Teorbo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo: thumb|Teorbo La '''teorbo''' (it. ''Tiorba'', fr. ''Tuorbe'', angl. ''Theorbo'') estas muzikinstrumento, kiu apartenas kiel plukinstrumento al la [[kordin... |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Theorbe.png|thumb|Teorbo]] La '''teorbo''' (it. ''Tiorba'', fr. ''Tuorbe'', angl. ''Theorbo'') estas [[muzikinstrumento]], kiu apartenas kiel [[plukinstrumento]] al la [[kordinstrumento]]j. La nomo '''teorbo''' markas serion de diversaj bas[[liuto]]j, la tiel nomataj '''arĉliutoj''', ties komuneco konsistas en dua agordejo por la muntado de bordunkordoj: [[Liuto attiorbato]], [[Arciliuto]], [[Chitarrone]], franca [[Théorbe des pieces]], angla Theorbo, [[Archlute]], germana [[Barocklaute]], [[Angelique]] / [[Angelica]]. La [[etimologio]] de la nomo ĝis nun estas neklara.
== Historio ==
La nova muziko ekde [[1600]] ([[monodio]], [[Giulio Caccini]]) necesigis instrumentojn kun malalta basregistro por la akompano. Pli
Plua distingilo de la diversaj tipoj de teorboj estas ilia alteco kaj ligite al tio la longa [[fingrotabulo]]-[[mensuro]], kiu povas varii inter 76 kaj 98 cm. Enterokordoj, kiuj estas tiel
[[Image:Theorbo-ref.jpg|thumb|right|Theorbo]]▼
La plej elstaraj muikistoj de la instrumento en [[Italio]] estis [[Johann Hieronymus Kapsberger]] kaj [[Alessandro Piccinini]]. Oni ne scias, ĉu en [[Anglio]] ekzistis solomuziko por teorbo, sed i.a. [[William Lawes]] uzis ĝin en sia [[ĉambromuziko]]. En [[Francio]] oni ŝatis teorbojn ĝi meze de la [[18-a jarcento]] kaj utiligis ilin kaj por ĉambromuziko kaj orkestraĵoj ([[Nicolas Hotman]], [[Robert de Visée]]). La kortegorkestroj de [[Vieno]], [[Bayreuth]] kaj [[Berlino]] laborigis
▲Plua distingilo de la diversaj tipoj de teorboj estas ilia alteco kaj ligite al tio la longa [[fingrotabulo]]-[[mensuro]], kiu povas varii inter 76 kaj 98 cm. Enterokordoj, kiuj estas tiel langaj kaj tamen sonu, ne estas produkteblaj. Tiel oni devas agordi je kelkaj tipoj la unuan aŭ ankaŭ la unuan kaj duan ĥoron oktavon pli malalte (Chitarrone, Théorbe des pieces, Archlute), tiel ke la tria ĥoro estas la plej alta.
▲[[Image:Theorbo-ref.jpg|thumb|right|Theorbo]]
▲La plej elstaraj muikistoj de la instrumento en Italio estis [[Johann Hieronymus Kapsberger]] kaj [[Alessandro Piccinini]]. Oni ne scias, ĉu en Anglio ekzistis solomuziko por teorbo, sed i.a. [[William Lawes]] uzis ĝin en sia [[ĉambromuziko]]. En Francio oni ŝatis teorbojn ĝi meze de la 18-a jarcento kaj utiligis ilin kaj por ĉambromuziko kaj orkestraĵoj ([[Nicolas Hotman]], [[Robert de Visée]]). La kortegorkestroj de Vieno, Bayreuth kaj Berlino laborigis teorbistoj ĝis multe post 1750 ([[Ernst Gottlieb Baron]], [[Francesco Conti]]).
Solomuzikon por teorbo oni notis en [[tabulaturo]]jn.
Linio 15:
=== Literaturo ===
* Ekkehard Schulze-Kurz: Die Laute und ihre Stimmungen in der ersten Hälfte des 17. Jahrhundert, 1990, ISBN 3-927445-04-5,
* Robert Spencer: ''Chitarrone, Theorbo and Archlute''
=== Ligiloj eksteren ===
| |||
