Gheorghe Lazăr: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e robot Adding: hu:Gheorghe Lazăr, ru:Лазарь, Георгий |
aldonaj informoj |
||
Linio 1:
'''Gheorghe LAZĂR''', naskita la {{daton|5|junio|1779}} en la vilaĝo [[Avrig]] en [[Transilvanio]] kaj mortinta tie la {{daton|17|septembro|
[[Dosiero:ASTRA_Sibiu_Gheorghe_Lazar.jpg|thumbnail|right]]
Kiel junulo, filo de kamparano, li konatiĝis kun [[Samuel von Brukenthal]], kiu zorgis pri lia edukado en [[Cluj-Napoca|Cluj]] kaj [[Vieno]], kie Lazar studis natursciencon kaj [[teologio]]n. Reveninte post doktoriĝo al Transilvanio li iĝis profesoro ĉe la pastra seminario de [[Sibiu]]. Li decidis ne iĝi pastro, ĉar li admiris [[Napoléon Bonaparte|Napoleonon]], eble ankaŭ la sekularajn idealojn de la [[Franca revolucio de 1789|Franca Revolucio]]. Laŭ aliaj la eklezio rifuzis lin pro lia reformemo.
[[Dosiero:GheorgheLazarSibio.jpg|thumbnail|left|Monumento al Lazar en Sibiu]]
En [[1818]] li en [[Bukareŝto]] fondis akademion de [[filozofio]] kaj [[matematiko]], la unuan altlernejon de Rumanio. Ĝi ankoraŭ ekzistas sub la nomo "Politeknika Universitato", kiun ĝi ricevis en [[1920]].
En [[1821]] li grave malsaniĝis. Li reiris al sia hejma vilaĝo (kies estro estis lia frato) kaj tie mortis. Lia tombo estas en la korto de la ortodoksa kirko de Avrig.
== Verkoj ==
Pluraj liceoj en Rumanio portas lian nomon, interalie la liceo en Sibiu, kie li mem studis en [[1801]]/02.▼
Preskaŭ ĉiuj verkoj de Lazăr restis manuskriptoj.
Li tradukis en la [[germana lingvo|germana]] al la [[rumana lingvo|rumana]] moralajn por-infanajn instrutekstojn de la pedagogo [[Johann Heinrich Campe]]. En Sibio li verkis kompendion pri la geografio de Transilvanio kaj ruman-germanan gramatikon; ambaŭ perdiĝis. En Bukareŝto li verkis tekston pri aritmetiko kaj geometrio. Parto de liaj verkoj estis publikigita post lia morto:
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1779|L]]▼
* Trigonometria, red. Traian Lalescu, Bukareŝto, 1919.
[[Kategorio:Mortintoj en 1821|L]]▼
* G. Bogdan-Duică k G. Popa Lisseanu, Viaţa şi opera lui Gheorghe Lazăr [vivo kaj verkoj de G. L.], Bukareŝto, 1924.
* Scrierile matematice ale lui Gheorghe Lazăr, red. Axente Creangă, Bukareŝto, 1968.
== Honoroj ==
▲Pluraj liceoj en Rumanio portas
Same multaj stratoj en Rumanio estas nomitaj laŭ li, kaj municipo [[Gheorghe Lazăr (Ialomiţa)|Gheorghe Lazăr]] en [[distrikto Ialomiţa]].
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}} [http://www.cnlazar.ro Gheorghe-Lazăr-Kolegio] en [[Bukareŝto]]
{{el}} [http://www.sibiu.hermannstadt.ro/localitati/avrig/ro/avrig3.htm Bildo de lia tombo]
{{el}} http://cgl.verena.net (Gheorghe-Lazăr-Liceo en Sibio, dumtempe ne funkcias)
{{el}} [http://ro.wikisource.org/wiki/Gheorghe_Laz%C4%83r_(Heliade) Teksto pri li] de [[Ion Heliade Rădulescu]] en Vikifonto
[[de:Gheorghe Lazăr]]
| |||