Ŝjako: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Maksim-bot (diskuto | kontribuoj)
Nova paĝo: {{Informkesto lingvo |Lingvo=_Chiac_ |Propra_nomo=Chiac |Koloro= |Landoj=Kanado |Regiono=Akadianaj komunaĵoj ĉie en la Maraj provincoj, sed ĉefe ĉirkaŭ [[Monkt...
 
Oryanw (diskuto | kontribuoj)
la unua prilaboro
Linio 1:
{{Informkesto lingvo
|Lingvo=_Chiac_Chiaka lingvo
|Propra_nomo=Chiac
|Koloro=Miksa
|Landoj=[[Kanado]]
|Regiono=[[Akadianoj|Akadianaj]] komunaĵoj ĉie en la [[Maraj provincoj]], sed ĉefe ĉirkaŭ [[Monktono (Nov-Brunsviko)]]
|Parolantoj=Nekonata
|Klasifiko=[[Mikslingvo]] bazita sur [[Akadia franca lingvo]], [[_Maritimer_Marborda Angla]] kaj [[Malnova Franca]]
|ISO1=none|ISO2=none|ISO3=none
 
}}
 
La '''''_Chiac_''Chiaka Lingvo''' estas AkadianaAkadia dialekto. Pli aparte, ĝi estas varianto de la [[Akadia franca lingvo]] miksismiksita kun la [[Angla lingvo|Angla]], diritaparolata kiel domina lingvo en la [[Akadianoj|Akadiana]] komunaĵo en sudorienta [[Nov-Brunsviko]], aparte inter junaĝo, proksima [[Monktono (Nov-Brunsviko), Nov-Brunsviko|Monktono (Nov-Brunsviko)]], [[_Memramcook_Memramcook, Nov-Brunsviko|_Memramcook_Memramcook]] kaj [[_Shediac_Shediac, Nov-Brunsviko|_Shediac_Shediac]]. Ĝi estas relative pli ĵusa evoluado de la Franca lingvo, spronisspronita per ekspono al dominaj Anglaj lingvaj mezojamaskomunikilojoj (radio, televido, interreto) kaj (multigis, pligrandiĝita) _urbanization_urbiĝado al Monktono (Nov-Brunsviko) kaj kontakto kun la domina [[_Anglophone_Anglofone]] komunaĵokomunumo en la areo ekde la [[1960-aj jaroj]] aparte. La vortavorto sinmem estas ĝenerale (konsiderita, konsideris)konsiderata derivaĵo de la nomo "[[_Shediac_Shediac, Nov-Brunsviko|_Shediac_Shediac]]," urbo en la areo. Iu haviIuj ankaŭ (sugestita, sugestis) (tiu, ke, kiu) ĝi estas derivaĵo de la Franca slanga vorto ''_chier_chier'', signifo "al feki", kvankam ĉitamen tiu etimologio estas (konsiderita, konsideris)konsiderata _spurious_falsa.
 
La radikoj kaj bazo de _Chiac_la Chiaka estas [[Akadia franca lingvo]], kio estas diritaparolata Franca ofte _tinged_ kun _nautical_ (termoj, kondiĉoj,maristaj terminoj) (e.gekz. ''_haler_haler'', ''_embarquer_embarquer''), reflektanta la historiahistorian gravecogravecon mara al la loka ekonomio, kaj ankaŭ pli malnovaj Francaj vortoj (e.gekz., ''_bailler_bailler'', ''_quérir_quérir'', ''_hucher_hucher'', ''_gosier_gosier''), multaj rigardis arkaikaarkaikaj perde la [[_Académie_Académie _Française_Française]], atesto al tri (jarcentoj, jarcentas) de relativa izolado de Akadianaj komunaĵojkomunumoj de Franca influiinfluo. La kolektis (laboroj, laboras) de _Goncourt_Goncourt Premio-_winner_winner [[_Antonine_Antonine _Maillet_Maillet]], kaj (ŝia, ŝin) ludi ''La _Sagouine_Sagouine'' en aparta, ilustriilustras bone ĉi tiutiun variadovariadon de la Franca. Kiaj aroj _Chiac_Chiaka krom la Akadia franca lingvo estas (tiu, ke, kiu) ĝi estas _vernacular_ Franca miksis kun [[Angla lingvo|Angla]].
 
