Intifado: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
 
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
"Intifada" estas [[araba]] vorto, kiunkiu signifas "forskui". Dum la Palestinana ribelo kiu komencis en 1987, la vortonvorto fariĝis la nomo por indiki la perforta ribelo kontraŭ [[Israelo]], fare de la Palestinananoj kiuj vivas en [[Ĉisjordanio]] kaj [[Gaza]].
Laŭ la komuna difino, estis du Intifadoj, unu kiu komencis en 1987 kaj dauris kelkajn jarojn, kaj unu kiu komencis en la jaro 2000 kaj ankorau dauras.
 
La unua intifada komencis spontanee en 1987, en la formo de manifestacioj kaj strataj bataloj por protesti kontrau la IsraeleIsraela milita okupo de Ĉisjordanio kaj Gaza, kiu dauras de 1967. [[Unuiĝintaj Nacioj]] efektivasefektive demandis ke la Israelanoj forlasu tiuj teritorioj, sed multaj Israelanoj respondas ke iliĈisjordanio kaj Gaza estis konkerataj kiel defenda ago dum la ses taga milito, kiu estis komencata de najbaraj arabaj ŝtatoj kun la celo detrui Israelo. Tamen la Kondiĉojkondiĉoj por la araba popolacio en tiuj teritorioj, kiu nun nombras 3 milionoj, estas tre malfacilaj, kaj la Israelanoj konstruis multaj kolonioj en tiuj regionoj.
 
Dum la intifado, la Palestinanoj ofte usis ŝtonoj kaj molotov kiel armiloj, sed la Israela armeo estis multe pli bone trejnita kaj armita, kaj ĝi finfine subpremis la ribelon.
Linio 11:
Tamen, lau multaj komentistoj, la intifada ne estis spontanea, sed ĝi estis jam de longe planita de la [[Palestina nacia Autoritato]].
 
Dum la dua intifada, la perforto estis pli akra ol dum la unua, kaj ĝis nun jam mortis pli ol 1.000 Israelanoj kaj pli ol 3.000 Palestinanoj. Ekstremismaj Islamaj organizaĵoj kiel [[Hamas]] kaj la [[Islama Jihad]] organizis jam multaj terorismaj atencoj enekontrau deordinaraj IsraeloIsraelanoj.
 
La nuna intifada en la regiono estas multe diskutata en la tuta mondo. Dum multaj homoj kredas ke la araba popolacio havas la raiton je sendependeco kaj jam estis multe provokita, aliaj respondas ke la ne-diskriminacia uso de perforto kontraŭ ordinaraj israelanoj estas nedifendebla, kaj memorigas ke [[Yasser Arafat]] refuzis la interkonsento proponita de la Israela ĉef-ministro [[Ehud Barak]] en [[Camp David]] kelkaj monatoj antaŭ la intifada.
La nunaj okazaĵoj en la regiono estas akre diskutataj en la tuta mondo.
La agado de la Israela armeo por subpremi la intifada estas vaste kritikata pro la fakto ke ĝi kreas multajn malfacilaĵojn por ordinaraj Palestinanoj kaj kauzis la morton de senkulpaj homoj. Tamen laŭ aliaj observantoj Israelo rajtas defendi sin mem de terorismo, kaj la pli ekstremaj Palestinaj organizaĵoj ĉiu kase ne haltigos sian terorisman kampanio ĝis la kompleta forviŝado de Israelo.