Terciara strukturo: Malsamoj inter versioj

Ekzistas kvar tipoj de R-grupaj interagoj kiuj partoprenas en la terciara

strukturo: disulfidaj ligoj, sal-ligoj, hidrogen-ligoj, kaj hidrofobaj

altiroj. La disulfida ligo estas kovalenta ligo inter la sulfuratomoj

de du cisteinaj restaĵoj. La kovalenta naturo de la disulfida ligo

malhelpas al ĝi rompiĝi per ŝanĝiĝoj de pH, solvenzo, aŭ koncentrecoj

de saloj. Tamen, redukto povas rompi ĝin.

 

La sal-ligo estas la rezulto de elektrostatika altiro inter la joniĝintaj

karboksilo de asparta aŭ glutama acido, kaj la grupo -NH3+ de arginino,

lizino, aŭ histidino. La procenta kiomo de tiuj ĉi grupoj dependas de la

pH; la sal-ligo estas, tial, tre sentema al pH-ŝanĝiĝoj.

 

Hidrogenaj ligoj povas estiĝi inter diverseco de flankaj ĉenoj, precipe

tiuj kiuj posedas la jenajn funkciajn grupojn:

O O

| |

-OH -NH2 -C-OH -C-NH-

 

Eb lasinterago, inter la -OH de serino kaj la oksigeno de asparta acido.

Hidrogen-ligoj estas relative malfortaj, kaj facile rompeblaj per ŝanĝiĝoj de pH kaj temperaturo.

 

Hidrofobaj altiroj rezultas kiam du nepolusaj grupoj kuŝas apude. Estante

nesolveblaj, ili reciproke forpuŝas la akvan solvenzon, estigante forton,

kiu pelas ilin kunen. Tiaj interagoj oftas inter tiaj R-grupoj, kiel la

nepolusaj fenilaj ringoj de fenilalanino.

 

La terciaraj strukturoj kiuj rezultas pro interagoj de R-grupoj povas esti

imagitaj kiel diversaj aranĝoj de la alfa-helico en specifaj, tridimensiaj

formoj. Kelkfoje, la alfa-helico estas faldita (aŭ kunpuŝita)

en globecan aŭ pilkan formon. Tiaj proteinoj kutime havas notindajn

akvosolveblojn ĉar multaj el la nepolusaj R-grupoj (kiuj malhelpas

akvosolveblon) enŝoviĝas en la pilko-similan aranĝon. Insulino,

hemoglobino, kaj ova albumino estas globecaj proteinoj.

 

La terciara strukturo de aliaj proteinoj implicas ŝnur-similajn faskojn de

alfa-helicaj strukturoj. La ĉefa proteino de konektiva histo, kolageno,

estas de tia speco. Ĝi estas la proteino kiu donas forton al osto, dentoj,

kartilago, tendenoj, kaj haŭto.

 

Strukture, kolageno konsistas el triopa helico - tri proteinaj ĉenoj, ĉiu

volvita ĉirkaŭ komuna akso. Hidrogenligoj kuntenas la ĉenojn. Ankaŭ ekzistas trans-ligiĝo per kovalentaj ligoj inter la ĉenoj. Ĉe la kolageno en viando, la grado de transligiĝo estas funkcio de la aĝo de la besto. Ju pli maljuna la besto, des pli granda

la transligiĝo kaj la fortikeco de la viando. La procedo de tanado, kiu ŝanĝas haŭton en ledon, plialtigas la gradon de la transligiĝo.

 

... ...

| |

Cys-CH2-SH Cys-CH2-S

| | |

ppt. --> ppt. | disulfido-ligo

| | |

Cys-CH2-SH Cys-CH2-S

| |

... ...

 

O O

| | _

asp-CH2-C-OH NH2-CH2-lys asp-CH2-C--O +NH3--CH2-lys jona paro (sala ligo)

 

ser-CH2-OH O=C-CH2-asp ser-CH2-OH:::::O=C-CH2-asp hidrogen-ligo

| |

OH OH