_Chiac_La Chiaka estas miksaĵo de Akadia franca lingvo (kiu inkluzivas vortoj de [[Malnova Franca]]) kaj Angla. _Chiac_La Chiaka uzas unuavice FrancaFrancan sintaksosintakson kun Franca-AnglaAnglan vortoprovizovortoprovizon kaj frazo-formojn (formoj, formas) (vidividu pli sube). Ĝi estas ofte evitinda per ambaŭ Franca kaj Anglaj parolantoj kiel malsana-koncipis hibrido — ĉu "malbona" Franca aŭ "malbona" Angla. Tamen, la strukturo de _Chiac_la kondamniChiaka frazo strebas al utiligi iujiujn AnglajAnglajn vortojvortojn, kvankam ĝi plejparte konsistas deel FrancaFrancaj.
 
_Chiac_La havasChiaka estas brakumita en ĵusaj jaroj per iuj [[AkadianojAkadiaj]] (grupoj, grupas) kiel loĝanta kaj evoluanta lingvo, kaj parto de ilia (kolektivo, kolektiva) kulturo. Nombro de Akadianoj (artistoj, artistas)verkas skribi literaturoliteraturon kaj muzikomuzikon en _Chiac_la Chiaka.
<!--
 
{{Infobox Language
|name=Chiac
|nativename=Chiac
|familycolor=Mixed
|states=[[Canada]]
|region=[[Acadian]] communities throughout the [[Maritime provinces]], but mainly around [[Moncton]]
|speakers=Unknown
|family=[[Mixed language]] based on [[Acadian French]], [[Maritimer English]] and [[Old French]]
|iso1=none|iso2=none|iso3=none
 
}}
Linio 42 ⟶ 32:
-->
==Ekzemploj==
*''''Je vas (Hungario)driver (pelilo,mon ŝoforo) mON (kamiono, ŝarĝaŭto, boĝio)truck à _soir_soir _puis_puis ça va êt'e (ĝusta, dekstra, rajto)right la amuzadofun.'' (Mi'm irantaestas alveturigonta (peli, aŭti) mia (kamiono, ŝarĝaŭto, boĝio)mian ĉikamionon tiunhodiaŭ nokton kaj (ĝia, estas) iranta al estitio parcelojestos detre amuzadoĝuinda.) (j'_prendrai_prendrai ma _camionette_camionette ce _soir_soir et j'_vais_vais _bien_bien m'_amuser_ amuser- ''pariza franca'' -)
*''J'vas (Hungario)parker _parker_mon mON signochar.'' (Mi'm iranta al parkaparkos miamian aŭtomobiloaŭtomobilon.) (Je _vais_vais _garer_garer ma _voiture_voiture)
*''Je _schwimmaita_schwimmais _dans_dans l'_océan_océan _puis_puis j'_tais_tais (ĝusta,right dekstra,soaking rajto) trempanta malsekawet.'' (Mi _swam_naĝis en la oceano kaj prenitaiĝis trempantatrempiti malseka.) (J'ai _nagé_nagé _dans_dans l'_océan_océan et j'_étais_étais _complètement_complètement _trempé_trempé)
*''(Ĝeni, Zorgo)Worry _pas_pas.'' (DON'tNe (ĝeni, zorgozorgu.)) (Ne t'_inquiète_inquiète _pas_pas)
*''J'vas (Hungario) _essayer_essayer de frazistocoaxer _Alphonse_Alphonse _pis_pis _Euclide_Euclide (verŝi, ŝuti)pour qu'y _viennent_viennent _brosser_brosser _avant_avant la hokeahockey ludogame de _soir_soir.'' (Mi'm iranta al provi alprovos konvinki _Alfonce_Alfonce kaj _Euclide_ alEuclide veni trinkantatrinki antaŭ la hokea ludo ĉi tiunhodiaŭ nokton.) (Je _vais_vais _essayer_essayer de _persuader_persuader _Alphonse_Alphonse et _Euclide_Euclide de _venir_venir _boire_boire _avant_avant le (alumeto, svati, maĉo, konkurso, kongrui)match de hokeohockey de ce _soir_soir.)
*''Ma _mère_mère _travaille_travaille au _grocery_grocery butikostore à _pousser_pousser _des_des aĉetĉaretojshopping carts.'' (Mia patrino (laboroj, laboras) en _grocery_ butikomanĝaĵbutiko kie ŝiajŝi puŝajpuŝas aĉetĉaretojaĉetĉaretojn.) (Ma _mère_mère _travaille_travaille à l'_épicerie_épicerie, _elle_elle y _pousse_pousse _des_des (ĉaroj, ĉaras)chariots.)
*''_Viens_Viens _watcher_watcher un filmomovie _chenou_chenou. Ça va _ête_ête (ĝusta, dekstra, rajto)right la amuzadofun.'' (VeniVenu horloĝaspekti filmofilmon jeĉe mia lokomi, ĝi'lL estiestos realeveree amuzadoĝuinda.) (_Passe_Passe _chez_chez _nous_nous _voir_voir un filmofilm. SurOn va _bien_bien s'_marrer_marrer.)
*''_Chepas_Chepas _quosse_quosse tu _parles_parles priabout.'' (Mi dON'tne sciiscias pri kio vi'rao (konversacianta, preleganta) priparolas.) (Je ne _vois_vois _pas_pas de _quoi_quoi tu _veux_veux _parler_parler.)
*"MOIMoi cHUchu _acadien_acadien(ne), _hein_hein?" (Mi'm estas Akadianoj, ehĉu?) (Je _suis_suis _Acadien_Acadien(ne)!)
*''Le _ref_ y _donner_ 2 minutoj (verŝi, ŝuti) _bailler_ du ses-_poose_''
<!--
 
