donis al vi iajn detalajn signojn pri la distingiloj de la Promesito" - "Jes," mi respondis, "Li estas de pura deveno, de famega gento, de la idaro de ''Fáṭimih''. Rilate al Lia aĝo, Li estas pli ol dudekjara kaj malpli ol tridekjara. Li estas dotita de ennaskita kompreno, Li estas mezalta, detenas sin de fumado kaj estas malembarasita de korpaj senperfektaĵoj." - Li paŭzis tempospacon, kaj tiam kun vibranta voĉo Li deklaris : "Jen, ĉiuj ĉi tiuj signoj estas videblaj en Mi !" Tiam Li konsideris aparte ĉiun el la suprecititaj signoj kaj konvinkige pruvis, ke ĉiuj rilatas al Li." <ref> Kroniko de Nabil [http://www.freewebs.com/bahaakredo/cxapitro3.html ĉapitro 3-a] </ref> Linio 67: ==Diversaj Titoloj de ''Báb''== La unua titolo, kiun alprenis ''Siyyid 'Alí-Muḥammad -i-<u>Sh</u>írází'', estis ''al-Báb'' <ref> Kroniko de Nabil [http://www.freewebs.com/bahaakredo/cxapitro3.html ĉapitro 3-a]</ref>, kies signifo en la araba lingvo estas "la Pordo". Sed tiu titolo estigis miskomprenon de la ŝijaistoj pri Liajn pretendojn : pro ke la kvar mesaĝistoj de la "Kaŝita Imamo" dum la "Mallonga Kaŝado" tiel titoliĝis kaj ke laŭ hadiso <ref>[http://www.al-islam.org/tahrif/cityofknowledge/index.htm al-islam.org]</ref> la Profeto Mohamedo diris "Mi estas la urbo de scio kaj '' 'Alí'' estas ĝia pordo", ili opiniis, ke la ''Báb'' estis peranto inter ili kaj la "Kaŝita Imamo". Tial, kiel rezignon pri Liaj pretendoj, la ŝijaistaj religiestroj de Ŝirazo favore akceptis la konfeson de ''Báb'' dum Lia pridemandado en [[1845]] : "La kondamno de Dio estu sur tiu, kiu konsideras min aŭ kiel reprezentanton de la Imamo aŭ kiel ties pordon. La kondamno de Dio estu ankaŭ sur tiu, kiu akuzas min pri tio, ke mi neis la unuecon de Dio, ke mi malkonfesis la profetecon de Mohamedo, la Sigelo de la Profetoj, ke mi malakceptis la verecon de iuj el la antikvaj senditoj, aŭ ke mi rifuzis ekkoni la gardantecon de '' 'Alí'', la Komandanto de la kredantoj, aŭ de iuj el la imamoj, kiuj postvenis lin." <ref>Kroniko de Nabil [http://www.freewebs.com/bahaakredo/cxapitro8.html ĉapitro 8-a]</ref> Fakte Li asertis esti NE la "pordo" de la ''Qá'im'', sed tiu "Promesito" mem, la "pordo de Dio" (باب الله ''Báb'u'lláh'') <ref> Kroniko de Nabil [http://www.freewebs.com/bahaakredo/cxapitro3.html ĉapitro 3-a]</ref> ! Poste Li revendikis rangon egalan al tiu de la Profeto Mohamedo, per titoloj kiel "Primara Punkto" (''Nuqṭiy-i-Ulà'') <ref>el Epistolo al ''Muḥammad <u>Sh</u>áh'' en "Sélection des Écrits du Báb" eldonita de M.E.B. (205 Rue du Trône, 1050 Brukselo, Belgio), 1984 D/1547/1984/1 p.11)</ref>, ĉar el tiu punkto devenas ĉio kreita kaj ĉiuj Literoj de la Libro (tiel Siajn 18 unuajn disĉiplojn la ''Báb'' titolis la [[Literoj de la Vivanto]] ). Li konsideris Sin kiel "Manifetiĝon de Dio" (en la persa lingvo ''Mazhar-i-iláhí'' = manifestiĝo de la diaj kvalitoj en homa templo) kaj Liaj disĉiploj ankaŭ nomis Lin per la titoloj ''Ḥazrat-i-A'lá'' (Plejalta Ĉeesto), ''Jamál-I-Mubárak'' (Benita Belo), ''Ḥaqq Ta'álá'' (Plejpotenca Vero), ''Ṣáḥibu'z-Zamán'' (la Sinjoro de la Erao), ''<u>Dh</u>ikr'u'lláh'' (Rememoro de Dio) kaj ''Qurrat'ul 'Ayn'' (Konsolo de la Okuloj)

Proklamoj de Bab: Malsamoj inter versioj