Dentalo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Oryanw (diskuto | kontribuoj)
e ekzampl->ekzempl
Oryanw (diskuto | kontribuoj)
e plosivo->plozivo (laŭ PIV)
Linio 6:
''Puraj'' or ''apikalaj'' dentaloj okazas en multaj lingvoj. En la [[Albana lingvo|Albana]], estas du [[lateralo|lateralaj]] (flankaj) proksimaĵoj, (''l''-sonoj): unu [[apikalo|apikala]] alveolaro, kaj unu apikala dentalo. Tamen, la apikala dentala konsonanto estas [[artikulacio|artikulaciata]] per la [[retirita langa radiko]] — tio estas, ĝi estas [[velarizado|velarizita]] (alvelarigita).
 
La [[Sanskrita lingvo|Sanskrita]], la [[Hindia lingvo|Hindia]] kaj ĉiuj aliaj [[Hindiaj lingvoj]] havas tutan aron da dentalaj [[plosivoplozivo]]j kiuj okazas [[fonemo|foneme]] kiel [[Voĉa konsonanto|voĉaj]] kaj nevoĉaj, kaj kun aŭ sen [[aspiracio]]. Ankaŭ la [[Nazala konsonanto|nazala]] plosivoplozivo {{IPA|/n/}} ekzistas en tiuj lingvoj, sed estas sufiĉe alveolara and apikala artikulacie. En tiuj lingvoj ĉi tiuj [[koronalo|koronalaj]] haltoj estas tre similaj al tiuj trovataj en la Hispana (apiko-dentalo), sed malsamaj al tiuj en la Franca (lamino-alveolaro), kaj sufiĉe distingaj de tiuj trovataj en la angla (apiko-alveolaro). Al la parolanto de la hindia, la alveolaraj {{IPA|/t/}} kaj {{IPA|/d/}} de la angla sonas pli similaj al la respektivaj [[retroflekso|retrofleksaj konsonantoj]] de sia propra lingvo ol al la dentalaj.
 
La Hispana kaj la Itala havas aron da dentalaj [[halto]]j: apiko-dentalaj haltoj okazas kiel [[alofono]]j de {{IPA|/t/}}, {{IPA|/d/}}, kaj {{IPA|/n/}}, respektive. Notindas en la ekzemploj, ke dumke {{IPA|/t/}} kaj {{IPA|/d/}} ordinare estas realigataj kiel apiko-dentalaj haltoj, la hispana {{IPA|/n/}} ordinare estas realigata kiel apiko-alveolara halto (kiel en la angla), sed [[asimiliĝo|asimiliĝas]] al la apiko-dentala loko de articulacio kiam ĝi antaŭas tian konsonanton. La hispana alveolara lateralo {{IPA|/l/}} faras la samon.
Linio 36:
|- style="height:4em"
! style="border:1px solid black"|{{IPA|t̪}} <!--[[image:IPA-voiceless_dental_plosive.png]]-->
| style="border:1px solid black"|[[senvoĉa dentala plosivoplozivo]]
| style="border:1px solid black"|[[Hispana lingvo|Hispana]]
| style="border:1px solid black"|<span style="color:#700000">'''t'''</span>{{IPA|oro}}
Linio 44:
|- style="height:4em"
! style="border:1px solid black"|{{IPA|d̪}} <!--[[image:IPA-voiced_dental_plosive.png]]-->
| style="border:1px solid black"|[[voĉa dentala plosivoplozivo]]
| style="border:1px solid black"|[[Hispana lingvo|Hispana]]
| style="border:1px solid black"|<span style="color:#700000">'''d'''</span>on<span style="color:#700000">'''d'''</span>e
Linio 116:
|- style="height:4em"
! style="border:1px solid black"|{{IPA|t‘}} <!--[[image:IPA-dental_ejective.png]]-->
| style="border:1px solid black"|[[dentala ejektiva plosivoplozivo]]
| style="border:1px solid black"|[[Tigraja lingvo|Tigraja]]
| style="border:1px solid black"|