==Examples==
*''Je vas driver mon truck à soir puis ça va êt'e right la fun.'' (I'm going to drive my truck tonight and it's going to be lots of fun.) (j'prendrai ma camionette ce soir et j'vais bien m'amuser - ''parisian french'' -)
*''J'vas parker mon char.'' (I'm going to park my car.) (Je vais garer ma voiture)
*''Je schwimmais dans l'océan puis j'tais right soaking wet.'' (I swam in the ocean and got soaking wet.) (J'ai nagé dans l'océan et j'étais complètement trempé)
*''Worry pas.'' (Don't worry) (Ne t'inquiète pas)
*''J'vas essayer de coaxer Alphonse pis Euclide pour qu'y viennent brosser avant la hockey game de soir.'' (I'm going to try to convince Alfonce and Euclide to come drinking before the hockey game tonight.) (Je vais essayer de persuader Alphonse et Euclide de venir boire avant le match de hockey de ce soir.)
*''Ma mère travaille au grocery store à pousser des shopping carts.'' (My mother works in a grocery store where she pushes shopping carts.) (Ma mère travaille à l'épicerie, elle y pousse des chariots.)
*''Viens watcher un movie chenou. Ça va ête right la fun.'' (Come watch a movie at my place, it'll be really fun.) (Passe chez nous voir un film. On va bien s'marrer.)
*''Chepas quosse tu parles about.'' (I don't know what you're talking about.) (Je ne vois pas de quoi tu veux parler.)
*"Moi chu acadien(ne), hein?" (I'm Acadian, eh?) (Je suis Acadien(ne)!)
*''Le ref y a donner 2 minutes pour bailler du six-poose''
 
-->
==Eksteraj ligiloj==
*[http://www.ac-bordeaux.fr/Etablissement/TDereme/Options/Acadie/Acadie18.htm ''Et si suron _parlait_parlait _chiac_chiac ?'' (Kaj se ni spoko _Chiac_?)]
*[http://rejean.org/acadian.html ''Je _suis_suis _acadien_acadien'' - ekzemplo de _Chiac_]
*[http://linggraduate.unm.edu/resources/proceedings/2001/Young%204.pdf La _Chiac_ verbaChiaka verb-partikla konstruadokonstruaĵo] - A lingvistikaLingvistika papero (pdf aranĝoformato) ekzamenanta certacertajn (esprimiloj,esprimojn esprimas)de dela _Chiac_Chiaka gramatiko.
 
<!--
 
==External links==
*[http://www.ac-bordeaux.fr/Etablissement/TDereme/Options/Acadie/Acadie18.htm ''Et si on parlait chiac ?'' (And if we spoke Chiac?)]
*[http://rejean.org/acadian.html ''Je suis acadien'' - an example of Chiac]
*[http://linggraduate.unm.edu/resources/proceedings/2001/Young%204.pdf The Chiac verb particle construction] - A linguistics paper (pdf format) examining certain features of Chiac grammar
 
{{french dialects}}
{{languages derived from French}}
 
-->
 
{{ĝermo-lingvo}}
[[Kategorio:Franca lingvo]]
[[Kategorio:Lingvoj de Kanado]]
Linio 89 ⟶ 59:
 
[[en:Chiac language]]
[[fr:Chiac]]